THY uçuşlarında yüzde 20 aile indirimi sözü uygulandı mı?

Ben siyasetçi değilim. Bir hukukçuyum. Bu nedenle olaylara özellikle de gurbetçi ile ilgili olaylara siyasi olarak değil siyasetten, partizanlıktan bağımsız olarak hukuk ve adalet penceresinden bakarım.

Siz bir markete veya pazara gidersiniz ve satıcılar mallarını ortaya koyarak üzerlerine fiyatlarını yazarlar. Biz buna hukukta “İcaba davet” deriz. Yani satıcı “Benim malım bu, fiyatı da bu” der ve alıcı olarak siz de onun bu davete icap ederek vaat edilen malı bu fiyatla alırsınız.

İşte burada hukuki anlamda bir alım-satım sözleşmesi olur. Ortada sözleşme olunca sözleşmeye taraf olanlar yükümlülük altına girerler ve karşılıklı olarak bu yükümlülükleri yerine getirirler.

Yani alıcı olarak siz malın bedelini ödemekle, satıcı da malı tam ve sağlam olarak ödediğiniz bedelle size teslim ile mükellef olur. Bundan sonra satıcı “Yok ben malıma daha yüksek bir fiyat istiyorum, malı satmaktan vazgeçtim veya sana bunun yerine başka mal vereyim diyemez,  malda çıkacak ayıplardan da sorumlu olur. İşte biz buna da hukuk dilinde “Ahde Vefa” ( Pacta Sunt Servanda) prensibi deriz.

Özel kişiler arasındaki bu tip sözleşmeler kamusal alana da girerse o zaman devletin/idarenin güvenirliği, devletin devamlılığı gibi prensipler bunlara eklenir.

İşte bu açıdan bakınca;  7 Haziran 2015 seçimleri öncesi Ak Parti hükümetimizin o dönemki Başbakanımız Ahmet Davutoğlu Mayıs 2015’de Dortmund’ta gurbetçilerimizle büyük bir buluşma ve burada yaklaşık bir saatlik bir konuşma yapıyor.

Burada gurbetçiye “Size 10 tane müjde vereceğim” diyor ve bunları sıralıyor. İşte bu hukuki olarak bir icaba davettir. Karşılığı ise kendi partisine oy verilmesi ve iktidar yapılması. İsteyen bu konuşmanın tamamını dinleyebilir.

https://www.youtube.com/watch?v=P0Gw0Im8R10

Sayın Davutoğlu’nun burada söz verdiği konulardan biri de gurbetçinin Türkiye’ye seyahatlerinde Türk Hava Yolları’nda üç kişiden itibaren olan ailelere bilet ücretlerinde yüzde 20 indirim verileceği konusudur. Gurbetçimizde bu davete icap edip büyük ve ezici çoğunlukla Ak Parti’ye oyunu veriyor.  Ancak Ak Parti’nin 7 Haziran seçimlerinde iktidardan düşme tehlikesi geçirmesi ve Anayasa gereğince gerekli sürede de hükümet kurulamayınca seçimler 1 Kasım’da yenilenmeye karar veriliyor.

https://www.akparti.org.tr/site/haberler/iste-ak-partinin-secim-beyannamesi/78619#1

Ak Parti burada da aynı sözü hem seçim beyannamesinde hem de yurtdışında yaşayan gurbetçiye yönelik seçim broşüründe (**) tekrarlıyor. Yani yeniden icaba davet ediyor.

https://www.akparti.org.tr/site/haberler/iste-ak-partinin-secim-beyannamesi/78619#1

Nihayetinde seçimi Ak Parti kazanır ve meclisten güvenoyu alarak 64. hükümeti kurar. THY’nın gurbetçiye yüzde 20 aile indirimi sözü hemen yerine getirilir. Zira hukuken Ak Parti gurbetçiyi icaba davet etmiş gurbetçi de bu icabı kabul ederek ve oyunu vererek onu iktidara taşımıştır. Sözü veren sadece bir parti değil aynı zamanda hükümet eden bir parti olduğundan devletin güvenirliliği esası da bunu gerektirmiş ve verilen söz hemen uygulamaya konulmuştur.

Ancak uygulamada malın ayıplı olduğu da çok zaman geçmeden anlaşılmıştır. Nasıl mı?

İNDİRİM HER AİLE VE BİLET İÇİN UYGULANMAMIŞTIR

Yüzde 20 aile indiriminin şartlarının birincisi aynı soy ismi taşıyan iki kişiden itibaren ailelere uygulanması olmuştur. Yani soy isim tutmuyorsa aile sayılmıyorsunuz. Bu anlaşılabilir bir şarttır. Yine uygulamaya göre her bilet için bu indirim uygulanmadı.

Mesela promosyonlu ve indirimli (ucuz) bilet sınıflarına yüzde 20 aile indirim hakkı verilmedi. Daha pahalı bilet kategorileri olan  Y B M H S E Q T L V sınıfı biletlerde aile indirimi geçerli sayıldı.

Gurbetçimizin yurtdışındaki ekonomik durumundan dolayı daha çok ucuz biletleri tercih ettiği düşünüldüğünde bu indirimin bir anlamı kalmıyordu. Zira bu sınıflar dışında yararlanamıyorlardı.

Diğer bir konu da uçuş paketlerinin uyumsuzluğu. Örneğin yolcu gurbetçimiz Mahmut bey ve eşi Düsseldorf’tan İstanbul’a oradan da Malatya’ya uçacak. Dönüş ise Malatya-İstanbul ve İstanbul- Düsseldorf. Bu yolcular Almanya çıkışları indirime giren sınıflardan birinden bilet alıyorlar.

Bu nedenle indirimde sorun yok. Ancak genellikle iç hat yani bu örnekte olduğu gibi İstanbul-Malatya bileti ekonomik sınıfa denk geliyor. Hal böyle olunca aile indirimi kuralları bozuluyor ve aile indiriminden yolcular yine faydalanamıyor. İç hat uçuşlarının çoğu zaman ekonomik sınıfa denk geldiği de bir gerçek. Yani kısacası bu halde de aile indirimi hayal oluyordu.

YÜZDE 20, YÜZDE 20 DEĞİLDİ

İndirimde en yanıltıcı ve komik başka bir durum ise şu; Örneğin verdiğimiz örnekteki uçuşun kişi başı fiyatı 300 Euro diyelim. Gurbetçimizin hesabına göre iki kişi 600 Euro. Yüzde 20 indirimle birlikte ödenecek meblağ 480 Euro. Maalesef öyle değildi. 300 Euro bilet ücreti açılımı genellikle şu şekilde oluyordu:

79 Euro biletin kendisi, 20 Euro hizmet ücreti ve geri kalan 201 Euro biletin vergisi. Hal böyle olunca eğer sınıfların hepsi uyar ve aile indirimi hakkınız olsa bile yüzde 20 yalnızca 79 Euro üzerinden düşülüyor. Bu da 600 Euro’luk bilette iki kişilik bir aile için 31,60 Euro indirim olur. Oysa toplam bilet bedeli üzerinden olsaydı indirim 120 Euro olacaktı.

Görüldüğü gibi icaba davette verilen söz ile teslim edilen mal aynı değil. Yani mal ayıplı bir mal. Ekonomik sınıf uçuşları bile pahalı olan THY’lerimizin bir de yüzde 20 indirim denilerek daha da pahalı sınıflarına gülünç şekilde uygulanan bu indirim gurbetçimiz tarafından beğenilmediği gibi hükümetimiz ve THY yönetimi tarafından da çok saçma bulunmuş olmalı ki, Kasım 2017 itibariyle kaldırıldı.

Ancak davete icap edip oyunu vererek ve Ak Partiyi hükümet yaparak üzerine düşen yükümlülüğü yerine getiren gurbetçi önümüzdeki 24 Haziran seçimleri ve yaz tatilini de nazara alarak “Ahde Vefa” ( Pacta Sunt Servanda), devletin güvenirliliği ve devamlılığı ilkeleri gereğince halen hükümetimizden ve “millî ve yerli” Türkiye’nin gözbebeği THY şirketimizden gerçek anlamda her sınıf, her uçuş paketi ve her toplam fiyat üzerinden gurbetçiye söz verildiği gibi bu indirimin yapılmasını beklemekte.