İlk defa 2018’de emekli aylığı bağlanan 2019’da bağlanandan daha az aylık alır

İlk defa 2018’de emekli aylığı bağlanan 2019’da bağlanandan daha az aylık alır

İster Türkiye çalışmalarıyla ister yurtdışı borçlanma yolu ile SSK veya Bağkur kapsamında Türkiye’den emekli olanların aylıklarının farklı olması her zaman sorulan sorulardan biri. Aslında aylıkların birbirinden farklı olması gayet doğal. Zira emekli aylıkları birçok değişken parametreye göre farklılık gösterir. Yaş, ilk sigorta girişi, borçlanılan veya çalışılan yıllar, borçlanılan veya ödenen günlük prime esas kazançların ne

AVUKAT ŞERİF YILMAZ 20 Nisan 2019 AVUKAT ŞERİF YILMAZ

İster Türkiye çalışmalarıyla ister yurtdışı borçlanma yolu ile SSK veya Bağkur kapsamında Türkiye’den emekli olanların aylıklarının farklı olması her zaman sorulan sorulardan biri.

Aslında aylıkların birbirinden farklı olması gayet doğal. Zira emekli aylıkları birçok değişken parametreye göre farklılık gösterir. Yaş, ilk sigorta girişi, borçlanılan veya çalışılan yıllar, borçlanılan veya ödenen günlük prime esas kazançların ne kadar olduğu, aylığın ne zaman başladığı v.b. bunlardan sadece birkaçı.

Bu nedenle de herkes için veya örneğin aynı yaşta olanlar için aynı miktarda emekli aylığı olmaz. Bu bağlamda bize “Belirli yaş ve prim ödeme gününe göre belirlenmiş emekli aylık tablosu yok mu?” sorusuna böyle bir şeyin imkânsız olduğunu peşinen söylemeliyim.

Vatandaşımızlarımız bu konuda şunu iyi anlamalı ki, emekli maaşı hesabı çok teknik ve zahmetli bir iş. Bu nedenle ancak aylığın hesabını yapabilecek uzmanlara ücreti karşılığında yaptırıp bu sorularının cevabını alabilirler.

Hatta öyle ki, aynı kişinin 2018 yılında SSK kapsamında bağlattığı maaş ile 2019 yılında ilk defa bağlatacağı maaş bile farklı oluyor. Bu yazımızın da konusu bu.

Sizleri fazla teknik ayrıntıya boğmadan bir örnekle açıklamaya çalışacağım. 58 yaşında olan Seher hanım Almanya’daki 1989-1999 yılları arasında 3600 günlük çalışma ve ev kadınlığı dönemlerini SSK kapsamında borçlanmış ve bedelini yatırıp 01.12.2018 tarihi itibariyle emekli maaşını bağlatıyor.

SGK,  Seher hanımın emekli maaşını yıllara göre belirlenen katsayılarla güncelleyip 2017 Aralık itibariyle hesaplıyor. Bu durumda maaş Aralık 2017 itibariyle 1.694,33 TL’dir. Maaş 01.12.2018 tarihinde bağlandığından buna Ocak 2018 emekli maaşı zam oranı olan % 5,69 ,Temmuz 2019’da belirlenen % 9,17 zam ve ek ödeme (% 4) ile birlikte toplam Aralık 2018 ayı emekli maaşı 2.032,96 TL’dir.

SGK, Aralık 2018’de bağlanan bu maaşı Ocak 2019’da gelen % 10,19 zamla ve ek ödeme ile birlikte toplam 2.240,12 TL olarak Seher hanımın hesabına gönderiyor. Temmuz ayına kadar da bu şekilde gönderecek.

Oysa Seher hanım emekli maaşını 01.01.2019 tarihi itibariyle bağlatsaydı gelen zamma rağmen 2.240,12 TL değil, 2.350,75 TL alacaktı. Yani Seher hanıma yaklaşık 110 TL daha fazla emekli maaşı bağlanacaktı. Peki neden?

Çünkü emekli maaşının hesabında geçmiş yıllar güncellenerek maaş, maaş bağlanacak yılın bir önceki yılın Aralık ayına getirilir. 2008 Aralık ayına kadar olan güncelleme katsayılar sabit.

Ancak maaş 2019 yılında bağlanacağından Aralık 2008 ayından 2018 Aralık ayına güncelleme katsayıları TÜİK’in açıkladığı o yılın yıllık TÜFE (Tüketici Enflasyonu) oranının % 100’ü ile Gelişme Hızının (GH) % 30’unu toplayıp bunlara bir sayısı eklenerek belirleniyor.

Yani formül ; TÜFE (% 100)+ GH (% 30)+1= Yıllık Katsayı

TÜİK, 2018 yılı TÜFE’yi % 20,30 , GH’yı ise % 2,6 olarak açıkladığından;

20,30/100+2,60*30/100/100+10,2030+0,0078+1= 1,21080 Yıllık Katsayı

Bu yeni katsayıya göre 2008-2018 arasındaki ortak güncelleme katsayısı 3,0499393189 olur.

Yani devlet ilk defa emekli aylığı bağlanan kişinin sigortalılık süreleri için enflasyonun % 100’ün tamamını, ülkenin gelişme hızından da % 30’unu pay vererek maaş miktarına yansıtıyor.

Bu durumda 2019 yılında emekli maaşına başvuran Seher hanımın sigortalılık süresine göre sabit katsayı ile 2008 Aralık ayına getirilen kısmi emekli maaşı 3,0499393189 katsayı ile çarpılarak 2018 Aralık ayına 2.051,31 TL olarak getirilir. Ocak 2019’da gelen % 10,19 zam eklenince maaş 2.260,54 TL, ek ödeme de eklenince toplam 2.350,75 TL olmaktadır.

Görüldüğü gibi 2018 yılında bağlanan emekli maaşına sadece her 6 ayda belirlenen enflasyon oranının belirli bir kısmı verilirken, 2019 yılında bağlanan emekli maaşına enflasyon oranının tamamına ek olarak Türkiye’nin gelişme hızından % 30 pay verildiğinden 2019 yılında bağlanan emekli maaşı 2018 yılında bağlanana göre daha fazla olmaktadır.

Bu durum enflasyonun veya Türkiye’nin gelişme hızının (büyüme oranı) arttığı her yıl için geçerlidir.

ÖNE ÇIKANLAR