Kanada halihazırda en liberal “yardımlı ölüm” yasalarından birine sahip. Ölümcül ve kronik hastalığı olan Kanadalılar, bir doktorun yardımıyla öldürülebiliyor. Buna “yardımlı ölüm” veya “yardımlı intihar” deniyor.
Kanada şimdilerde akıl hastalarının, psikolojik sorunları olanların ve 18 yaş altı kişilerin yani çocukların “yardımlı öldürülmesini” konuşuyor. 2024’ün mart ayında akıl hastalarının “yardımlı öldürülmeleri” mümkün hale gelecek…
Ülkenin Yüksek Mahkemesi, 2015 yılında yardımlı ölümü suç olmaktan çıkardı ve Kanadalıları dayanılmaz acılarla baş etmeye zorlamanın özgürlük ve güvenlik gibi temel hakları ihlal ettiğine karar verdi. Yani mahkeme, kararını “özgürlük” ve “güvenlik” hakları üzerine kurdu…Kanada’nın mevcut “yardımlı ölüm yasası”, yalnızca ölümcül hasta olan veya fiziksel engelli ya da kronik, tedavi edilemez rahatsızlıklarla yaşayan kişiler için geçerli iken yasa her geçen gün yeni yorumlarla ve düzenlemelerle genişliyor.
Geçen yıl yaklaşık 13.200 Kanadalı yardımlı ölümle öldürüldü. 2023 yılına kadar 30 binden fazla insan bu şekilde öldürüldü. Bu yılın rakamları eklendiğinde sayının 50 bine yaklaştığı tahmin ediliyor…
Ölümlerin her yıl artmasından endişe ediliyor.
Hiçbir ülke bu kadar farklı özellikte kişiye bu hakkı tanımıyor. Onaylanan hastalar, doktor veya hemşire tarafından verilen ölümcül ilaçları kullanarak veya kendilerine reçete edilen ilaçları alarak yaşamlarına son verme seçeneğine sahip.
Kanada’da kişinin bu haktan yararlanması için dayanılmaz acılar içinde olması gerekmiyor. Kalıcı bir sakatlık veya tedaviyi tercih etmeme gibi özel durumlar da “yardımlı öldürme” kapsamına girebiliyor.
Kanada bu konuda öylesine liberal ki doktorlar, hastalarına ötenazi veya “yardımlı intihar” teklif edebiliyorlar. yani doktor hastaya geliyor ve diyor ki, “sizin durumunuz pek parlak görünmüyor, en iyisi sizi öldürelim”.
Zaten geniş olan yardımlı ölümün kapsamı yeni taleplerle daha da genişliyor. Bazı lobi grupları hiçbir tıbbi sorunu olmasa da yalnız insanların, yaşamak istemeyen kişilerin vs de bu listeye alınmasını istiyor.
Yakın bir zamana kadar akıl hastalıkları bu hakkın verilmediği grupların başında geliyordu. Ancak Mart ayında yürürlüğe girmesi planlanan bir yasaya göre, yardımlı ölüm, tek tıbbi durumu akıl hastalığı olan kişiler için de erişilebilir hale gelecek. Böylece Kanada , bu kategorideki insanlar için yardımlı ölüm prosedürüne izin veren 5-6 ülkeden biri haline gelecek.
Akıl sağlığı yerinde olmayanlar ve 18 yaş altının da bu sisteme dahil edilmesi düşünülüyor. Bunun için bir dizi prosedür düşünülse de bu kararlar çok tartışılıyor. Kişinin kendi ölümüne rıza göstermesi zaten tartışmalı bir konu iken ölümün başkalarının tercihiyle olabilir hale gelmesi konuyu daha karmaşık bir hale getiriyor.
Kanada’nın yeni yasaları, ileride Alzheimer gibi hastalıklara yakalanacağını düşünen kişiler için de ön yardımlı ölüm talebini imkan haline getiriyor… Yazacağınız bir dilekçe ile gelecekte böyle bir şeyin başınıza gelmesi halinde “yardımlı öldürülme” isteğinde bulunabiliyorsunuz.
Bu hamle Kanadalıları ikiye böldü; bazıları bunu ülkenin kamu sağlık sisteminin yeterli psikiyatrik bakım sunmadığının bir işareti olarak görüyor. Buna göre, insanlara yeterli hizmet sunulmadığı için ölüm bir yol gibi gösteriliyor. Bu tür hastaların “yardımlı intiharı” kullanmaları halinde devlet sağlık harcamalarında büyük tasarruf sağlayacak.
Muhafazakar Parti üyeleri hükümeti “ölüm kültürünü” teşvik etmekle suçlarken sol muhalefler Hükümetin sağlık politikasını ruh sağlığı hizmetlerini daha fazla içine alacak şekilde genişletmeye odaklamasını istiyor.
Bazı doktorlar ise bu değişikliklerle birlikte ümidini kaybeden hastaların ağır ve uzun tedavi süreçlerinden uzaklaşacağını ve kısa yoldan ölümü tercih edebileceklerini söylüyor.
