Almanya’da genel olarak çocuk parası hakkı

Yine uzmanlık ve yetki alanımızda olmamasına rağmen siz Almanyalı gurbetçilerimizin Alman ve uluslararası hukuktan kaynaklanan çocuk parası (Kindergeld) alma hakkı konusunda genel bilgilendirme ve yönlendirmelerde bulunacağım. Köşe yazısı serimiz üç bölümden oluşacaktır. Bu yazımızda genel olarak çocuk parası hakkı ile ilgili genel bilgiler vereceğim. İkinci bölümde Türk vatandaşlarının uluslararası hukuktan kaynaklanan çocuk parası haklarını,  üçüncü

AVUKAT ŞERİF YILMAZ 31 Mart 2018 AVUKAT ŞERİF YILMAZ

Yine uzmanlık ve yetki alanımızda olmamasına rağmen siz Almanyalı gurbetçilerimizin Alman ve uluslararası hukuktan kaynaklanan çocuk parası (Kindergeld) alma hakkı konusunda genel bilgilendirme ve yönlendirmelerde bulunacağım.

Köşe yazısı serimiz üç bölümden oluşacaktır. Bu yazımızda genel olarak çocuk parası hakkı ile ilgili genel bilgiler vereceğim. İkinci bölümde Türk vatandaşlarının uluslararası hukuktan kaynaklanan çocuk parası haklarını,  üçüncü ve son bölümde de vatandaşlık durumları da nazara alınarak Türkiye’de eğitim için bulunan çocuklar için çocuk parası hakkı olup olmadığını Alman yargı kararları ışığında izah edeceğim.

Almanya’da çocuk parası (Kindergeld) aslında ismine ters olarak çocuğa verilen para değildir. Kanuna göre anneye ve/veya babaya bu para verilir. Çocuk parası, çocuk başına devlet tarafından verilen belirli sabit bir miktardır.

Çocuk sayısı artınca miktarlar da artmaktadır. 2018 yılı için iki çocuğa kadar çocuk başına 194 €, üçüncü çocuk için 200 € ve nihayet dördüncü çocuk için de 225 € olarak ödenmektedir.

Dolayısıyla çocuk parası için başvurulduğunda anne veya baba kendi adına çocuk parasını alır. Sonuçta anne ve baba birlikte yaşadığı müddetçe fazla bir değişiklik olamaz. Ancak anne ve baba ayrı yaşarlarsa o zaman doğal olarak çocuklar kimin yanındaysa o ebeveyne çocuk parası ödenir.

ŞARTLARI NELERDİR?

Genel olarak anne, baba ve çocuğun Almanya’da ikamet etmeleri şartıyla vatandaşlık durumlarına bakılmaksızın çocuk parası ödenir. Hak sahibinin oturumunun süreli olması halinde dahi alınabilir. Çocuk parasında gelir durumuna da bakılmaz. (Federal Çocuk Parası Kanunu md. 1 -Bundeskindergeldgesetz -BKGG)

Aileler çocuk parası yanında ek olarak çocuklar bekar ve 25 yaşın altındaysa ve ebeveynleriyle aynı evde yaşıyorlarsa çocuk için yardım da (Kinderzuschlag) alabilirler.

Lâkin bu dar gelirli aileler için bir sosyal yardımdır. Bu ailenin gelirleri ve varlıkları ebeveynlerin asgari geçimine yetmekle birlikte çocukların geçimine yeterli olmaması gerekir.

Yani ailenin işsizlik parası (ALG II-Hartz IV) almaması lazım. Ayrıca çocuk parası da alması gerekir. Eğer bu şartlar varsa, ebeveynler İş Bulma Ajansına (Agentur für Arbeit) başvuruda bulunabilirler. Çocuk yardımının miktarı yasal üst sınırı geçmemek kaydı ile ailenin gelir durumuna göre belirlenir.

Anne ve baba Almanya dışında, çocuk Almanya’da ise; anne veya babanın Almanya’da sınırsız gelir vergisi mükellefliği varsa çocuk parası alınabilir. (Gelir Vergisi Kanunu- EStG, md. 62) Emekli olanlar ve devlet tarafından yurt dışına gönderilenler için çocuk parası hakkı vardır.

Anne veya baba Türk vatandaşı, çocuk Alman vatandaşı ise; Bu durumda da çocuk parası alma hakkı vardır. Önemli olan ailenin Almanya’da ikamet etmesi ve oturum sorunu olmaması.

Anne veya baba Alman vatandaşı, çocuk Türk vatandaşı ise; yine ailenin ikametinin veya mutad meskenlerinin  Almanya’da olması şartıyla çocuk parası alınır.

Serbest dolaşım hakkı olan Avrupa Birliğine üye 28 devlet vatandaşı ile bunlara ek olarak Avrupa Ekonomik Bölgesine üyeliğinden dolayı İzlanda, Liechtenstein, Norveç vatandaşları ve AB-İsviçre Serbest Dolaşım Sözleşmesi gereğince İsviçre vatandaşlarının da ikamet iznine tabi olmadan Alman vatandaşları gibi çocuk parası hakkı olduğunu hatırlatalım.

Ayrıca Almanya’da Alman hukukuna göre mülteci statüsü tanınıp Alman İkamet Kanunu’nun (Aufenhaltgesetz) 25/1 maddesi, Cenevre Mülteci Sözleşmesi gereğince mülteci statüsü alıp aynı kanunun 25/2 maddesi gereğince oturum izni alanlar da oturum izinlerinin başladığı tarihten itibaren çocuk parası alabilirler.

Ancak bu kişilerden Almanya’da en az 6 aydan beri ikamet edenler oturum izninden bağımsız olarak hemen çocuk parası alabilirler. (Geçici Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi md.2)

Çocuk parası genel kural olarak çocuk 18 yaşına gelene kadar verilir. Ama 18 yaşından sonra meslek ve/veya okula gitme durumu varsa en fazla 25 yaşına kadar ödenir.

Çocuğun evlenmesi, belirli sınırların üzerinde gelirinin olması veya eğitimine mazeretsiz ara vermesi gibi hallerde çocuk parası kesilir. Çocuk parası talep hakkının en az bir gün olduğu ay için istenebilir ve talep edilmezse 4 yılda zamanaşımına uğrar.

Çocuk parası başvuruları gerekli belgelerle birlikte İş Bulma Ajansı (Agentur für Arbeit) bünyesindeki Aile Kasasına (Familienkasse) yapılır. Aile Kasası‘nın yasaya aykırı verdiği kararlarına karşı bir ay içerisinde itiraz ve bu davalara bakmakla görevli Vergi Mahkemelerinde (Finanzgericht) dava açmak mümkündür.

Yukarıda verilen bilgilerle ilgili hak ihlaline uğrayan vatandaşlarımız bir Türk hukuku avukatı olarak bize değil, mutlaka bu konularda uzman bir Alman hukuku avukatına müracaat etmeliler.