Gurbetçinin SGK emekli aylığı oturduğu ülkede ödenebilir mi?

Yurtdışında sürekli ikamet eden ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında ister Türkiye çalışmaları ister yurtdışı borçlanmaları isterse de sosyal güvenlik sözleşmesi gereğince emekli aylığı veya gelir alanların bu emekli aylıklarının bulundukları ülkeye ve Türkiye’nin o ülke ile yaptığı sosyal güvenlik sözleşmesine göre transfer edilerek o ülkede ödenmesi mümkün. İzlenecek yol

AVUKAT ŞERİF YILMAZ 09 Temmuz 2022 YAZARLAR

Yurtdışında sürekli ikamet eden ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında ister Türkiye çalışmaları ister yurtdışı borçlanmaları isterse de sosyal güvenlik sözleşmesi gereğince emekli aylığı veya gelir alanların bu emekli aylıklarının bulundukları ülkeye ve Türkiye’nin o ülke ile yaptığı sosyal güvenlik sözleşmesine göre transfer edilerek o ülkede ödenmesi mümkün.

İzlenecek yol ile ilgili olarak bu konuda bize yol gösterecek mevzuat Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 70/5 maddesi ile emekli aylığı emekli aylığı veya gelir alan kişinin ikamet ettiği ülke ile Türkiye’nin yaptığı sosyal güvenlik sözleşmesindeki hükümlerdir.

Hatta SGK bu konuda uygulamadaki tereddütleri gidermek için 12.05.2022 tarihinde “Yurt Dışı Aylık Transferi İşlemleri” konulu bir genel yazı da yayınlayarak açıklamalar getirdi.

Normalde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 70/5 maddesi gereğince uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yurt dışında sürekli ikamet edenlerin SGK’dan aldıkları gelir ve aylıkları yazılı talep üzerine yurt dışı hesaplarına transfer edilebiliyor. Ancak bu düzenlemeye göre transfer talep edenlerin yazılı taleple birlikte transfer masraflarını kendilerinin karşılayacağına dair bir taahhütname, gelir/aylıklarını yurt dışındaki bir bankadan tahsil etmek istediklerinde, gelir/aylıkların gönderileceği Swift/Bic kodu ve IBAN numarasını bildirmeleri gerekiyor.

Bazı ülkelerle Türkiye arasında yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde ise transfer masraflarının SGK tarafından karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.

SGK’nın genel yazısının tarihine kadar Çekya, Hollanda, İtalya, Karadağ, Kırgızistan, Kore Cumhuriyeti, K.K.T.C., Moldova ve Sırbistan ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerine göre yapılan aylık transferlerinde oluşan transfer masrafları SGK tarafından karşılanıyordu.

SGK yürürlükte bulunan bu sosyal güvenlik sözleşmeleri ile idari anlaşmaları yeniden incelemeye aldı ve sadece Hollanda, K.K.T.C. ve Kırgızistan sosyal güvenlik sözleşmelerine göre bağlanan aylıkların bu ülkelere transferinde masrafların SGK tarafından karşılanmasının gerektiği tespitini yaptı.

Bu duruma göre daha önceki uygulamanın aksine Çekya, İtalya, Karadağ, Kore Cumhuriyeti, Moldova ve Sırbistan’a aylık transferlerinde artık masraflar SGK tarafından değil, bu ülkeler ile birlikte diğer ülkelere aylık transferinde masrafların talep eden aylık sahibince karşılanması gerekiyor.

Hollanda, K.K.T.C. ve Kırgızistan’a yapılacak aylık transferlerinde ise masraflar SGK tarafından ödenecek.

Aylık ve gelirlerini yaşadıkları ülkelere transferini isteyen gurbetçilerimiz emekli aylıklarını/gelirlerini bağlayan ve bu işlemleri yürüten yetkili SGK İl Müdürlüğüne yazılı müracaat edebilecekleri gibi e-Devlet uygulaması üzerinden online talepte de bulunabilirler.

Gurbetçilerimiz e-Devlete giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu sayfasına girdiklerinde aylıkları/gelirleri müstakil bir aylık ise “Emekli Aylığının Yurt Dışına Transfer Talebi” sekmesini, sözleşme aylığı ise “Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Kapsamında Bağlanan Aylıkların Yurt Dışına Transferinin Yapılması” sekmesini seçerek açılan penceredeki bilgileri verip bu tek adımlık başvurularını yapabilirler.

Almanya’ya aylık/gelir transferi nasıl oluyor?

Almanya’daki gurbetçilerimizin SGK’dan bağlanan emekli maaşları ile gelirlerinin transferinde transfer talep eden gurbetçimizin vatandaşlığı önemli.

Almanya Federal Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan sosyal güvenlik sözleşmesinin ek 02.11.1984 tarihli sözleşmenin nihai protokolünün 5/e maddesine göre SGK tarafından Alman vatandaşlarına (mavi kartlılar dahil) bağlanan gelir ve aylıklar, Almanya’da veya üçüncü bir ülkede (Örneğin Fransa’da) ikamet edilmesi şartıyla bu ülkeye masrafsız transfer edilerek ödenebiliyor.

Üçüncü bir ülkede ikamet eden Alman vatandaşılarının aylıklarının bu ülkeye transferi Alman Kuzey Bavyera Emeklilik Sigortası Kurumunca (DRV Nordbayern) yapılmaktadır. Örneğin Alman vatandaşı Fransa’da sürekli ikamet ediyorsa SGK aylığı Fransa’ya değil, Alman Kuzey Bavyera Emeklilik Sigortası Kurumuna, bu Kurum da hak sahibi vatandaşına ödeme yapmaktadır.

Lâkin bu sözleşme hükmüne göre, Türk vatandaşlarına ve Türk vatandaşlığı yanında Alman vatandaşlığına sahip çifte vatandaşlara bağlanan iki ülke hizmetlerinin birleştirilmesi sonucu sözleşme gelir/aylıkların Almanya sigorta kurumuna transfer edilerek ödenmesine imkân bulunmuyor.

Bu Türk ve çifte vatandaşlarımızın sözleşme aylıklarının transferini talep etmeleri halinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 70/5 maddesi uyarınca transfer masrafları talep sahipleri tarafından karşılanması halinde mümkün.

Diğer yandan sadece Türkiye hizmetlerine ya da borçlanılan yurt dışı sürelerine istinaden SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında bağlanan müstakil aylıklardan transferin gerçekleşeceği tarihte Almanya’da ikamet eden ve Alman vatandaşı olanların aylıkları da Alman sigorta kurumuna gönderilebilmektedir.

Türk ve çifte vatandaşlarımızın müstakil aylıklarının transferinin talep edilmesi halinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 70/5 maddesi uyarınca transfer masrafları talep sahipleri tarafından karşılanmak zorunda.

Masrafa tabi aylık/gelir transferi ülkeden ülkeye değiştiğinden masrafın ne kadar olduğu yetkili SGK İl Müdürlüğüne müracaat edilerek öğrenilebilir.

Siz okurlarımızın Kurban Bayramı mübarek olsun. Mutlu bir bayram diliyorum.