Yeni zona aşısı Shingrix, demans riskini azaltabilir. Oxford Üniversitesi araştırması, aşının demans başlangıcını geciktirdiğini gösteriyor. Daha fazla araştırma gerekli.
Zona, ağrılı bir hastalıktır ve özellikle yaşlılarda sık görülür. Yeni geliştirilen bir aşı, bu hastalığa karşı korunmayı sağlayabilir ve aynı zamanda demansa karşı da etkili olabilir.
Demans ve Zona Aşısı Arasındaki Bağlantı
Almanya’da yaklaşık 1,8 milyon kişi demans hastasıdır. Demansın nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı enfeksiyonların bu hastalığı tetiklediği düşünülmektedir. Oxford Üniversitesi’nden araştırmacılar, zona aşısının demans başlangıcını geciktirebileceğini keşfetti. Bu araştırma, “Nature Medicine” dergisinde yayımlandı.
Araştırmanın Detayları
Almanya’da olduğu gibi ABD’de de iki zona aşısı mevcuttur: canlı aşı Zostavax ve inaktif aşı Shingrix. Araştırmacılar, ABD’nin 2017’de Zostavax’tan Shingrix’e geçişinden faydalandılar. Shingrix’in daha etkili olduğu görüldü ve bu iki grup arasındaki demans riskini karşılaştırdılar.
Sonuçlar
Shingrix aşısı yapılan kişilerde, aşılamadan sonraki altı yıl içinde demans gelişti.
Demans, Shingrix aşısı yapılanlarda ortalama 164 gün sonra ortaya çıktı.
Eski aşı Zostavax bile demansın 135 ila 260 gün gecikmesini sağladı.
Shingrix, demansın toplam 424 gün gecikmesine neden olabilir.
Nasıl Koruma Sağlıyor?
Önceki çalışmalar, canlı zona aşısının demans riskini azalttığını göstermişti. Ancak, bu korumanın mekanizması hala belirsizdir. Araştırmanın baş yazarı Maxime Taquet, herpes zoster enfeksiyonlarının demansa katkıda bulunabileceğini ve daha etkili bir koruma sağlayan aşının demansı önlemede de daha iyi olabileceğini belirtiyor.
Viral Enfeksiyonların Rolü
Geçen yıl yapılan büyük bir çalışma, 45 farklı virüsün demans veya Parkinson gibi hastalıkların olası tetikleyicileri olduğunu ortaya koydu. Freiburg Üniversite Hastanesi’nden Hartmut Hengel, varicella-zoster virüsünün sinir hücrelerine yerleştiğini ve bu virüsün yeniden aktif hale gelmesinin iltihaplanmalara ve felce yol açabileceğini açıklıyor. Bu da vasküler demansa neden olabilir.
Daha Fazla Araştırma Gerekli
Araştırmacılar, verilerin sadece aşılama zamanlaması ile demansın gecikmiş başlangıcı arasında bir korelasyon gösterdiğini belirtiyorlar. Bu nedenle, aşının demans üzerinde doğrudan koruyucu etkisi olup olmadığı konusunda kesin bir sonuca varmak için daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtiliyor.
