Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 3201 sayılı kanundan faydalanıp yurtdışı borçlanma yapmak isteyen özellikle ev hanımı gurbetçiden pasaport fotokopileriyle Emniyet Müdürlüğünden yurda giriş-çıkış kayıtlarını da ibraz etmelerini zorunlu kılıyordu. Daha önce Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) ile arasında protokol olmasına, vatandaşın pasaport fotokopilerini vermesine, protokol gereğince Kurumca emniyetten yazı ile kendisi yurda giriş-çıkış kayıtları alabilmesine rağmen bazı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 3201 sayılı kanundan faydalanıp yurtdışı borçlanma yapmak isteyen özellikle ev hanımı gurbetçiden pasaport fotokopileriyle Emniyet Müdürlüğünden yurda giriş-çıkış kayıtlarını da ibraz etmelerini zorunlu kılıyordu.
Daha önce Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) ile arasında protokol olmasına, vatandaşın pasaport fotokopilerini vermesine, protokol gereğince Kurumca emniyetten yazı ile kendisi yurda giriş-çıkış kayıtları alabilmesine rağmen bazı SGK İl Müdürlükleri veya Merkezleri “Ben emniyetten kayıt mayıt istemem kardeşim, kanun senin kayıtları ibraz etmeni emrediyor, bana kayıtları getirmek zorundasın.
3 ay içerisinde getirmezsen borçlanma işlemini iptal ederim” deyip yurtdışında Emniyet Müdürlüğüne ulaşma imkanı olmayan gurbetçiyi sadece bu kayıtlar için Türkiye’ye gitmeye mahkum ederek mağdur ediyordu.
İşte bu zorunluluğu ortadan kaldırmak için EGM ile SGK 19.06.2017 tarihinde veri paylaşımına ilişkin yeni bir protokol yaptı. Bu protokolün 8 inci maddesinde de Türk vatandaşlarının yurda giriş çıkışlarının EGM web servisi aracılığıyla SGK ile paylaşılması kararlaştırıldı.
Bu protokol gereğince nihayet SGK 2.2.2018 tarihinde merkez ve taşra teşkilatlarına konu ile ilgili bir genel yazı gönderdi. Genel yazıya göre artık Türk vatandaşlarının T.C. kimlik numaralarıyla SGK yetkili personeli doğrudan sistemden sorgulama yaparak kayıtları alabilecek.
Lâkin bu uygulama şimdilik sadece T.C.kimlik nosu ile yurda giriş çıkış yapanlar için yani Türk vatandaşları için geçerli olacak. Çünkü henüz “pasaport bilgileriyle” sorgulama yapabilmek için sistem hazır değil. İleri tarihlerde bu sistem de kullanıma açıldığında yabancı ülke pasaportu (örneğin Alman) ile giriş çıkış yapanların kayıtları da doğrudan alınabilecek.
Bu nedenle yabancı pasaport veya kimlik ile giriş çıkış yapanlardan şimdilik emniyetten giriş-çıkış kayıtları istenmeye devam edecek.
Diğer bir sıkıntı ise sistem tam olarak oturtulamadığı için T.C.kimlik nosu ile sorgulama yapılabilse dahi sadece 2009 yılından sonraki yurda giriş çıkışlar SGK yetkilileri tarafından doğrudan alınabilecek. 1992 tarihinden itibaren kayıtlar ise ilk etapta önceden olduğu gibi emniyetten istenecek.
Kısacası sistem tam uygulamaya girmese de yurtdışı borçlanma yapacak gurbetçi için güzel bir adım olduğu kanaatindeyiz. Zira SGK artık Türk vatandaşından emniyet giriş-çıkış kaydı istemeyecek ve bir bürokratik işlem vatandaşın omuzlarından alınacak.
Uygulamanın tam olarak emniyet giriş çıkış kayıtlarının dijital ortamda tutulmaya başlandığı 1992 yılından itibaren ve kimlik ve pasaportla sorgulamanın bir an önce sisteme açılacağını ümit ediyoruz.
Bütün bu güzelliklere ve kolaylıklara rağmen daha önce bu köşemizde de yazdığımız gibi (https://panorama-news.de/yazarlar/avukat-serif-yilmaz/sgk-gurbetci-ev-kadinlarini-hukuksuzca-magdur-ediyor/), SGK’nın yurtdışında ikametgah belgesini ve tercümesini ibraz eden ev hanımı gurbetçilerle işsizlik sürelerini borçlanan erkek gurbetçilerden emniyet kayıtları ve pasaport fotokopilerini istemesi 3201 sayılı kanuna, uygulama yönetmeliğine ve kendi yayınladığı 2011/48 nolu genelgeye aykırıdır, hukuksuzdur.
SGK bu kayıtları vatandaştan isteyemez, bu emniyet kayıtlarına göre borçlanma işlemi yapıp gurbetçiyi mağdur edemez. Ancak bu kayıtlar ve pasaport fotokopileriyle borçlanma, yurtdışında ikametini belgeleyemeyenler için geçerli olabilir.
Konu ile ilgili Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2015/6083-14442 sayılı içtihadında yurtdışındaki ev hanımlığı sürelerini borçlanmak isteyen gurbetçimizin pasaport ve emniyet kayıtlarına göre borçlandırılmasını “…davacının her yıl Temmuz ve Ağustos aylarına isabet eden ve açıkça yerleşme ve yurda dönüş kastı taşımadığı anlaşılan sürelerinin tahakkuk kapsamı dışında bırakıldığı anlaşılmaktadır….
Mahkemece davacının Hollanda ikamet sürelerini gösteren ilgili resmi merciden alınacak ikamet belgesi celp edilmek suretiyle 3201 Sayılı Kanun kapsamında borçlanmasına esas ev kadınlığı süreleri belirlenerek yapılan değerlendirmeye göre bir karar verilmesi” gerektiğine hükmederek uygulamanın hukuksuzluğunu tescillemiştir. Yargıtay 21. HD ise maalesef bu hukuksuzluğu haklı gören bazı kararlara imza atmıştır.
