Yurtdışında yaşayan insanımızın kâbusu finansal bilgilerin ülkelerarası otomatik bilgi değişimi konusu gündemden hiç düşmüyor. Bu konuda hukuki süreç 2011 yılından beri devam ediyor. Ancak yurtdışında yaşayan insanımızın ilk bilgilendirilmesi 25 Ağustos 2020 tarihli T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) rehberi ile oldu. Bu rehbere göre paylaşımın başladığı yani bilgilerin verileceği yılın bir
Yurtdışında yaşayan insanımızın kâbusu finansal bilgilerin ülkelerarası otomatik bilgi değişimi konusu gündemden hiç düşmüyor.
Bu konuda hukuki süreç 2011 yılından beri devam ediyor. Ancak yurtdışında yaşayan insanımızın ilk bilgilendirilmesi 25 Ağustos 2020 tarihli T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) rehberi ile oldu. Bu rehbere göre paylaşımın başladığı yani bilgilerin verileceği yılın bir yıl öncesinin 31 Aralık itibariyle finansal hesap bilgileri paylaşılacak, Türkiye İngiltere, İtalya, Finlandiya, Danimarka, İspanya gibi 54 ülkeye 31 Aralık 2020 itibariyle 2019 yılı bilgilerini otomatik olarak verecekti.
Lakin yine rehbere göre Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa ve Hollanda’nın 2019 bilgileri 2020 paylaşım takvimine alınamamıştı. Ne zaman alınacağının belli olmadığı da bildirildi.
Bu yazımızda 25.08.2020 tarihinde yayınlanan rehberle 08.06.2021 tarihinde yayınlanan rehber arasındaki farkları daha doğrusu değişiklikleri tespit etmeye çalışacağız.
Genel olarak söylemek gerekirse 2021 yılı rehberi hemen hemen 2020 yılı rehberiyle aynı. Yeni rehberde bir iki konu daha eklenmiş, eski rehberde olan bazı bilgiler çıkartılmış, çok az sayıda olan bilgiler değiştirilmiş.
Her iki rehberin beşinci sayfası aynı. Ancak 2020 rehberindeki “Anlaşmaya taraf ülkelerden Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Fransa, Türkiye’nin (2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı) 2020 yılı bilgi değişimi takvimine alınamamıştır” cümlesi yeni rehberde yer almıyor.
Her iki rehberde de 4. soru olarak yer alan “Otomatik bilgi değişimi kapsamında bilgi paylaşımı başladı mı?” sorusuna verilen cevap değişmiş. 2020 rehberinde verilen cevapta “Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile BAŞLANMIŞ OLUP, 21.08.2020 itibarıyla Anlaşma kapsamında 2020 yılında Türkiye’nin otomatik temelde bilgi göndermesi (ve karşılıklılık temelinde bilgi alması) söz konusu olan 54 ülkenin (EK 3) isimleri ekte paylaşılmıştır” cümlesi yeni rehberde sadece “Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile BAŞLAMIŞTIR” şeklinde değiştirİlmiştir.
2021 yılında Türkiye’nin otomatik olarak bilgi göndereceği EK 3 listesi 2021 rehberinde yer almıyor. Onun yerine her iki rehberde de olan OECD’nin otomatik bilgi paylaşım sayfasının linki verilmiş.
OECD’nin bu sayfası incelendiğinde Türkiye’nin Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa ve Hollanda da dahil olmak üzere 65 ülkeye 1.1.2019 tarihinden itibaren geriye dönük finansal bilgileri vereceği aktif hale getirilmiş.
Her iki rehberde yer alan 5. soru için de 4. soruda anlatıldığı gibi yapılmış.
Her iki rehberde de en önemli soru olan 7. “Hangi dönemin bilgileri paylaşılacaktır? Otomatik bilgi değişimi geçmiş yılları kapsamakta mıdır?” sorusunun cevabı yeni rehberde güncellenmiş.
2020 tarihli rehberde bu soruya “Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika hariç, 2019 yılına ilişkin bilgiler karşılıklılık sağlanan ülkelere 2020 yılında gönderilecektir. Bu tarihlerden önceki yıllara ilişkin otomatik bilgi değişimi yapılması söz konusu değildir. 2020 yılında bilgi alınacak ve gönderilecek ülkelerin listesi ekte (EK 3) yer almaktadır. Norveç ve Letonya ile ise otomatik bilgi değişimi kapsamında 2018 ve 2019 yıllarında karşılıklı olarak bilgi paylaşımı yapılmıştır” cevabı verilmişti.
2021 tarihli rehberde ise “2019 YILINA İLİŞKİN BİLGİLERİN karşılıklılık sağlanan ülkelerle değişimine BAŞLANMIŞ OLUP 2020 yılı ve takip eden yılların bilgileri 2021 yılı içinde ve takip eden yıllarda bilgi değişimi takvimine uygun olarak gerçekleştirilecektir. Bu tarihlerden önceki yıllara ilişkin otomatik bilgi değişimi yapılması söz konusu değildir. Norveç ve Letonya ile ise otomatik bilgi değişimi kapsamında 2018 ve 2019 yıllarında karşılıklı olarak bilgi paylaşımı yapılmıştır” şeklinde cevap verilmiş.
Bu cevaptaki 2019 yılı bilgileri ile ilgili olarak Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika hariç tutulmadan “…BAŞLANMIŞ OLUP…” kelimelerinin ne anlama geldiği anlaşılamamaktadır. Bilgiler verildi şeklinde anlaşılabileceği gibi bu yıl verilecek şeklinde de anlaşılabiliyor. Bu konu henüz net değil.
Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika’ya 2019 yılı bilgilerinin verilmesiyle ilgili olarak da her iki rehber arasında büyük çelişki var. 2020 yılındaki rehbere göre bu 5 Avrupa ülkesine 2019 bilgileri verilememişti. Sebep; teknik alt yapının tamamlanamaması. Dolayısıyla bu ülkelere 2020 yılında 2019 bilgileri verilemeyince 2021 yılında verilmesi mümkün değildir. Çünkü yine 2020 yılı rehberine göre paylaşıma başlanılan yılından bir önceki yılın bilgileri verilmesi gerekiyor. Hakeza 2020 rehberinde 2019 bilgilerinin verileceği ilan edilen EK 3 listesinde bu 5 Avrupa ülkesi yoktu. OECD resmi sayfasında da bu ülkelerle ilgili aktivasyon yapılmamıştı.
Bu 5 ülke için aktivasyon ilk defa Haziran 2021’de yapıldı. Bu durumda 2021 yılında bu 5 ülkenin sadece 2020 bilgileri verilebilir, 2020 tarihinden önceki yıllar verilemez.
Bu 7. soruda 2021 rehberi 2020 rehberini yalanlamış oluyor. Her iki rehberi de GİB yani devlet yayınladığına ve vatandaşına bu şekilde bilgi verdiğine göre (ki, süreçte birçok kamu görevlisi ve siyasi yetkili de aynı bilgiyi vermiştir) devlet ciddiyetine yakışır davranılmamıştır.
Bu hususu ivedilikle gerek siyasi gerekse idari yetkililerin düzeltmesi gerekir.
2021 yılındaki rehberde 2020 rehberinde olmayan “Bireysel emeklilik sözleşmeleri (BES) kapsama giriyor mu?” sorusu 18. Soruda, “Hangi hesaplar finansal hesap sayılmaktadır?” sorusu 21. soruda, “Türkiye’de bulunan araçlara sigorta şirketleri tarafından yapılan kasko ya da sigorta veya gayrimenkullere yapılan zorunlu deprem sigortası gibi sigortalar bildirim kapsamına girer mi?” sorusu 23. soruda sorulmuş ve kısa, fazla açık olamayacak şekilde cevaplandırılmış.
2020 rehberinde 26. soru, 2021 rehberinde ise 28. soru olarak yer alan “Kapatılan hesaplar da bildirilir mi?” sorusuna verilen cevaplarda farklılıklar var. 2020 rehberinde bu soruya verilen cevapta “Hesabın yıl içinde kapatılmış olması halinde kapatılmış olduğu bilgisi hesabın kapatılmasını takip eden yıl bildirilecektir. Örneğin; 2019 yılında kapatılan bir hesap, 2019 yılına ilişkin 2020 yılında yapılacak değişimde yer alacaktır. (2018 yılında veya öncesinde kapatılmış bir hesap 2020 yılında yapılacak değişimde yer almaz)” denilirken 2021 rehberinde “Hesabın yıl içinde kapatılmış olması halinde kapatılmış olduğu bilgisi hesabın kapatılmasını takip eden yıl bildirilecektir. Örneğin; 2020 yılında kapatılan bir hesap, 2020 yılına ilişkin 2021 yılında yapılacak değişimde yer alacaktır” şeklinde cevaplanmış.
2020 rehberinde açıkça “2018 yılında veya öncesinde kapatılmış bir hesap 2020 yılında yapılacak değişimde yer almaz” ifadesi kullanılırken 2021 rehberinde “2019 yılında veya öncesinde kapatılmış bir hesap 2021 yılında yapılacak değişimde yer almaz” şeklinde bir ifade kullanılmamış.
2021 rehberinde 37. soru olarak yer alan “Finansal bilgilerin otomatik değişimine ilişkin nereden bilgi edinilebilir?” sorusuna 2020 rehberinde yer verilmeyen “GİB’e bağlı Vergi İletişim Merkezi (444 0 189)“ bilgisi verilmiştir.
Son olarak 2020 rehberinde Vergi Konularında İdari Yardımlaşma Sözleşmesine Taraf Ülkeler listesine göre 136 ülke, Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması (MCAA) Taraf Ülkeler listesine göre 107 ülke taraf iken 2021 rehberinde Vergi Konularında İdari Yardımlaşma Sözleşmesine Taraf Ülkeler listesine göre 141 ülke, Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması (MCAA) Taraf Ülkeler listesine göre imza atıp 110 ülke taraf olmuştur.
