Bu hafta gurbetçimize iki müjdeli haberi vermek istiyoruz. Öncelikle SGK hatasını anlayarak hukuka açıkça aykırı ve gurbetçinin Türkiye’den emeklilik haklarını yok eden, sadece 13 gün yürürlükte kalan genelgesini iptal etti. Diğer yandan 2017 yılından beri 1979 ve daha önce doğan ve dövizli askerlikten yararlanamayan gurbetçimizi Türkiye’de 12 ay askerlik yapma zorunda bırakan kanunu değiştirip 38
Bu hafta gurbetçimize iki müjdeli haberi vermek istiyoruz. Öncelikle SGK hatasını anlayarak hukuka açıkça aykırı ve gurbetçinin Türkiye’den emeklilik haklarını yok eden, sadece 13 gün yürürlükte kalan genelgesini iptal etti.
Diğer yandan 2017 yılından beri 1979 ve daha önce doğan ve dövizli askerlikten yararlanamayan gurbetçimizi Türkiye’de 12 ay askerlik yapma zorunda bırakan kanunu değiştirip 38 yaş sınırını kaldıran kanun da Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Her iki düzenleme de “Allah garibana önce ceketini kaybettirip, sonradan buldurarak sevindirir” veciz sözündeki gibi “Devlet önce vatandaşının hakkını alarak sonra da geri vererek sevindirir” şeklinde olmuştur. Lâkin yine de hukuka dönüş ve mağduriyetlerin giderilmesi adına takdire şayan düzenlemelerdir.
SGK, hatasından dönüp hukuka aykırı yurtdışı borçlanma genelgesini iptal etti
Gurbetçi emeklilerimiz hükümetin seçim vaadi olarak verdiği yurtdışında sigortadan muaf cüzi çalışma (Aushilfe) izni beklerken geçen hafta “SGK’dan gurbetçiye ‘Seni emekli etmeyeceğim’ genelgesi” başlıklı köşe yazımızla kanuna, hukuka açıkça aykırı, gurbetçiyi şok ve emeklilik haklarını neredeyse yok eden SGK’nın 19.07.2018 tarihinde yayınladığı 2018/27 sayılı genelgesinin ayrıntılarını yazmıştık. (*)
Mutluluk vericidir ki, bizimle birlikte duyarlı hukukçu ve sosyal güvenlik alanında çalışan birkaç kişinin bu hukuka aykırı genelgenin hatalarını dile getirmesiyle SGK hatasını anlayıp bu genelgeyi iptal etti. SGK, iptale ilişkin 01.08.2018 tarihli yazısını tüm merkez ve taşra teşkilatlarına gönderdiği gibi 2018/27 sayılı genelgeyi kendi internet sitesinden de kaldırdı.
SGK, gurbetçinin tüm yurtdışı borçlanma ve Türkiye’den emeklilik konusunda haklarını ayaklar altına alan genelgesinin iptali ile ilgili yazısında “19.07.2018 tarihli ve 2018/27 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmış olup yurt dışı borçlanması ile ilgili işlemler sözkonusu Genelge ile yürürlükten kaldırılan genelgeler, genel yazılar ve e-Yurtdışı talimatları doğrultusunda yürütülecektir” diyerek eski uygulamaya dönüldüğünü açıkça ifade etmiş ve talimatlandırmıştır.
Bununla yurtdışı borçlanma ve emeklilik işlemleri fabrika ayarlarına dönmüş oldu. Duyarlılığından dolayı SGK yetkililerine gurbetçi adına teşekkür ediyoruz. Umarız, bu iptalle yeni zorlaştırıcı, hukuka ve gurbetçinin hakkına aykırı bir genelge hazırlığı yapılmıyordur.
Böyle bir ihtimale karşı gurbetçimize bir an önce yurtdışı borçlanma ve emeklilik başvurularıyla işlemlerini yapmalarını şiddetle tavsiye ederiz.
Dövizli askerlikte; 38 yaş şartı yok, bedel 2000 €, uzaktan eğitim mecburi
Dövizli askerlikte 1979 ve daha önce doğan ancak 38 yaş ve son başvuru tarihi dolayısıyla 1000 € dövizli askerlik hizmetinden faydalanamayıp 12 ay silah altına alınma yükümlülüğüne alınan, yoklama kaçağı durumuna düşen, bu nedenle öz vatanlarına gidemeyen veya gitmeye korkan gurbetçilerin Anayasa’nın 62 inci maddesine aykırı mağduriyetini bu köşemizden defalarca dile getirmiştik. (**)
Konu ile ilgili bir önceki köşe yazımızda ise bu mağduriyetin giderilmesine yönelik Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimler öncesi Saraybosna’da Avrupalı Türklerle buluşmasında söz verdiği gibi TBMM’sine bu yolda bir kanun teklifi verildiğini, 38 yaş sınırının kaldırılarak dövizli askerlik bedelinin 2000 €’ya çıkartılmak ve gurbetçiye ek olarak Milli Savunma Bakanlığınca (MSB) verilecek uzaktan eğitim şartının getirilmek istendiğini yazmıştık.(***)
Nihayetinde kanun teklifi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldükten sonra 27.07.2018 tarihinde TBMM Genel Kurulunda 7146 sayılı kanun olarak kabul edildi ve 03.08.2018 tarihinde 30498 Sayılı Resmî Gazetede de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Kanun teklifinin ilk verildiği halde bulunmayan ve bizim de köşe yazımızda dile getirdiğimiz “Uzaktan eğitime ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığınca belirlenir” ibaresi eklenerek bir eksiklik giderilmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetler tarihinde ilk defa uygulanacak “Uzaktan Eğitim” konusunda MSB’ce herhangi bir yönetmelik, yönerge, genelge veya talimat henüz yayınlamadığından, bu düzenlemenin usul ve esaslarının yayınlanması ve konsolosluklara talimat olarak gelmesi biraz zaman alacağından kanun yürürlüğe girse de uygulaması hemen olmayacaktır.
Ümit ederiz ki, bu prosedür bir an önce tamamlanır ve 38 yaşını geçtiğinden mağdur durumdaki birçok vatandaşımız bu haktan faydalanarak rahat bir nefes alır.
Bu kanun değişikliği ile dövizli askerlikte 38 yaş şartı kaldırıldığından bu haktan şartları uyan her yaştaki gurbetçimiz yararlanabilir.
Dövizli askerlik bedeli 03.08.2018 tarihinden sonra hangi yaşta olursa olsun başvuranlar için 2000 €’dur. Şayet bir düzenleme olmaz ise bu tarihten önce randevu için başvuran fakat bu tarihten sonraki bir tarih için konsolosluktan randevu alanlar da 1000 € değil, 2000 € bedeli ödeyecektir.
2000 € bedel sadece bir defa veya belirli bir zaman için değil kanun yeniden değiştirilene kadar aynıdır.
Geç yaşta yurtdışına gelen veya daha önce gelip de 38 yaş öncesi yurtdışında 3 yıl bulunma ve/veya çalışma şartını yerine getiremeyenler de 3 yıl şartını 38 yaşından sonra tamamlandıkları takdirde aynı haktan yararlanabilirler. Çünkü kanunda bu yönde bir kısıtlama bulunmuyor.
Fakat bu kişiler askerliklerini sadece 38 yaşını doldurdukları yılının son gününe kadar tecil ettirebileceklerinden bu tarihten sonra durumlarına göre yoklama kaçağı veya bakaya durumuna düşeceklerinden haklarında verilecek idari para cezalarını ödemek zorunda kalacaklar ve dövizli askerlikten faydalanana kadar Türkiye’de aranan kişilerden olacaklardır.
Kanaatimizce özel bir düzenleme yapılmasa da, herhangi bir sebeple 38 yaşından sonra tekrar Türk vatandaşlığına giren fakat Türk vatandaşlığından çıkmadan önce dövizli askerlik hizmetinden yararlanmayanların da bu haktan yararlanabileceklerini düşünüyoruz.
Zira kanunda 38 yaş sınırı kaldırıldığından, kanunen yabancı ülke vatandaşlığında (Ör: Alman) geçirilen süre ve çalışmalar 3 yılın tamamlanmasında nazara alındığından bu haktan tekrar Türk vatandaşlığına geçenlerin de faydalanmasının önünde herhangi bir kanuni engel bulunmamaktadır.
(*) https://panorama-news.de/yazarlar/sgkdan-gurbetciye-seni-emekli-etmeyecegim-genelgesi/
