01.08.2019 tarihinden önce borçlanma yapanların emekli maaşları düşürülmeyecek

01.08.2019 tarihinden önce borçlanma yapanların emekli maaşları düşürülmeyecek

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gelen tepkiler üzerine kanunsuzca “Gurbetçinin emekli maaşını yarıya yarıya  düşüreceğim” dediği 15.08.2019 tarihli genelgesinden geri adım attı. Gelen tepkiler üzerine “Tövbe. Vallahi billahi tövbe. 01.08.2019 tarihinden önce yurtdışı borçlanma için başvurmuş ve süresi içerisinde tüm bedelleri yatırmışsanız hukuka uygun olarak kazanılmış hakkınıza dokunmayacağım, hakkınız olan emekli maaşını da ne zaman başvurursanız

AVUKAT ŞERİF YILMAZ 02 Aralık 2019 AVUKAT ŞERİF YILMAZ

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gelen tepkiler üzerine kanunsuzca “Gurbetçinin emekli maaşını yarıya yarıya  düşüreceğim” dediği 15.08.2019 tarihli genelgesinden geri adım attı.

Gelen tepkiler üzerine “Tövbe. Vallahi billahi tövbe. 01.08.2019 tarihinden önce yurtdışı borçlanma için başvurmuş ve süresi içerisinde tüm bedelleri yatırmışsanız hukuka uygun olarak kazanılmış hakkınıza dokunmayacağım, hakkınız olan emekli maaşını da ne zaman başvurursanız vurun tam olarak bağlayacağım” dedi.

Bunu ne zaman dedi? 29.11.2019 tarihli 2019/21 sayılı genelgesinde.

Peki 15.08.2019 tarihli genelgesinde hangi hukuksuz ve kanunsuz uygulamayı getirmişti?

Bildiğiniz gibi 19.07.2019 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanıp 01.08.2019 tarihinde yürürlüğe giren kanun değişikliği gurbetçinin SSK emeklilik hakkını kaldırılarak 01.08.2019 (dahil) tarihinden itibaren yurtdışı borçlanma yapanları BAĞ-KUR kapsamına alıp % 41 zamlı bedele mahkum etmişti.

Bu kanun, 01.08.2019 tarihinde yürürlüğe girdiği için 31.07.2019 (dahil) tarihine kadar bir iddiaya göre 700 bin gurbetçimiz SSK emeklilik hakkında faydalanmak için SGK’ya başvurdu. Bu tarihten önce başvurup parasını yatıran ancak çeşitli kanuni sebeplerle emekli aylığının bağlanması için başvurmayanları da ekleyince bu rakam en az dört kat büyüklüğe ulaştı.

Yani bu kanuna göre bile 01.08.2019 (hariç) tarihinden önce yurtdışı borçlanma için başvuran ve bedelini ödeyenler ile başvurusunu bu tarihten önce yapıp işlemleri halen devam edenlerin hakları “Kazanılmış hak” olarak kabul ediliyor ve yeni kanundan etkilenmiyorlar.

Bunu nereden biliyoruz? Her şeyden önce borçlanma kanunu olan 3201 sayılı kanunu değiştiren bu yeni kanundan biliyoruz. (17.07.2019 tarihli 7186 sayılı Kanun md. 13 ve 34/a)

Ayrıca TBMM Plan Bütçe Komisyonundaki görüşmelerde SGK Başkanı Dr. Mehmet Selim Bağlı’nın bir komisyon üyesinin sorusuna karşılık “Bu kanunla müktesep haklar korunuyor, bugüne kadar yapılmış olan müracaatlar değerlendiriliyor. Bundan sonraki müracaatlar için bu sistem öngörüldü“ demesinden ve teminat vermesinden biliyoruz. (TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı, 11.07.2019 tarihli İncelenmemiş Tutanak S. 6)

Ancak aynı SGK Başkanı kendisinin imzaladığı 15.08.2019 tarihli 2019/16 sayılı genelgesinin “01.08.2019 (Hariç) Tarihinden Önceki Borçlanmalar” başlıklı kısımda aynen şöyle dedi;

“Yurtdışına gelmeden önce sigorta girişi olup sonraki yurtdışı sürelerini borçlananlar, sadece dolar borçlanması yapanlar ile 31.07.2019 (dahil) tarihine kadar emekli aylığı bağlanması için başvuranlar hariç diğer gurbetçiler 01.08.2019 tarihinden sonra emekli aylığı bağlanması için başvurduklarında emekli aylıklarının hesaplama şekli yeni kanuna göre yapılacak ve emekli aylıklarını yarı yarıya düşüreceksiniz”.

Sonra da dönüp bazı genelge ve genelge hükümlerini yürürlükten kaldırıldığını ancak bu yürürlükten kaldırılan genelgelerin hükümlerinin yürürlük dönemlerindeki iş ve işlemlerde kullanılacağını söyledi.

Anadolu tabiriyle bu ne iş ne lahana turşusu?

Hani gurbetçinin borçlanma ve emeklilik hakları 01.08.2019 (hariç) tarihinden önceki mevzuat hükümlerine tabi olacaktı? Hani onlar için bu kazanılmış haktı? Ne oldu şimdi?

Örneğin borçlanmasını 2011 yılında yapıp bedeli de yatıran Hülya teyze 3600 günle 2.460 TL emekli maaşı alacak iken sırf 01.08.2019 (dahil) tarihinden sonra emekli maaşı almak için başvurdu diye 1.000 TL emekli maaşı bağlandı. Olan bu.

Kanunda olmamasına, SGK Başkan’ının bizzat güvence vermesine rağmen aynı SGK Başkanı kendi imzasıyla “Nasıl olsa siyasi iktidarı ikna ettim kanun çıkarttırdım. TBMM de benim arkamda. Bu gurbetçiye vurdukça vurur Kurumu kâra geçiririm. Siyasi sorumluluk bende değil zaten. Nasıl olsa gurbetçi kuzu. Sesi bile çıkmaz. Dava da açarsa açsın. Hakkını öyle alsın!” diye düşündü herhalde.

Bu yapılanın başka izahı yok çünkü. Hatta bu düşünce Kurumun üst yönetimine öyle sirayet etti ki, hızlarını alamadılar “Sadece 01.08.2019 tarihinden itibaren başvuranların borçlanmalarının önünü kesmek yetmez. Kanunda olmasa da kazanılmış hakları da olsa bu tarihe kadar SSK kapsamında başvuran ama işlemleri halen devam edenlerin de borçlanma işlemlerini emekli maaşlarını düşürecek şekilde yapalım” dediler.

Eee.. Bu nasıl olacak? Yeni bir genelge ile mi? Genel yazı veya e-Yurtdışı talimatıyla mı?

El cevap: Amaaan. Boş ver ne gerek var, ne çıkarsak kanuna dayanmadığından haksız olacağız. En iyisi önce yurtdışı servislerine sözlü sonra da mail ile talimat veririz kimsenin ruhu bile duymaz.

Öyle de yaptılar. Ama bu arada yurtdışı borçlanma servislerinde çalışan memurlar zaten yoğun başvurulardan dolayı dosyaların altında ezilirken, sistem değiştiriliyor deyip yaklaşık üç hafta iş yapamazken genel müdürlüğünün işlemi yapılan dosyalar için “Yaptığınız borçlanmaları tebliğe çıkarmadan iptal edin. Gurbetçi hangi zaman aralığını isterse istesin sen borçlanma için verilen belgenin en son tarihinden geriye doğru yeniden borçlanma işlemi yap” dediler. Ne zaman? 10.10.2019 tarihinde.

Memur arkadaşlar 31.07.2019 tarihine kadar başvuran gurbetçinin kanuna uygun olarak yaptıkları borçlanmalarını iptal edip yeniden yapma ile uğraşmaya başladılar. İş içinde iş çıkarıldı onlara. Bunu bizzat e-devlet üzerinden borçlanma işlemi yapılan, bankada bedel borç olarak görülen ve ödeme için tebligatın gelmesini bekleyen gurbetçimiz tebligatın gelmemesi üzerine bir ay sonra e-devlet üzerinden işleminin iptal edildiğini görerek yaşamıştır.

Örneğin 1995-2005 yılları arasındaki süreleri borçlandırılan bu vatandaşımıza iptalden sonra borçlanma zaman aralığı ve niteliği hakkında hiçbir bilgi içermeyen “3201 sayılı Kanuna göre borçlanma talebiniz uygun görülerek borçlanma işleminiz yapılmış olup; adınıza 3600 gün karşılığı 98.244 TL borç tahakkuk ettirilmiştir.” diye borçlanma tahakkuk cetveli gönderilmeye başlandı.

SGK burada kanunsuz işlemi vatandaştan saklamış oldu. Zira bu vatandaşımız borçlanma için verdiği Alman hizmet cetvelinde en son 2015 yılında çalışmış. SGK Yurtdışı Servisi de yukarıdan gelen emirle bu vatandaşımızın borçlanmasını aslında kanunsuz bir şekilde ve emekli aylığını yarı yarıya düşürecek 2005-2015 yılları arasına mal ederek yapmış ve yazısında da bilgi vermeyerek bunu vatandaştan gizlemeye çalışmıştır.

Kısacası SGK gurbetçinin emeklilik hakkını yok edip kâra geçeceğim diye Anayasaya aykırı kanunu TBMM’den çıkarttırdı. Yetmedi Anayasaya aykırı da olsa bu kanuna aykırı genelge, genelgeye aykırı mail emiri. Ne yönetim değil mi? Hukuk Fakülteleriyle Siyasal Bilgiler Fakültelerinin Kamu Yönetimi bölümlerinde “Hukuka gerek olmadan bir kurum nasıl yönetilir?” diye ders okutulabilecek cinsten uygulamalar.

Elbette biz de bu süreçte bu haksız uygulama ve hukuksuzlukları köşe yazılarımız, makalelerimiz ve videolarımızla hem gurbetçimize hem de devlet büyüklerimize duyurmaya çalıştık. Bu konuda alanında uzman ve duyarlı olanlar da çeşitli mecralarda bizimle aynı uyarı ve çağrıları yaptılar.

Bu çağrılarımız ve uyarılarımız sonucunda ya SGK yönetimi “Yahu bu iş büyüyor. Gurbetçi de o kadar kuzu değilmiş. Onları savunanlar, onlar için çırpınanlar varmış” dedi, ya da gurbetçinin hukuksuzluğa karşı feryadını devlet büyüklerimiz duydu ve bu gidişata müdahale etti.

SGK’ya “Dur bakalım. Zarar ediyorum yurtdışı borçlanma kanunu değiştirelim dedin. Eyvallah deyip kanunu değiştirdik. Ama sen bunla doymadın, sana verdiğimiz bu desteği yanlış anladın gurbetçiye vurdukça vurdun. Lâkin siyasi sorumluluk bizde” dedi.

Nihayetinde SGK tüm bu yaptıklarını düzeltecek 29.11.2019 tarihli 2019/21 sayılı genelgesini yayınladı. Bu genelgesinde dedi ki;

01.08.2019 (hariç) tarihinden önce yurtdışı borçlanma için başvurup bedelini yatıranlarla başvuru işlemleri devam edenlerin istedikleri süreleri borçlandıracağım, bedeli de süresi içerisinde ödeyenler ister 01.08.2019 tarihinden önce ister bu tarihten sonra emekli aylığı bağlanması için başvursun onlara da eski mevzuata göre kazanılmış hak olarak ne kadar maaş almaları gerekiyorsa tam olarak o kadar maaş bağlayacağım.

Yani yukarıda örneğini verdiğim Hülya teyzeye 3600 gün karşılığı 2.460 TL emekli maaşı bağlayacak. Hem de Hülya teyze 05.08.2019 tarihinde emekli aylığı bağlanması başvurduğundan 01.09.2019 tarihinden itibaren 1.000 TL emekli maaşı bu tarihten itibaren geçerli olmak üzere 2.460 TL olarak ödenecek.

Kısacası bu genelge ile SGK büyük bir hukuki ve idari hatadan dönmüş, gurbetçinin olması gerek hakkını iade etmiş, on binlerce aleyhine açılacak ve neticesinde milyonlarca lira ödeyeceği davalardan kurtulmuştur.

SGK, bu genelgesine rağmen uygulamada yine çark eder mi bilemiyoruz ama olan bu süreçte aynı vatandaş için yaptığı borçlanmayı iptal edip yeniden borçlanma yapan ancak bu defa da yeni genelge dolayısıyla tekrar üçüncü borçlanma işlemi yapmak zorunda kalan, halen önlerinde binlerce borçlanması yapılacak dosya bulunan, cefakâr ve çalışkan SGK Yurtdışı Borçlanma Servislerinde görev yapan memur arkadaşlara oldu.

Gurbetçimize de küçük bir hatırlatma: Yukarıda izah etmeye çalıştığımız süreç ve yoğun başvurular dolayısıyla borçlanma tahakkuk cetvelleriniz halen gelmeyebilir. Çünkü halen işlem sırası bekliyorlar. Bu nedenle endişe etmeyin. Fakat hak kaybına uğramamak için işleminizi takip etmeyi de unutmayın. Arada bir işleminizin akıbetini memur arkadaşlara sorun. Size bilgi vererek yardımcı olacaklardır.