Çin’in derdi enflasyon değil, fiyatların sürekli düşmesi

Herkesin derdi başka. Türkiye gibi ülkeler enflasyonu aşağı çekmeye çalışırken Çin sürekli düşen fiyatları yukarı kaldırmaya çalışıyor. Fiyatlardeki düşüşe “deflasyon” deniyor… Son gelen verilere göre Çin'de deflasyon eğilimi sağlamlaşmaya devam ediyor ve yapısal bir soruna dönüşüyor…

SEDAT LAÇİNER 10 Şubat 2024 YAZARLAR

Yeni veriler, Çin’de tüketici fiyatlarının son 14 yılın en keskin oranında düştüğünü gösterdi. Bunda Çin emlak piyasasındaki çalkantıların da etkili olduğu belirtiliyor. Çin’de tüketicilerin harcamalarından yaşanan azalma fiyatların da aşağı inmesine neden oluyor.

Çin ekonomisindeki deflasyon trendi sadece bu ülkeyi değil, tüm dünyayı tehdit ediyor. Çin’de düşen fiyatlar Çin mallarını dışa karşı ucuzlatıyor. Bunun tüm dünyada fiyat düşüşüne neden olması bekleniyor. İlk bakışta iyi bir haber gibi gelse de bunun ekonomiler üzerindeki etkisi yıkıcı. Ayrıca Çin piyasalarındaki talep daralması Almanya gibi ekonomiler üzerinde baskı yapıyor. Örneğin Almanya’nın ihracatı geçen yıl şaşırtıcı bir şekilde düştü.

Çin Ulusal İstatistik Bürosu, deflasyon rakamlarını dalgalı tatil etkilerine bağladı, yani geçici olduğunu ima etti, ancak görünen o ki deflasyon Çin’in “yeni gerçeği” ve rakamlar küresel ekonomi için potansiyel bir yayılma potansiyeli olduğunu gösteriyor.

Deflasyon sorunu yabancı yatırımcıyı da telaşlandırıyor. Düşen karlar ve satışlar nedeniyle geçen yıl birçok yatırımcı Çin’i terk etti veya büyüme planlarını erteledi. Ayrıca deflasyon Çin devletinin gelirlerinin azalmasına ve borsanın olumsuz etkilenmesine neden oluyor.

Çin’in Ocak ayı TÜFE’si bir yıl öncesine göre % 0,8 düştü; bu, Bloomberg ekonomistlerinin tahmin ettiği % 0,5’lik düşüşten bile daha fazla.

Yıllık bazda ise tüketici fiyatları % 4,3 düştü, düşüş özellikle gıda fiyatlarında çok bariz bir şekilde görüldü. Örneğin sebze fiyatları % 12,7 düştü, meyve fiyatları % 9,1 düştü. Rakamlar alt gelir gruplarını sevindirse de düşen rakamlara rağmen talep hala düşük seyrediyor. Yani fiyatlar düşse de insanlar para harcamak istemiyor veya harcayamıyor. Harcayabilecek durumda olanlar dahi daha fazla tasarruf yolunu seçiyor.

Ekonomistler, hükümet ne önlem alırsa alsın deflasyonun en azından 2024’ün ilk yarısı sonuna kadar devam edeceğini tahmin ediyor.