Dil ve kariyer

Almanya eğitim vereceği polis adaylarını belirlemek için uyguladığı Almanca testini daha kolay hâle getirme kararı almış. Gerekçe oldukça ilginç: Çoğu lise mezunu polis adayı söz konusu dil sınavından geçemediği için boş kadrolar doldurulamıyormuş.

Almanya bugüne değin devlet memurları için Almanca çıtasını yüksek tutması ile dikkati çeken bir ülke idi. Peki ne oldu da Almanya’daki memur adayları dil sorunu yaşamaya başladı?

Birileri ‘devlet hizmetine talip olan yabancı kökenli aday sayısında artış oldu da Almanca testinde başarısızlık oranı bu nedenle yükseldi’ gibi bir yargıya varmadan hemen sorunun nerede olduğunu söyleyelim:

Akıllı telefonların dijital klavyesi ile yazan, yazdıklarını da aplikasyonlara düzelttiren; yazım kurallarını, cümle kurgusunu ve anlatım bozukluğuna neden olan yanlışları pek umursamayan yeni kuşak minimum kelime hazinesine indirgenmiş bir dil konuşuyor/kullanıyor.

Sözlüğe bakma gereği duymayan, bilmediği kelimeyi ‘online’ olarak anında bulan, çeviri işini Google’a ihale eden bu kuşak yeni bir kelime öğrenmek yerine gereksinim duyduğu sözcüğü anlık olarak internet yardımıyla kullanıyor.

Genç kuşak böyle de yaşını başını almış politikacılar, ceplerini milyonlarla dolduran yöneticiler farklı mı?

Dili güzel bir şekilde kullanan, diplomasi ve retorik ustası siyasiler neredeyse artık hatıralarda kaldı. Resmî açıklamalar ve konuşmalar bir yana birçok politikacı artık Twitter mesajlarını bile profesyonel kişilere yazdırıyor. Internet ‘speechwriter, ghostwriter, copywriter’ ilanları ile dolu. Niçin? Yegâne neden insanların bu işler için zaman bulamaması mı?

Gerçek şu ki itibarlı makamları işgal eden birçok kişinin dili kapsamlı, özgün, kreatif ve spontane şekilde kullanma yeteneği veya birikimi yok. Polis adaylarının ‘çaktığı’ dil testini politikacılara, yöneticilere hatta dili en iyi şekilde kullanması gereken sunuculara veya spikerlere uygulayın bakalım, bu sınavdan kaçı geçecek?

Kabul edelim yaşam koşullarındaki değişim, trendler, toplumsal akımlar, ideolojik eğilimler günlük hayatta kullandığımız veya yazıya geçirdiğimiz dili de hızlı şekilde etkiliyor.

Dil dediğin de insan misali: Değişir, başkalaşır, zenginleşir, fakirleşir, popüler hâle gelir, gözden düşer, hatta gün gelir ölür. Lakin insanoğlu bu gezegende var olduğu sürece dil iletişimin önemli bir unsuru/aracı olarak kalacak. Dili toplumun geneline göre daha iyi konuşan/kullanan, bildiği yabancı dil sayısı fazla olan kişiler de diğer bireylere hep üstünlük sağlayacak.