13 Temmuz 2022 tarihine kadar Türkiye’de yoklama kaçağı, bakaya ve saklı olan Türk vatandaşları bedelli askerlik hizmetinden faydalanamazken bu tarihte yürürlüğe giren kanun değişikliği ile yoklama kaçağı, bakaya veya saklı kaldıkları ay sayısınca ek bedel ödeyerek artık bu haktan faydalanabiliyorlar. Bilindiği gibi 26 Haziran 2019 tarihinde yürürlüğe giren 7179 sayılı Askeralma Kanunu ile bedelli askerlik
13 Temmuz 2022 tarihine kadar Türkiye’de yoklama kaçağı, bakaya ve saklı olan Türk vatandaşları bedelli askerlik hizmetinden faydalanamazken bu tarihte yürürlüğe giren kanun değişikliği ile yoklama kaçağı, bakaya veya saklı kaldıkları ay sayısınca ek bedel ödeyerek artık bu haktan faydalanabiliyorlar.
Bilindiği gibi 26 Haziran 2019 tarihinde yürürlüğe giren 7179 sayılı Askeralma Kanunu ile bedelli askerlik hizmeti daimî hale getirildi. Bu düzenlemeye göre Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacına göre Millî Savunma Bakanlığınca belirlen sayıdan fazla askerlik yükümlüsü olması halinde kura sonucu bu haktan vatandaşlarımız faydalandırılıyor.
Bu kapsamda kura sonucu haktan faydalanan yükümlüler bir ay temel askerlik eğitimi alıyorlar ve başvuru anında geçerli olan memur aylık katsayısı ile 240.000 sabit göstergenin çarpını sonucu bulunan bedeli ödüyorlar.
Örneğin bu rakam, köşe yazımızın yayınlandığı tarihte geçerli 0,333603 memur aylık katsayısının 240.000 sabit göstergenin çarpımı sonucu elde edilen 80.064,72 TL’dir.
Lâkin bu haktan her yükümlü vatandaşımız yararlanamıyor. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
1 – Fiili silah altına alınanlar,
2 – Yoklama kaçağı, bakaya ve saklı olanlar,
3 – Bedeli askerlik hizmeti şartlarını taşırken yasal erteleme hakkı olmayanlar,
4 – Bedeli askerlik hizmetinden yararlanma hakkını elde ettikten sonra bu haktan vazgeçenler,
5 – Bedelli askerlik hizmetinden faydalanıp bedeli yatırdıktan sonra sevke tabi olup birliğine katılmayarak bakaya kalanlar ile aynı celpte sevke tabi olup emsallerinin terhise hak kazanacağı tarihe kadar katılmayanlar. Bu gruptaki yükümlüler bir daha bedelli askerlik hizmetinden faydalandırılmıyor ve talepleri halinde ödedikleri bedeller kendilerine iade ediliyor.
Bedelli askerlik hizmetinden yararlanamayan bu vatandaşlarımızdan “Yoklama kaçağı, bakaya ve saklı olanlar” ile ilgili 13 Temmuz 2022 tarihli 31892 sayılı Resmî Gazetede yayımlanıp aynı gün yürürlüğe giren 30 Haziran 2022 tarihli 7415 sayılı Kanunun 17’inci maddesiyle 7179 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinde değişiklik yapılarak bu vatandaşlarımıza da ek bir bedel ödememek şartıyla bedelli askerlik hizmetinden yararlanma hakkı getirildi. Bu tarihten itibaren yoklama kaçağı, bakaya ve saklı olan vatandaşlar da bu haktan yararlanabilir.
Elbette bu düzenleme henüz herhangi bir statüde silah altına alınmayan ve dövizli askerlik hizmetinden faydalanma hakkı elde edemeyen (Örneğin 1095 gün yurt dışında ikamet, en az 3 yıl çalışma gibi) yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız da bu haktan faydalanabilir.
13 Temmuz 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre;
1 – Yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlar öncelikle eski düzenlemenin aksine müracaat ettikleri tarihteki değil, kendilerine verilen 2 aylık sürede ödeme yaptıkları tarihte geçerli olan bedeli ödeyecekler. Örneğin 15 Aralık 2022 tarihinde hak kazanıp bedelli askerlik hizmetinden faydalanan bir vatandaşımız 31 Aralık 2022 tarihine kadar geçerli olan 80.064,72 TL bedeli ödeyebilir. Fakat bu bedeli 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren 2 aylık sürenin sonu olan 15 Şubat 2023 tarihine kadar ödemek isterse bu durumda ödeme yapacağı tarihte bedelli askerlik hizmeti bedeli zamlanarak artacağından bu zamlı bedeli ödemek zorunda kalacaktır.
2 – Yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlar ayrıca yoklama kaçağı, saklı veya bakaya kaldıkları günden bedelli askerlik için müracaat ettikleri tarihe kadar yoklama kaçağı, saklı veya bakaya kaldıkları her ay için ödeme günündeki geçerli memur aylık katsayısının 3.500 sabit gösterge ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı da ek olarak yani bir tür ceza olarak 2 ay içerisinde ödeyecekler. Bu hesaplamada 1 ilâ 30 gün bir ay sayılıyor ve bir ayı geçen günler müteakip aya ekleniyor.
Konunun daha iyi anlaşılması için her zaman yaptığımız gibi bir örnek verelim. Tekirdağ’da yaşayan Selami bey 1994 doğumlu ve Trakya Üniversitesinde eğitimini sürdürdüğünden askerliğini erteletmiş. Fakat Selami bey eğitimini bitirmeden üniversiteden ayrıldığından askerlik şubesine sevki yapılmış, askerlik şubesi de kendisini temel askerlik eğitimini alacağı (acemi birliğine) sevk etmiş. Fakat kendisi birliğine katılmadığından 1 Nisan 2019 tarihinden itibaren bakaya işlemi göremeye başlamış.
Her ne kadar yaklaşık 3 ay sonra bedelli askerlik hizmetini daimî hale getiren ve 7179 sayılı Askeralma Kanunu 26 Haziran 2019 tarihinde yürürlüğe girse de bu tarih itibariyle bakaya kaldığı için bedelli askerlik hizmetinden faydalanamamış. Lâkin şimdi yani 13 Temmuz 2022 tarihindeki kanun değişikliği ile bu haktan faydalanabiliyor.
Selami bey bu haktan faydalanmak için diyelim 5 Eylül 2022 tarihinden askerlik şubesine müracaat etmiş ve bedelliden faydalanma hakkı elde etmiş. Bu durumda Selami bey öncelikle normal bedelli askerlik hizmeti bedeli olan 80.064,72 TL’yi ödeyecek.
Buna ek olarak da yani ceza olarak ödeyeceği bir miktar daha var. Bunu da düzenlemeye göre şu şekilde hesaplayacağız.
Selami bey 1 Nisan 2019 ile müracaat tarihi 5 Eylül 2022 tarihleri arasında tam olarak 3 yıl 5 ay 4 gün bakaya kalmış. 3 yıl 5 ayın hesabı toplam 41 aydır. Ancak 4 gün daha vardır ve bu da müteakip aya yani Eylül aynına eklenecektir ki, bu da 1 ay daha demektir. Kısacası Selami beyin toplam bakaya kaldığı ay sayısı 42 aydır.
Kanuna göre bu 42 ayın her ayı için 3.500 sabit göstergeyi ödeme tarihindeki (Diyelim 15 Ekim 2022) memur aylık katsayısı olan 0,333603 ile çarparak aylık ödenecek miktarı bulacağız.
3.500 x 0,333603 = 1.167,70 TL bir ay için.
42 x 1.167,70 TL= 49.043,40 TL olarak toplam 42 ay için ödenecek ek bedeli de Selami beyin 2 ay içerisinde ödemesi gerekiyor.
Bu durumda Selami bey 80.064,72 TL + 49.043,40 TL = 129.108,12 TL toplam bedeli ödeyecek. Bu hemen ödemesi gereken rakam. 2 ay içerisinde ödemezse bedelli askerlikten bir daha faydalanamaz.
Peki bununla bitiyor mu? Elbette, hayır. Her şeyden önce bu toplam 129.108,12 TL bedeli ödemekle birlikte bir ay silah altına alınacak ve temel askerlik eğitimini tamamlayacak.
Ayrıca bu yeni kanunda Selami beyin bakaya kaldığı 3 yıl 5 ay 4 günün her günü için kanunen belirlenen idari para cezasının affı ile ilgili bir düzenleme yapılmadığından bu idari para cezalarını da ödeyecek. Yuvarlak olarak bu miktarın da 11.000 TL olduğunu düşündüğümüzde Selami bey askerlik hizmeti için toplam 140.108,12 TL ödemiş olacaktır.
