İskoçya'da St Andrews Üniversitesi rektörü Stella Maris, İsrail'i soykırımla suçladığı için yönetim kurulu görevinden ve mütevelli heyeti üyeliğinden çıkarıldı.
Rektör Maris, karara isyan etti ve itiraz edeceğini söyledi. Stella Maris, Kasım ayında St Andrews Üniversitesi öğrencilerine Gazze’de acil ateşkes çağrısında bulunduğu bir e-posta gönderisinde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını “soykırım” olarak tanımladı ve “apartheid, kuşatma, yasadışı işgal ve toplu ceza” gibi uygulamaları kınadı.
Maris ayrıca Hamas’ın “rehin alma ve kasıtlı olarak sivilleri hedef alma” gibi “savaş suçlarını” da kınadı… Buna rağmen Maris’in İsrail’i eleştiren sözleri Üniversitedeki bazı görevlerinden alınmasına neden oldu. Açılan soruşturmanın raporunda Maris’i bu sözleriyle Üniversitedeki Yahudi öğrencilerin kendilerini güvende hissetmemelerine yol açtığı iddia edildi.
“Üniversite disiplin kurulu”nun başkanı Ray Perman, “Hayırseverlik yasası ve İskoç yükseköğretim yönetim koduna göre Kurul, Stella Maris’i üniversite rektörü ile geleneksel olarak ilişkilendirilen iki idari görevden uzaklaştırmak zorunda kalmıştır” dedi.
Perman sözlerini şöyle sürdürdü: “Kurul, bu kararın Bayan Maris’in ifade özgürlüğü üzerinde hiçbir etkisi olmadığını vurgulamak ister; ifade özgürlüğü kendisinin sahip olduğu ve herkes gibi kişisel olarak sorumlu olduğu bir özgürlüktür.”
İsrail yanlısı eleştirmenler, Rektörün İsrail’i “soykırım” gibi bir suçla suçlamasının Üniversitede gerilime yol açtığını ve Yahudi öğrencilerin güvenliğini tehdit ettiğini öne sürdüler.
Rektör Maris ise karardan dolayı hayal kırıklığına uğradığını belirtti ve “bu kararın, rektörün öğrenciler adına bağımsız konuşma rolüne saygısızlık olduğunu ve yükseköğretimde ifade özgürlüğü için tehlikeli bir emsal oluşturduğunu” söyledi.
Rektör Maris, “Üniversite Kurulu tarafından, Filistinlilere karşı İsrail’in savaş suçlarını sona erdirme çağrısı yaptığım için görevlerimden alındığım çok açık. Bunun için özür dilemiyorum. Yalnızca öğrencilerin ezici çoğunluğu tarafından desteklenen bir açıklama yaptığım için üniversitenin tüm gücünü karşımda buldum ve buna rağmen soykırımın sona erdirilmesini talep ettim” dedi.
Maris ayrıca BM Uluslararası Adalet Divanı’nın (ICJ) İsrail’in Filistin topraklarını işgalinin uluslararası hukuku ihlal ettiğine dair danışma görüşünü ve Güney Afrika’nın ICJ’de açtığı Gazze’de soykırım davasını hatırlattı.
Maris, Avrupa Hukuki Destek Merkezi’nin desteğiyle “kararı temyiz etmeyi tamamen amaçladığını” belirterek, “Filistin insan hakları ve İsrail’in Gazze’deki savaş suçlarının yükseköğretimde tartışılamayacağı düşüncesi son derece endişe vericidir” dedi.
Maris, Ekim 2026’da görev süresi dolana kadar rektörlük görevini yürütecek ancak diğer iki görevinden alınmış olacak…
Bir başka İskoçya üniversitesi olan Glasgow Üniversitesi rektörü Prof. Ghassan Abu-Sittah ise “Filistin yanlısı veya soykırıma karşı seslerin susturulması, bu soykırımın 10 ay sonra hala devam etmesinin temel nedenidir” dedi.
