Yurtdışı borçlanma ile Türkiye’den emekli olan veya emekli olmak isteyenlerin yurtdışında çalışma yasağı ile ilgili olarak halen „Şerif bey çalışma yasağı kaldırıldı mı? Torba yasa çıktı mı? Ne zaman çıkacak?“ sorularını almaya devam ediyoruz. Her ne kadar sosyal medyada bazıları gurbetçinin aklını istismar ederek „Karar verildi. Temmuz 2019’da yurtdışında minijob çalışma izni çıkıyor“ dese de
Yurtdışı borçlanma ile Türkiye’den emekli olan veya emekli olmak isteyenlerin yurtdışında çalışma yasağı ile ilgili olarak halen „Şerif bey çalışma yasağı kaldırıldı mı? Torba yasa çıktı mı? Ne zaman çıkacak?“ sorularını almaya devam ediyoruz.
Her ne kadar sosyal medyada bazıları gurbetçinin aklını istismar ederek „Karar verildi. Temmuz 2019’da yurtdışında minijob çalışma izni çıkıyor“ dese de maalesef belirtmeliyim ki, bu konuda ne Çalışma Bakanlığının, ne SGK’nın bir çalışması olduğunu tespit edemediğimiz gibi TBMM’ye hükümet tarafından verilen bir yasa teklifi de bulunmuyor.
Her ne kadar gurbetçinin yurtdışında oy hakkı olmasa da yaklaşan yerel seçimler dolayısıyla hem hükümetimiz yetkililerine hem de gurbetçimize emeklinin yurtdışında çalışma yasağı ile ilgili mevzuattaki düzenlemeleri, 2015 yılından itibaren seçimler öncesi verilen sözleri, çalışma ve açıklamaları tarih sırasına göre kronolojik olarak olarak yorumsuz ve kaynak göstererek sıraladık.
Son dönemde konu ile ilgili sosyal medyada yaptığımız paylaşımlara gurbetçinin yorumlarını da içeriğinden ayrılmadan, imla hatalarını düzelterek yine yorumsuz olarak vermek istiyorum. Kısacası bu yazının mevzuatın, siyasilerin ve gurbetçinin sesi olacağına inanıyorum.
MEVZUAT ve SİYASİLERİN SESİ
„Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir.“ (8.5.1985 tarihli 3201 sayılı Kanun md. 6/B)
„Kesin dönüş: Aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu,… ifade eder.“ (6.11.2008 tarihli Yönetmelik md/4/1-d)
„Değerlendirilen sürelerin aylık bağlanmasında dikkate alınabilmesi için; …Yurda kesin dönülmüş olması,… şarttır.“ (6.11.2008 tarihli Yönetmelik md/13-1-a)
“Sigortadan Muaf Cüzi Çalışma – Geringfügige versicherungsfreie Beschäftigung- Borçlanmada aylığı kesilir mi… Hayır” (SGK’nın 5.8.2010 tarihli 2010/91 sayılı Genelgesindeki Alman Sigortalılık Sürelerinin Tahsis İşlemlerinde Değerlendirilmesine İlişkin EK-3 Tablosu, Not: Bu genelge ile minijob çalışma yasağı kaldırıldı)
„Aylık başlangıç tarihi itibariyle ya da aylık almakta iken sosyal sigortadan muaf cüzi çalışması bulunduğu tespit edilenler hakkında aylıkların iptali ya da kesilmesi yönünde bir işlem yapılmayacaktır.“ (SGK 13.9.2010 tarihli 2010/103 nolu Genelgesi, Not: Bu genelge ile minijob çalışana emekli aylığı bağlanmaya devam edildi)
„Kanuna göre yurtdışı sürelerini borçlananlara aylık bağlanmasında, …. sigortadan muaf cüzi çalışmalar ise çalışma kapsamı dışında tutulacaktır.“ (SGK 8.6.2011 tarihli 2011/48 nolu Genelgesi, Not: Bu genelge ile minijob çalışana emekli aylığı bağlanmaya devam edildi)
„Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle yada borçlandıkları yurtdışında geçen sigortalılık süreleri dikkate alınarak aylık bağlanması talebinde bulunacaklardan, aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında KISA SÜRELİ çalışmalarını sürdürdükleri tespit edilenlerin talepleri yurtdışındaki çalıştığı işten ayrılma ve yurda kesin dönüş yapma şartını, yerine getirmediklerinden reddedilecektir“ (SGK 28.6.2012 tarihli 2012/24 nolu Genelgesi Not: Bu genelge ile minijob çalışma yasağı tekrar getirildi)
„Yurtdışından emekli olanların yarı zamanlı çalışabilmelerine imkan sağlayan düzenleme yapılacak.“ (Ak Parti 1 Kasım 2015 Seçim Beyannamesi)
„Türkiye’den borçlanarak emekli olan yurtdışındaki emeklilerin bulundukları ülkelerde yarı zamanlı çalışabilmeleri için ikili anlaşmalarımız çerçevesinde gerekli çalışmaları yapacağız.“ (Kasım 2015 Ak Parti 64. Hükümet Programı S. 153)
„Hükümet programı 10. Kalkınma Planı ve Seçim Beyannamesi’ndeki taahhütler esas alınarak hazırlanmıştır“ (Mayıs 2016 Başbakan Binali Yıldırım 65. Hükümet Programı Sunuş Konuşması)
„Yurtdışında yaşarken Türkiye’den maaşını almak isteyenlerin Almanya’da yarı zamanlı ek işlerde çalışmasına izin vermeyi gündeme alabiliriz. Uygun bir çözüm arayışımız var. Aklımda olan 400-600 Euro arası sosyal kesinti olmayan işlerde çalışmaya izin vermek olabilir“ (Ak Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, 9.12.2016 tarihli Sabah Gazetesi Demeci)
CHP İstanbul milletvekili Yakup Akkaya ve Mersin milletvekili Aytuğ Atıcı emekliye yurtdışı çalışma yasağının kaldırılması için yasağın kaynağı olan 3201 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesinin değiştirilmesi amacıyla 6.6.2017 tarihinde kanun teklifini TBMM’sine verdiler. Teklif halen komisyonda görüşülmeyi bekliyor.
“Türkiye’den borçlanarak emekli olmuş insanlarımızın bulundukları yerde yarı zamanlı çalısabilmeleri konusu da seçim beyannamemizde yer alan bir husus. Bununla ilgili hazırlık çalısmalarımız devam etmektedir.
İktidar sorumluluğuna sahip olmayan CHP’nin konuyla ilgili kanun teklifi üzerinde çalışılmamış, öylesine hazırlanmış bir teklif olarak karşımıza çıkıyor. Bildik popülizmle tüketecek vaktimiz yok. Emeklilik konusunda hazırlıklarımızı bitirir bitirmez nihai çalışmayı kamuoyuyla paylaşacağız” (Ak Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, 18.7.2017, arti49.com haber sitesi)
CHP İstanbul milletvekili Mahmut Tanal yurtdışı çalışma yasağının kaldırılması için 19.9.2017 tarihinde bir kanun teklifini TBMM’ye verdi. Teklif halen komisyonda görüşülmeyi bekliyor.
„Yurtdışından emekli olan vatandaşlarımızın ülkemizde yarı zamanlı çalışabilmeleri konusunda seçimlerin hemen ardından beklenen adımlar atılmaya başlanacak.“ (Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 20.5.2018, Bosna-Hersek Mitingi)
„Yurt dışından emekli olan vatandaşlarımızın yarı zamanlı çalışabilmesi ile ilgili çalışmaları başlattık.“ (Ak Parti 24 Kasım 2018 Seçim Beyannamesi, S. 314)
„Yurt dışından emekli olan vatandaşlarımızın yarı zamanlı çalışabilmesi ile ilgili çalışmaları başlattık“ (24 Haziran 2018 seçimleri öncesi Ak Parti Milletvekili Adayları Mustafa Yeneroğlu ve Zafer Sarıkaya’nın yurtdışındaki Türklere dağıttığı seçim el broşürü)
Yurtdışı borçlanma ile Türkiye’den emekli olanlara yurtdışında tam zamanlı çalışma izni vermek hakkaniyete uygun değildir. Yarı zamanlı çalışma konusunda ise çalışmalarımız devam ediyor.
Bu konu çok karışık bir konudur. Çünkü yurt dışında çalışma izni verirsek SGK bütçesine gelecek yükü Türkiye’de vergi ödeyen insanlardan alacağımız gibi örneğin Alman emeklilik kasasını finanse etmemiz anlamına gelecektir ki, bu da bana göre adil ve istenilen bir şey değil. Ancak biz sözümüzün arkasındayız.” (Ak Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Kanal Avrupa – Avrupa Masası söyleşisi, 6.6.2018 )
„3201 sayılı Kanuna göre yurt dışı sürelerini borçlanan sigortalılara aylık bağlanmasında, öncelikle yurt dışındaki çalışmalarının ve varsa ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneklerinin sona ermesi şartı aranacaktır.“ (SGK, 6.11.2018 tarihli 2018/38 nolu Genelgesi Not: Bu genelge ile yurtdışında çalışma yasağı devam ettiriliyor)
GURBETÇİNİN SESİ
„Bunları vatandaşa ilk emeklilik hakkını tanıdığınız da düşünecektiniz. Vatandaş parasını yatırdı bekliyor. Şimdi tabi millet korkusuna çalışamıyor, aylıklar da devlete kalıyor. Bizi her zaman olduğu gibi kandırdınız. Gene sağolun tesekkür ederiz, biz gurbetçiler de her zaman kanıyoruz maalesef“
„Lafı dolandırmayın gurbetçi insanın Türkiye’den emekli maaşı alabilmeleri için yakın bir zamanda insanların tam anlayacağı iyi bir kanun yapın.Bir de 24 Haziran seçimlerinde benden yine de 4 oy aldınız 2023’e kadar yurt dışı oyları yüzde 60, daha ne yapalım?“
„Sayın Yeneroğlu, Türkiye’de çalışıp 44 yaşında emekli olup, hem çalışıp iş sahasını daraltıp ek kazanç elde etmeleri ne kadar hakkaniyetli sizce?“
„Tam gün istemiyoruz zaten, mini job yani prim ödenmeyen iş“„Çalışma izni verseniz vatandaş daha çok kazanacak ve Türkiye’ye daha çok döviz girecek. Sizin kaybınız ne olacak onu merak ediyorum.“
„Devlet yurtdışındaki vatandaşlardan dünyanın parasını kazanıyor sonra yasa çıkacak diye bizleri kandırdı. İşi bitince de tanımaz oldular. Bizler de Türkiye’deki vatandaşlar gibi hakkımızı istiyoruz. Yarım gün yani minijop hakkımızı istiyoruz, bunu engelleyen AVRUPA değil. Türkiye bizi kandırıyor“
„Türkiye’de emekli olan vatandaş çalışma hakkına sahip de biz neden çalışamıyoruz? Biz Türk vatandaşı değil miyiz? Suçumuz Avrupa’da yaşamak mı? Bu haksızlığı, adaletsizliği devlet bir an önce halletsin“
„Madem bir söz verdiniz bunu yerine getirmeniz gerekiyor. Buradaki insanlar sadece 450 Euro üzeri çalışma izni istiyor.“
„Türkiye’deki vatandaş çalışarak emekli oluyor, ama sağlıktan kendisi ve aile bireyleri faydalanıyor. Bizden de aynı primi alıyorsun, hem de peşin, cüzi prim değil. Fakat sağlıktan faydalandırmıyorsun. Şimdi söyle kim kimi finanse ediyor?“
„Avrupa’da dar gelirli olanlara devlet Türkiye’deki maaş hakkını vermeli. Bu emeklilik işinin yoksa bir anlamı yok. Yatırılan paralar Avrupa’da kolay biriktirilmiyor. Verilen söz biran önce tutulmalı yoksa bu insanlar kandırılmş olur“
„Sözünüzü tutmadınız“
„Sözünüzün arkasındasınız he. Ok bakalım, bekliyelim. Görelim. Hiç sanmıyorum ama“
„Seçime kadar gurbetçinin çalışma hakkı verilse daha iyi olacak. Çünkü önceki seçimde verilecek dediler unutuldu. Şimdi gurbetçiler nasıl güvenipte oy verecekler? Hep arka planda gurbetçiler, üvey evlat muamelesi gibi hissediyoruz kendimizi.“
„O yetkililer bizim sesimizi duymuyor maalesef. Bu çalışma izni seçimden önce torba yasadan niye çıkmadı? Çünkü bizim Suriyeli’ler kadar bile değerimiz yok.“
„Bir saatte kanun çıkartan bir hükümet bizim istediğimizi isteseler yaparlardı. İnanmıyorum seçim sonrası yarı zamanlı çalışma hakkını vereceklerine. Hani bir çocuğa şunu yap sonra yapacam der gibi aklımızla dalga geçiliyor. Ama yemezler o geçen seçimdi. Bekledik kaç yıl. Artık yeterrr“
„Yazık yazık bu yorumlar hiçte vatanseverleri yansıtmıyor. Oy verdim diye karşılık bekliyen vermesin oyunu.. Önce VATAN. Sonra menfaat olmalı..“
„İnşaallah bu sefer unutmazlar bir an önce torba yasa çıkar. Yarı zamanlı çalışma değil, tam yaparlar. Bu mağduriyet de giderilmiş olur yıllar sonra“
„Başkomutan adım atılacak diyorsa. O adım atılır!“
„Ne yapacaksanız, hükümet olarak neden her defasında seçimler öncesine denk getiriyorsunuz da öncesinde yapmıyorsunuz?
„Önce verilmeli artık kimse inanmıyor. Bir öncekinde de vereceklerdi. Yılan hikayesine döndü. Beklemekten ölecek millet!“
