Dünya ‘deli gibi’ silahlanıyor

Dünya ‘deli gibi’ silahlanıyor

Savunma harcamaları yaklaşık yüzde 10 arttı.

SEDAT LAÇİNER 14 Şubat 2024 SEDAT LAÇİNER

Tüm dünyada geçen yıl savunma bütçeleri yüzde 9 artış gösterdi. Temel neden Ukrayna Savaşı, Çin-ABD gerilimi ve Orta Doğu’daki çatışmalar. Avrupa ve Uzak Doğu’da olası savaş veya çatışmalar bekleyen devletler daha fazla savunma harcaması yapmaya kendilerini mecbur hissediyorlar.

Tüm dünyada askeri alana harcanan parasının yarıdan fazlası ABD ve müttefikleri harcadı… Savunma bütçeleri en çok artanlar arasında Almanlar, İngilizler, Polonyalılar ve Japonlar da var. Batı ittifakının ABD dışındaki üyelerinin askeri harcamalarını yüzde 32 oranında artırdı.

Londra merkezli düşünce kuruluşu (think tank) “Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü”nün son raporuna göre, 2023 yılında toplam küresel savunma harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 9 artışla 2,2 trilyon dolara ulaştı.

Artışın önemli bir kısmı Avrupa ve Doğu Asya bölgelerinden geldi. ABD ve müttefikleri Avustralya, Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Filipinler genelinde toplam savunma bütçeleri 2022 ile 2023 yılları arasında yaklaşık yüzde 7,4 artarak yaklaşık 984 milyar dolardan 1,05 trilyon doların üzerine çıktı. 2023 yılında Filipinler, askeri gücünü azaltan tek ülke oldu.

ABD’nin bölgesel ortakları arasındaki en büyük artış Tayvan’dan geldi. Her an Çin işgali endişesi yaşayan Tayvan, savunma bütçesini bir yılda yaklaşık 3 milyar dolar artırdı. Bu da yüzde 20’lik bir yükseliş demek.

IISS raporuna göre Çin tek başına 219,5 milyar dolarlık savunma harcaması yapıyor. Bu rakam bazı kaynaklarda 300 milyar doları buluyor. IISS, bu rakamın bile tek başına Asya’nın tüm savunma harcamalarının yüzde 43’ünü oluşturduğunu belirtiyor.

Kuzey Kore’nin savunma harcamaları kamuya açık değil. Ancak iki komşu olan Çin ve Rusya’nın askeri harcamalarının geçen yıl yaklaşık 416 milyar dolardan 427 milyar dolara çıktığı tahmin ediliyor.

Mevcut çatışma ve gerginlikler dikkate alındığında askeri harcamaların 2024 yılında 2023’e göre çok daha hızlı artması ve takip eden yıllarda bu eğilimin maalesef devam etmesi bekleniyor. Bunun anlamı silaha, çatışmaya trilyonlarca dolar akarken eğitim ve sağlık gibi alanlara daha az kaynak ayrılması demek.