HABER MERKEZİ – Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan, Türkiye ve Almanya arasında patlayan çöp krizini TBMM gündemine taşıdı. Buna göre 2B Plast adlı şirket, Almanya’dan 400 konteyner çöp ithal etmiş ama çöpler Türkiye’ye ulaşmasına rağmen şirket, çöpleri teslim almamıştı. Bakan’ın Meclis’te dile getirdiği iddialar, Almanya’da yayınlanan WirtschaftsWoche Dergisi’nde de ele alındı. Jacqueline
Buna göre 2B Plast adlı şirket, Almanya’dan 400 konteyner çöp ithal etmiş ama çöpler Türkiye’ye ulaşmasına rağmen şirket, çöpleri teslim almamıştı.
Bakan’ın Meclis’te dile getirdiği iddialar, Almanya’da yayınlanan WirtschaftsWoche Dergisi’nde de ele alındı. Jacqueline Goebel tarafından yazılan ve Türkçeye Tübingen Üniversitesi’nden Dr. Mehmetcan Akpınar tarafından çevrilen makalede, konuya dair önemli bilgiler yer aldı. 6 Mayıs’ta yayınlanan makalede Almanya’dan Türkiye’ye uzanan çöpün yolculuğu şu şekilde aktarıldı:
Düzce’de bir zamanlar 2B Plast şirketine ait bir geri dönüşüm fabrikası vardı. Burası plastik ambalajları, PET şişeleri ve hatta plastik meyve-sebze kaplarını yepyeni ürünler elde etmek için plastik granüllere dönüştürüyordu.
Rivayet o ki, tesisler Almanya’daki benzerleri kadar temiz, çevre dostu ve verimliydi. Böyle olunca, Alman atık şirketleri de gönül rahatlığıyla plastik çöplerini Türkiye’ye gönderiyordu. Fakat bu geri dönüşüm tesisi şu anda ortada yok. Üstelik Almanya’da hiç kimsenin de bundan haberi olmamıştı.
Alman Çevre Bakanlığı, denetleyici kurum Ambalaj Tescil Merkez Ajansı (ZSVR) ve farklı eyalet yetkilileri bu olaydan ötürü alarma geçmiş durumda. Akıllarda şu sorular var: Bu tesis Almanya’dan gönderilen evsel atıkları geri dönüştürmek için alınacak iznin şartlarına en başından itibaren sahip miydi? Türk yetkililer, bu çöp dolu konteynerleri Almanya’ya geri gönderecekler mi? İddialara göre söz konusu çöp miktarı 400 konteynerden fazla.
İddiaların içindeki Alba Group, sadece sponsorluğunu yaptığı Alba Berlin basketbol takımı sayesinde değil, aynı zamanda genel müdürü Eric Schweitzer’in uzun süredir Alman Ticaret ve Sanayi Odası başkanı olmasıyla da tanınıyor. Berlin şirketi, Almanya’daki en büyük plastik atık ayrıştırma tesislerine sahip ve Düzce’deki 2B Plast’ın da en büyük tedarikçilerinden biri.
Bu olay geri dönüşümde dünya şampiyonu olan Almanya için yeni bir kara leke sayılabilir. Halbuki Almanlar çöp ayrıştırmayı uzun zamandan beri bir ‘erdem’ olarak görüyor. Ülkede 30 yıldır işleyen bir geri dönüşüm sistemi mevcut. Ancak içinden çıkılamayan bir problem var ki, o da geri dönüşümün ekonomik açıdan kârlı olmaması. Çünkü üreticiler için plastik ambalajlarını ham petrolden üretmek, evsel plastik atıkları granül haline getirip üretmekten daha ucuz. Bu nedenle Alman plastik endüstrisi, yurtdışı da dahil olmak üzere, plastik atıkları daha ucuza geri dönüştürmenin ve atıklarına daha fazla alıcı bulmanın yollarını arıyor.
Bu senaryoda Türkiye, bir nevi Avrupa’nın çöp merkezi olmuş durumda. Almanya, Türkiye’ye en fazla atık ihracatı yapan ülkelerden biri. Federal İstatistik Ofisi’nin verdiği rakamlara göre, Almanya’nın toplam plastik atık ihracatı 2020 yılında yüzde 8 düşmesine rağmen Türkiye’ye ihracatı neredeyse iki katına çıktı. Almanya, 2020’de Türkiye’ye başta endüstriyel atıklar olmak üzere toplam 136 bin ton plastik atık ihraç etti.
İstanbul’a yaklaşık 200 km mesafede Düzce’de bulunan fabrika, sadece birkaç yıldır varlığını sürdürüyor. Bir Alman çevre müfettişi 2019’un kasım ayında Almanya’daki evsel atıkların geri dönüşümü için 2B Plast şirketinin tesislerine ‘üst düzey şartlara sahiptir’ şeklinde uygunluk belgesi vermiş. 2B Plast, Almanya ile güçlü bağlantıları olan bir şirket. Şirketin genel müdürü Erol Akarslan, aynı zamanda plastik atık ticaretinde aracılık yapan 3B GmbH şirketinin de genel müdürü. Erol Akarslan, plastik atıkları Almanya’daki ayrıştırma tesislerinden 3B GmbH aracılığı ile satın alıp yine kendisine ait olan Türkiye’deki 2B Plast geri dönüşüm tesisine nakliyesini sağlıyor.
Özellikle pandemi döneminde yaptığı işe yoğun bir talep var. Kapanmadan ötürü Almanya’da insanlar evden çalışıyorlar, dışarı çıkmıyor, internet üzerinden alışveriş yapıyor. Bu geri dönüşüm sektörü üzerinde baskı yaratan bir durum. Çünkü resmi düzenlemelere göre, atık miktarı ne kadar olursa olsun, Almanya’da plastik çöplerin en az yüzde 58’inin geri dönüştürülme zorunluluğu var.
