Alman devleti 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe giren kanunla 1992 tarihinden önce Almanya’da çocuk yetiştiren anne veya babalara 6 ay daha sigortalılık süresi tanıdı. Almanya’da çocuk yetiştirmeden dolayı elde edilebilen annelik emekliliği (Mütterrente) konusunda daha önce bu köşemde detaylı bilgiler vermiştim. (*) O yazımda da belirttiğim gibi Alman devleti 01.01.1986 tarihinde sosyal güvenlik kanununda yaptığı değişiklikle
Alman devleti 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe giren kanunla 1992 tarihinden önce Almanya’da çocuk yetiştiren anne veya babalara 6 ay daha sigortalılık süresi tanıdı.
Almanya’da çocuk yetiştirmeden dolayı elde edilebilen annelik emekliliği (Mütterrente) konusunda daha önce bu köşemde detaylı bilgiler vermiştim. (*)
O yazımda da belirttiğim gibi Alman devleti 01.01.1986 tarihinde sosyal güvenlik kanununda yaptığı değişiklikle 01.01.1921 tarihinden sonra doğan kadınların 31.12.1991 tarihine kadar dünyanın neresinde doğum yaparlarsa yapsınlar Almanya’da yetiştirdikleri çocukların her biri için 12 ay çalışmış gibi sigortalılık süresi (Kindererziehungszeit) vererek bunu doğumu takip eden ay başından itibaren emekliliklerinde değerlendirmeye başladı.
Ancak 01.01.1992 tarihinden itibaren yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu kanunu (SGB VI § 56) ile bu tarihten sonra doğan çocuğun yetiştirilmesi için üç yıl sigortalılık süresi verilmeye başlanması, 01.01.1992 öncesi ve sonrasında yetiştirilen çocuklara göre farklılık olması, düzenlemenin Alman Anayasa’sındaki eşitlik ilkesine aykırılığı tartışılmaya başladı.
Nihayetinde eşitsizliğin bir nebze giderilmesi için 01.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren (BGBl I S. 787, 24.06.2014) kanun değişikliği ile bu 1992 öncesi çocuk yetiştiren anne veya babalara 12 ay daha ek sigortalılık süresi verilerek süre toplam 24 ay olarak belirlendi. (SGB VI § 249)
Bu şekilde hiç çalışması olmasa bile Almanya’da 1992 tarihinden önce üç çocuk yetiştiren ancak bununla sadece üç yıl sigortalılık süresi olan bir bayan böylelikle toplam altı yıl sigortalılık süresi ile 65 yaşını da doldurmuş ise annelik emekliliğine (Mütterrente) hak kazanmış oldu.
O tarihte çalışması olup emekli olan varsa 01.07.2014 tarihinden itibaren başvuru yapmasına gerek kalmadan o tarih itibariyle sigortalılık süresine bu ek süre eklenerek emekli maaşları arttırıldı, henüz emekli olmayanların ise emekli aylığına hak kazanacakları yaşa kadar bu süreler işlenmemiş ise müracaat etmeleri talep edildi.
Siyah-kırmızı büyük koalisyon hükümetini oluşturan CDU/CSU-SPD partileri 2018 yılında özellikle emeklilikle ilgili bir sosyal güvenlik reform paketi üzerinde anlaştı ve bu reform kanununu meclisten geçirdi. Kanun 01.01.2019 tarihinden itibaren de yürürlüğe girdi.
İşte bu reform paketi içinde çocuk yetiştirme süreleriyle ilgili 6. Sosyal Güvenlik Kanununda bir düzenleme yapıldı ve 1992 yılından önce yetiştirilen her çocuk için 2014 yılında verilen bir yıllık süreye ek olarak 6 ay daha sigortalılık süresi vererek toplamda 30 aya yani 2,5 yıla tamamladı. Elbette bu ek süre ile birlikte emekli maaşı alanlar için emekli maaşlarının hesaplanmasında da emekli puanı (Entgeltpunkte) 2,5’e çıkarılmış oldu.
6. Sosyal Güvenlik Kanunun (SGB VI) 249. maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapan bu kanun 28.11.2018 tarihinde kabul edilerek 04.12.2018 tarihli Federal Alman Resmi Gazetesinde yayınlanarak 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. (BGBl I S. 2018, 04.12.2018) (**)
Yeni kanunla emeklilik süresi daha kolay tamamlanabiliyor
Bu kanunun yürürlüğe girmesi özellikle 1992 öncesi Almanya’da çocuk yetiştiren ebeveynlere büyük avantaj sağladı. Örneğin Almanya’da hiç çalışmayan bir bayan vatandaşımız 2014 yılındaki değişikliğe göre 1992 öncesi en az üç çocuk yetiştirmesi halinde altı yıllık sigortalılık süresi elde edebilirken, 2019’daki kanunla birlikte iki çocuk yetiştirmesi yeterli olmaktadır.
Zira her çocuk için 30 ay verildiğinde iki çocuk için toplam 5 yıl yani 60 ay edecektir ki, bu süre emekli aylığı almak için kanuni asgari süreyi doldurduğundan bu bayan vatandaşımız 65 yaş şartını da yerine gelirse annelik emekliliğine hak kazanacaktır.
Aynı durum 1992 öncesi Almanya’da çocuk yetiştiren ancak 01.01.1986 tarihine kadar Türkiye’ye kesin dönüş yapan ve Almanya’daki primlerini iade alarak sigortalılıklarını tasfiye eden Türklerin çocuk yetiştirme süreleri için de geçerli. Çünkü bu tarihe kadar Türkiye’ye kesin dönüş yapıp primlerini alanların çocuk yetiştirme süreleri tasfiye edilemediğinden halen geçerlidir. Bunlar da 2 çocukla emekli aylığına hak kazanabileceklerdir.
01.01.1986 tarihinden sonra kesin dönüş yapıp prim iadesi alanların çocuk yetiştirme süreleri de tasfiye edildiğinden bu imkândan faydalanmaları mümkün değil. Prim iadesi almayanlar ise yeni kanundan faydalanabilir.
Yeni kanun emekli aylıklarına zam demektir
01.01.2019 tarihinden önce çocuk yetiştirme süreleri ile emekli aylığı alanların yeni maaşları yeni emeklilik puana göre hesaplanarak 2019 yılının ilk yarısında artırılarak ödenecek. Bu vatandaşlarımızın ayrıca emeklilik kasasına müracaatı gerekmiyor.
01.01.2019 tarihinden sonra emekli aylığına başvuracaklarla henüz yaşını bekleyenlere Deutsche Rentenversicherung Kurumu tarafından bilgilendirme yazıları (Renteninformation) gönderilecek.
Almanya’da yaşayan özellikle bayan vatandaşlarımıza tavsiyem bu bilgilendirme yazılarını beklemeden bu kurumdan Alman hizmet cetvellerini (Versicherungsverlauf) alarak çocuk yetiştirme sürelerinin hizmet cetvellerine işlenip işlenmediğini, işlenmiş ise yeni kanuni düzenlemeye göre 1992 yılı öncesi yetiştirilen çocuklardan dolayı 2,5 yıl (30 ay) sigortalılık sürelerinin kayıtlara girip girmediğini kontrol etmeleri. Kayıtlara doğru girilmemiş ise mutlaka itiraz edip kayıtları düzelttirmeleri gerekmektedir.
Türkiye veya Almanya’daki vatandaşlarımız konu ile ilgili SGK Yurtdışı Servislerine, Konsolosluklarımızın çalışma ataşeliklerine, Deutsche Rentenversicherung (DRV) veya Alman emeklilik sistemi alanında çalışan sosyal güvenlik müşavirlerine (Versicherungsbeistand) müracaat ederek daha ayrıntılı bilgi alabilirler.
(**)https://www.bgbl.de/xaver/bgbl/start.xav?startbk=Bundesanzeiger_BGBl&start=%2F%2F%2A%5B%40attr_id=%27bgbl118s2016.pdf%27%5D#__bgbl__%2F%2F*%5B%40attr_id%3D%27bgbl118s2016.pdf%27%5D__1549580094001
