Mukabele

Mukabele, karşılıklı olmak, karşı karşıya gelmek ve mukabil bulunmak demektir. Dini tabir olarak, Ramazan-ı şerifte Kur’an-ı Kerim okuyan kişiyi Kur’an-ı Kerim’den takip etmektir.

Mukabele, karşılıklı okumak, dinlemek veya okuyan kişiyi takip etmek suretiyle yapılan Kur’an-ı Kerim hatmidir.

Mukabele nasıl ve ne zaman ortaya çıktı?

Mukabele ibadeti, Ramazan-ı şerif ayında Rasülullah sallallahü aleyhi ve sellem Efendimizin devam ettiği bir sünnettir. Peygamberimiz (sav) ile Cebrail (as.), her yıl Ramazan-ı şerifte bir araya gelerek, o güne kadar indirilen Kur’an ayetlerini, karşılıklı olarak okurlardı. Önce Cebrail (as.) okur. Peygamberimiz dinlerdi. Daha sonra da Peygamberimiz okur, Cebrail dinlerdi. Peygamber’imizin (sav) vefat ettiği yılda iki defa Hatim yapıldı. Zeyd bin Sabit (ra) gibi mühim sahabeler de hazır bulundular, onlar da dinlediler.  Böylece Kur’an ayetlerinin unutulmasına meydan verilmemiş oldu.

İşte Peygamberimizin bu sünnetini örnek alan Müslümanlar, dini bir gelenek olarak günümüze kadar mukabele sünnetini devam ettirdiler. Bizim de bu sünneti yaşatmamız gerekir.

Mukabele okumanın önemi nedir?

Kur’an’ı okumak sünnet, dinlemek farzdır. Mukabelede hem farz hem de sünnnet sevabı kazanılmaktadır.

Mukabele sünnettir. Bu sünneti ihyâ edenler, Kur’ân’ı dinleme, okuma ve üzerinde tefekkür etme görevini yerine getirip, Allah Resûlü’nün (asm) şefaatini ve Allah’ın mağfiretini kazanacaklardır inşaallah.

Ebû Ümâme (ra) der ki: Resûlullah’ın (asm) şöyle buyurduğunu işittim: “Kur’ân okuyunuz! Çünkü Kur’ân, kıyâmet günü, kendi yârânına (kendisini okuyan ve amel edenlere) şefaatçi olarak gelecektir.”

Ebû Hüreyre (ra) bildirmiştir ki, Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur:

“Bir cemaat, Allah’ın evlerinden birinde toplanır; Allah’ın Kitâbını okurlar ve aralarında (birinin okuduğunu diğerleri- açık veya gizli-tekrarlamak sûretiyle) ders yaparlarsa, üzerlerine huzur iner, onları rahmet kaplar, çevrelerini melekler kuşatır. Allah o kimseleri, kendi katında bulunanların arasında anar.”

Kur’an-ı Kerim okumayı bilmeyen, takip edemeyen kişiler de mukabele dinlemeye devam etmeliler. Mukabeleyi dinleyen kişiler de Kur’an-ı Kerim hatmi sevabı alırlar.

Mukabele ne zaman başlar, ne zaman biter?
Ramazan ayının 1. ci günü başlayıp Ramazan ayının son gününe kadar devam ettirilmelidir. Çünkü mukabele okumaktaki amaç, Kur’an ayı olan Ramazan ayının her gününü Kur’an-ı Kerim okuyarak geçirmektir.
Ancak bazı kişiler acele okuyup, Kadir gecesinde bitirip ve duasını yapıyorlar. Bu iyi bir uygulama değildir. Mukabelenin gayesiyle ters düşmektedir. Ramazan ayının son günleri ve en değerli üç gün Kuran-ı Kerim okunmadan geçiriliyor.
En makbul mukabele, ilk gün başlayıp, Arefe günü duası yapılarak bitirilen mukabeledir.
Mukabele sadece Ramazan-ı şerifte mi yapılır?
Ramazan ayında Kur’an-ı Kerim’i mukabele tarzında okumak Peygamberimizin sünnetidir. Mukabele denilince Ramazanda karşılıklı okunan hatimler akla gelse de yılın her zaman diliminde mukabele yapılabilir. Yapılırsa çok sevaplı bir amel işlenmiş olur. Özellikle evlerimizde ve rutin bir araya gelişlerimizde bir kaç sayfa okunarak mukabele yapılmalıdır.

Bilgisayardan mukabele yapılabilir mi?

Bir şahısla karşılıklı mukabele yapma şansı olmayanlar bilgisayardan canlı olarak okunan Hatmi takip ederek okurlar. Gerçek mukabele gibi olmasa da sonuçta hatim yapılıyor. Hatim sevabını tam alırlar.

İmkan olduğu sürece mutlaka canlı mukabeleye devam edilmelidir. Özel durumlarda internetten mukabele takip edilebilir. Bu sene korona virüsü için alınan tedbirlerden dolayı toplu mukabele olmayacağından internetten yapılmalıdır.

Mukabele okumanın ve dinlemenin adabı nedir?

• Mukabele okumak ve dinlemek bir ibadettir. Bu ibadetin bazı kuralları vardır:
• Abdestli bulunmalı.
• Okumaya başlamadan önce ağzı temizlemeli.
• Mescitte veya bir başka temiz yerde okunmalı. Güzel koku sürünmeli.
• Kıbleye yönelmeli.
• Kur’an’ı tane tane okumalı. Harflerin mahreçlerine dikkat edilmeli.
• Dinleyen kişinin mümkün olduğunca harfleri söylemesi gerekir. Hızlı okunuyorsa ve bu mümkün değilse sadece gözüyle takip etmesi de yeterli olur.
• Çok acele okumamalı. Med kaidelerine uyulmalı. Mukabele takip edenlerin takip edemeyecekleri kadar hızlı okunmamalı.
• Mukabeleye baştan sona iştirak ederek, aksatmadan hatim sevabı almaya dikkat edilmelidir.
• Okunan Kur’an ayetlerini huşu ile dinleyip tefekkür etmeli, mümkünse mealini de okumalı.
• Mukabelede Rabbimizle mukabelede bulunduğumuzu düşünmek heyecan verip, motivasyonumuzu ve ciddiyetimizi artırır.

Müekked sünnet olan mukabele sevabını kazanmanızı ve diğer sünnetleri de yaparak Hazreti Peygamber Efendimizin Ramazanına benzer bir Ramazan-ı şerif geçirmenizi dilerim.