Birleşmiş Milletler'in (BM) en üst mahkemesindeki hakimler İsrail'e, Gazze'nin güneyindeki Refah kentine yönelik askeri saldırısını durdurma emrini verdi... Lahey'de hakimler var...
“Dünya Mahkemesi” olarak da bilinen Uluslararası Adalet Divanı adına kararı okuyan hakim Salam, mahkemenin Mart ayında emrettiği geçici tedbirlerin şu anda Gazze’deki duruma çözüm getirmediğini belirterek yeni alınan tedbirleri açıkladı, İsrail’in Refah’taki saldırısını derhal durdurması gerektiğini söyledi.
Adalet Divanı, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ocak ayındaki başvurusunu kabul etmiş ve İsrail’i soykırım da dahil olmak üzere çeşitli suçlardan yargılamaya başlamıştı. Bugün alınan tedbir kararları…
İsrail ise Gazze’deki operasyonlarının meşru müdafaa bağlamında değerlendirilmesi gerektiğini savunarak suçlamaları reddetmişti. İsrail’in bugün alınan karara da karşı çıktığı belirtiliyor. Nitekim İsrail hükümeti sözcüsü kararın hemen öncesinde “Dünyadaki hiçbir güç İsrail’in vatandaşlarını korumasına ve Gazze’de Hamas’ın peşine düşmesine engel olamayacak” derken İsrail’in bu kararı tanımayacağının işaretini vermiş oldu…
Güney Afrika’nın avukatları geçtiğimiz hafta UAD’den acil durum tedbirleri uygulamasını talep ederek, Filistin halkının hayatta kalmasını sağlamak için İsrail’in Refah’a yönelik saldırılarının durdurulması gerektiğini söylemişti.
Mahkeme, devletler arasındaki anlaşmazlıkları dinleyen en yüksek BM organı, kararları nihai ve bağlayıcı ancak Mahkemenin uygulama yetkisi yok. Mahkemenin kararlarının uygulanmasını BM Güvenlik Konseyi sağlamak durumunda. Ne var ki Konsey’de ABD var ve ABD, İsrail aleyhine hiçbir kararın alınmasını veya uygulanmasını desteklemiyor, bunları engelliyor.
Bu kararda da böyle olması bekleniyor. Nitekim geçtiğimiz hafta Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcılığı İsrail Başbakanı ve Savunma Bakanı hakkında tutuklama talebinde bulununca ABD buna çok sert bir dille karşı çıkmıştı. Bir haftadı ABD basınında UCM hakkında karalayıcı haber ve yorumlar çıkıyor. Uluslararası Adalet Divanı’nın da benzer kampanylarla karşılaşması mümkün.
UAD’nın ve UCM’nin kararlarının uygulanması üye devletlerin yardımına bağlı. Mahkemelerin uygulama gücü yok. Ancak bu mahkemeler, dünyanın en itibarlı mahkemeleri ve aldıkları kararlar çok ağır hukuki ve siyasi sonuçlar doğuruyor. UAD’nın “Refah’a saldırma ve yardım kapılarını açık tut” kararına rağmen İsrail saldırılarını sürdürür ise Mahkeme önündeki soykırım davasında durumunu kendi eliyle güçleştirecektir. Eğer Mahkemeden “soykırım suçlusu” kararı çıkar ise bunun İsrail devletine kısa veya orta değil uzun vadede çok ağır etkileri olacaktır. Mahkeme kararı aleyhine tutum alacak bir ABD için de dünyadan dışlanma riski bulunmaktadır. ABD gibi bir devlet için “izole olmak” kavramı tuhaf dursa da “ahlaki izolasyon”un ABD’nin küresel liderlik iddiasına zarar vereceğpi reddedilemez.
