Bu hafta her ne kadar Türk hukuku avukatı olsak da Alman hukukuna bakan yönü çok olan bir gurbetçimizin sorusuna bağlayıcılığı olmamak kaydıyla cevap vermeye çalışacağım. Alman hukuku yönünden daha sağlıklı bilgi için bir Alman hukuku avukatına müracaat edilmesini baştan tavsiye ederim. Almanya’ya aile birleşimiyle gelen gurbetçimiz “6 seneden beri Almanya’da ikamet ediyorum, buraya geldiğimden beri
Bu hafta her ne kadar Türk hukuku avukatı olsak da Alman hukukuna bakan yönü çok olan bir gurbetçimizin sorusuna bağlayıcılığı olmamak kaydıyla cevap vermeye çalışacağım. Alman hukuku yönünden daha sağlıklı bilgi için bir Alman hukuku avukatına müracaat edilmesini baştan tavsiye ederim.
Almanya’ya aile birleşimiyle gelen gurbetçimiz “6 seneden beri Almanya’da ikamet ediyorum, buraya geldiğimden beri eşimden dolayı sürekli problem yaşıyorum. Şimdi Türkiye’ye dönmek istiyorum.
Fakat Almanya’da yaklaşık 25 bin Euro borcum var. Bu borçlarımı ödemek için ise en az beş seneye ihtiyacım var. Lâkin mümkünse hemen dönmek istiyorum. Alman devleti geri dönmek isteyenlere bir kolaylık tanır mı? Boşanma davası açmam gerekiyor. Almanya’da boşanma davası açmak zorunda mıyım? Ne yapabilirim?” diye soruyor.
Gerçi gurbetçimiz Türkiye’ye geri dönmek istiyor ama şunu hemen belirtelim: Alman Oturum Yasası’nın (Aufenthaltsgesetz) 31. maddesi eşinden dolayı Almanya’da bulunan bir yabancının Almanya’da üç yıl beraber yaşadıktan sonra evliliğe bağlı olmayan oturum hakkına sahip olduğunu hükme bağlamıştır. Dolayısıyla bu gurbetçimiz hemen dönmek istemezse veya Almanya’da boşansa bile oturum sorunu olmaz.
Boşanmaya gelince, eğer gurbetçimiz ve eşi Türk vatandaşıysa nerede evlenirse evlensin boşanma için Almanya veya Türkiye’de dava açabilir. Tercih kendisine aittir.
Alman kanunlarına göre boşanma davalarında genel olarak eşlerin (aynı dairede de olabilir) bir yıl ayrı yaşamaları dava şartı olarak kabul edilir. Bu ayrı yaşama evden taşınıp gitme anlamına gelmez. Sadece eşlerin her şeylerini ayırmaları anlamına gelir.
Alman kanunları, boşanma esnasında emeklilik kasasına yapılan ödemelerin boşanma halinde denkleştirilmesini (Versorgunsgsausgleich) öngörür. Bu ödemelerin hesaplanması Alman kanununa göre boşanmalarda uzun zaman almakta, davaların uzamasına sebebiyet vermektedir.
Ayrıca Avrupa Birliği’nde Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren “Boşanma ve Ayrılığa Uygulanacak Hukuk Alanında Güçlendirilmiş İşbirliğinin Uygulanmasına Dair Konsey Tüzüğü (ROM III )” gereğince bu tarihten sonra Almanya’da açılan boşanma davalarında aksi kararlaştırılmadıkça Türk hukukunun uygulama yeri kalmamıştır.
Yani artık taraflar ister Türk vatandaşı ister Alman vatandaşı olsun sadece Alman hukuku uygulanır. Boşanma sonrası bu boşanma kararı Türk hukuku açısından geçerli olmadığından bu kararın anlaşma olup olmamasına göre Türkiye’de davalı veya davasız tanıtılması gerekir.
Şayet taraflar arasında boşanma konusunda anlaşma varsa bu gurbetçimize Türk mahkemesinde dava açılmasını tavsiye ederiz. Zira Türk Medeni Yasası’nda emeklilik kasası primleri denkleştirmesi olmadığından ve evlilik en az bir yıl sürmüş ise (ki gurbetçimiz 6 yıllık evli) Türk mahkemesinde bir duruşmada hemen boşanmaları mümkün. Bu kendilerine bir defada bir masraf ile kesin sonuca ulaşma imkânı verir.
Gurbetçimiz ayrıca 25 bin Euro borcu olduğunu söylüyor. Eğer bu borç evlilikten kaynaklanan bir borç ise eşinin borcun bir kısmını üstlenmesi gerekir ve ondan talep edilebilir.
Kişinin çalışma ve mal varlığına göre kişisel iflâs da (Privatinsolvenz) borçlardan kurtulma yolu olabilir. Bunun yanı sıra Almanya’da boşanma davası açılırsa adli yardım (Verfahrenskostenhilfe) alma imkânı da söz konusu olabilir. Bu durumda devlet mahkeme harçları ve avukat masraflarını üstlenebilir.
Gurbetçimiz, “Alman devleti geri dönmek isteyenlere bir kolaylık tanır mı?” diye de sormuş. Alman devleti maddi anlamda maalesef geriye dönüş için herhangi bir teşvik parası vermiyor.
