Başlıktaki soru tarafımıza en sık sorulan sorulardan biri. Almanya’da veya Avrupa’nın birçok ülkesinde yaşayan vatandaşlarımız bulundukları ülkelerde zaman içerisinde çeşit borç-alacak ilişkisine giriyorlar. Özel veya ticari bir faaliyetten dolayı birbirlerinden borç ilişkisine girebildikleri gibi bankadan çeşitli kategorilerde kredi borcu altına da girmiş olabiliyorlar. Vergi, tazminat gibi kamu borçları da olabiliyor. Hatta bu borçlarından dolayı şahsi
Başlıktaki soru tarafımıza en sık sorulan sorulardan biri. Almanya’da veya Avrupa’nın birçok ülkesinde yaşayan vatandaşlarımız bulundukları ülkelerde zaman içerisinde çeşit borç-alacak ilişkisine giriyorlar.
Özel veya ticari bir faaliyetten dolayı birbirlerinden borç ilişkisine girebildikleri gibi bankadan çeşitli kategorilerde kredi borcu altına da girmiş olabiliyorlar. Vergi, tazminat gibi kamu borçları da olabiliyor. Hatta bu borçlarından dolayı şahsi veya ticari iflâs vermiş dahi olabilirler.
İşte bu borç ilişkisi devam ederken yani borçlar kapatılmadan çeşitli sebeplerle Türkiye’ye kesin dönüş yapan vatandaşlarımız bu borçların Türkiye’deki taşınır veya taşınmaz mallarından tahsil edilip edilemeyeceği endişesi yaşıyor ve hukuken haklarını merak ediyorlar.
Bu soruya genel olarak şu cevabı verebiliriz; Nafaka borçları hariç Almanya’da veya Avrupa’nın herhangi bir ülkesinde hakkınızda başlatılan ve kesinleşmiş bir icra takibine dayanılarak Türkiye’deki hiçbir mal varlığınıza haciz işlemi yapılamaz. Yani örneğin banka kredi borcunuzdan dolayı alacaklı bankanın Almanya’da başlattığı ve kesinleşmiş bir icra takibi (Mahnverfahren) sonrası buna dayanılarak Türkiye’deki kazancınıza, taşınmaz veya taşınır malınıza haciz işlemi yapılamaz.
Zira nafaka alacakları hariç ortada bunu sağlayacak herhangi bir hukuki mekanizma yok. İcra daireleri bir mahkeme değildir. Bu nedenle icra takibi kesinleşse bile Türk mahkemesince tenfiz kararı verilemez. Tenfiz edilemeyen bir karar ise Türkiye’de icraya konulamaz. O ülkedeki icra takibi başlı başına Türkiye’yi bağlamaz.
Hatta Almanya’daki şahsi iflâs kararı bir mahkeme kararı olmasına rağmen Türk hukukunda bunun karşılığı şahsi iflâs müessesi olmadığından bu kararlar da Türk mahkemesince tenfiz edilip icraya konamaz. (*)
Elbette bu genel cevabımız Almanya’daki alacaklının Türkiye’deki mal varlığına hiçbir şekilde haciz işlemi yapamayacağı anlamına gelmez. Her ne kadar Almanya’daki alacaklı Almanya’daki bir icra takibini Türkiye’de devam ettiremez ise de alacaklının isteği burada belirleyici olur.
Yani alacaklı Türkiye’ye kesin dönmüş borçluya karşı Türkiye’deki herhangi bir alacaklı gibi elinde borca ilişkin belgeleriyle Türkiye’de doğrudan ilamsız icra takibi başlatabilir. (**) Bu tamamen alacaklının bu yola başvurup başvurmayacağına bağlıdır. Türkiye’de bir icra takibi başlatmak istemez ise zaten sizin Türkiye’deki malvarlığınıza haciz söz konusu olmayacaktır.
Almanya’daki alacak Alman veya Türk noterinde düzenlenmiş ve açıkça bir borç ikrarına dayanıyorsa alacaklı isterse Türkiye’de ilamlı icra yoluna başvurarak Türkiye’deki mallarınızı haczettirebilir. (***)
Diğer durum ise alacağın kesinleşmiş bir Alman mahkemesi kararına dayanması. Bu halde alacaklı doğrudan Türk icra dairesinde ilamlı icra takip yoluna başvuramaz. Ama bu kararı Asliye hukuk mahkemesinde tenfizine karar alıp, ilamlı icra takibine girişerek yine Türkiye’deki mallarınızı haczettirip alacağını tahsil edebilir.
Görüldüğü gibi bu tamamen alacaklının alacağını Türkiye’de takip etmek isteyip istemeyeceğine göre değişen bir durumdur. Bu nedenle başlıktaki soruya kesin bir şekilde “Hayır, Türkiye’deki malınıza haciz koyamazlar” veya “Evet, Türkiye’deki malınıza haciz koyabilirler” diye cevap vermek doğru olmaz.
(*) https://youtu.be/74Qd7nfVrS8
(**) https://youtu.be/b9Vvkaa4_Q8
