Yurtdışı borçlanmada bankalar kredi veriyor mu?

Türkiye’de sigortaya tabi olan işverenin işçi primleri, esnafın, çiftçinin ve isteğe bağlı sigortalının Bağ kur primleri, genel sağlık sigortasına tabi olanların primleri her ay tahakkuk ettirilir. Bu primler süresinde ödenmediğinde borç olarak kaydedilir, silinmez, aksine bunlara faiz ve gecikme zamları eklenir.

İşte bu durumlarda devlet zaman zaman SGK ve vergi borçlarını tahsil edebilmek için af kanunları diyebileceğimiz prim borçlarının yapılandırılması için kanunlar çıkarıyor. Yani kuruma prim borcu olanların belirli zamanlarda başvurmak kaydıyla faiz borçları silinerek anaparalarına 18 takside kadar ödeme kolaylığı getiriliyor.

6111, 6552, 6736 ve en son 7020 sayılı kanunlarla bu imkan verilmişti. En son çıkan 7020 sayılı torba kanun gereğince Mart 2017 tarihinden önce borcu olanların 30.06.2017 tarihine kadar başvurmaları halinde borçları yapılandırılabiliyordu. Kısacası yapılandırma hakkı olması için kanunun belirlediği tarihten önce bir prim borcu olmalı ve bu borcun ödenmesi için SGK’ya belirli bir zaman içerisinde başvurulmalı.

İşte bu yapılandırma hakkı olanlardan borcunu hemen ödediğinde ve/veya askerlik, doğum ve varsa yurtdışı sürelerini borçlandıklarında emekli aylığına hak kazananlar için yine zaman zaman devlet belirli bankalarla (Ziraat, Halkbank v.s.) anlaşma imzalayıp bu sigortalılara kredi imkanı sunmakta.

SGK’ya belirli bir dönem önce borcu olup, belirli sürede bu borcunu yapılandıranlar SGK’dan prim borcunun peşin ödenmesi halinde emekli olacağına dair belgeyi bankaya veriyorlar. Banka da şartları uyarsa bu kişilerin prim ve borçlanma borçlarını bankaya ödeyip kişinin hemen emekli olmasını sağlıyor. Bankalara başvuru için de belirli bir tarih sınırlaması olduğunu belirtelim.

Sadece yurtdışı, askerlik veya doğum borçlanması ile emeklilikte ise yukarıda açıkladığım usul uygulanmaz. Çünkü bu vatandaşların örneğin yurtdışı borçlanmada 3 ay, diğerlerinde bir ay içerisinde ödenmeyen borçlanmalara taksit imkanı verilmez, iptal edilir.

Yani bu borçlar silinir. Üzerine faiz veya gecikme zammı uygulanmaz. Dolayısıyla bunlar için devletin çıkardığı yapılandırma hakkı da söz konusu olamaz. 2008 öncesi dolar borçlanması yapanlar o dönemde kanunda ödeme için bir süre şartı koşulmadığından taksit taksit ödeme yapabilirler ve borçlanmaları iptal edilmez.

Ancak bunlara da faiz ve gecikme zammı uygulanmadan taksitle ödeme imkanları olduğundan ayrıca yapılandırma kapsamına alınmaz ve dolayısıyla kredi imkanı verilmez.

Zaten SGK’nın bankalarla yaptığı protokollerde de genellikle sadece yurtdışı borçlanma yapanların kapsam dışında olduğu yazılmaktadır.

İşte bu nedenlerle gurbetçimizin devamlı sorduğu „Banka kredisiyle emekli olabilir miyim?“ sorusuna olumsuz cevap vermek zorunda kalıyoruz.

Medyada torba kanunlar çıkarken haberin veriliş şeklinden gurbetçimiz tabii ki yurtdışı borçlanmalar için de kredi imkanı veriliyormuş gibi farklı bir algıya girebiliyor. Oysa görüldüğü gibi bu imkândan sadece Türkiye’de prim borcu ve yapılandırma hakkı olanlar faydalanabiliyor. Yurtdışındakiler değil.

Burada şunu da belirtmek isterim ki, bazı yayın kuruluşlarında „Biz sizi kredi ile emekli ediyoruz“, „Falanca falanca banka ‚Prim Ödeme Kredisi‘ veriyor“ gibi söylemlerde bulunanlar oluyormuş.

Bu konuda tecrübemiz yukarıda sıraladığımız gibi. Gurbetçimizin öncelikle belirtilen bankaları doğrudan arayıp, böyle bir imkanı verip vermediklerini sormalarını ve araştırmalarını tavsiye ederim.

Bizim aradığımız veya görüştüğümüz hiçbir banka özel olarak böyle bir kredi vermediklerini, ancak taşınmaz ipoteği ve kefil şartıyla tüketici kredisi verebileceklerini söylüyorlar. Gurbetçimiz de bu konuda biz avukatlarla veya emeklilik şirketleriyle değil doğrudan bu bankalarla görüşmeli.