Almanya’da sosyal devlet geleneği 19. yüzyıla dayanıyor

DÜSSELDORF – Almanya dünyadaki devletlerin durumları kıyaslandığında, en kapsamlı sosyal sistemlerden birine sahip ülke durumunda. Diğer gelişmiş demokrasilerde olduğu gibi sosyal giderler (tek kalem olarak bakıldığında) devlet harcamalarındaki en büyük meblağı oluşturuyor. Kamusal düzeydeki sosyal giderlere 2014 yılında 
yaklaşık 849 milyar Euro harcandı, bu da gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 29’una denk. Sosyal koruyucu

PANORAMA - NEWS 28 Ocak 2018 YAŞAM

DÜSSELDORF – Almanya dünyadaki devletlerin durumları kıyaslandığında, en kapsamlı sosyal sistemlerden birine sahip ülke durumunda.

Diğer gelişmiş demokrasilerde olduğu gibi sosyal giderler (tek kalem olarak bakıldığında) devlet harcamalarındaki en büyük meblağı oluşturuyor. Kamusal düzeydeki sosyal giderlere 2014 yılında 
yaklaşık 849 milyar Euro harcandı, bu da gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 29’una denk.

Sosyal koruyucu sistemlerin geçmişi Almanya’nın sanayileşmesine paralel olarak 19. Yüzyılın ikinci yarısına, dönemin Şansölyesi Otto von Bismarck’ın uygulamalarına kadar götürülüyor.

Bismarck’ın yönetimi altında 1883 yılında önce işçiler için zorunlu hastalık sigortası getirildi; sonraki yıllarda kapsamı genişletilen sosyal haklara dönük yasalarla sosyal devlet çizgisine doğru bir gelişme kaydedildi. Federal Almanya’nın anayasasında da sosyal devlet ilkesi karşılığını 20. Madde 1. Fıkrada ve 28. Maddede buluyor.

Bu anayasal belirlemenin nasıl somut bir çerçevede yürütüleceğinin müzakeresiyse, siyaset dünyası ve toplum tarafından her seferinde dinamik şekilde yeniden gerçekleştirilmek durumunda; bu bağlamda özellikle nüfusun yaşlanması yeni koşullara uyumu zorunlu kılıyor.

Bugün hastalık, emeklilik, kaza, bakım ve işsizlik sigortasının oluşturduğu sıkı ağ yurttaşları yaşamın temel koşullarına yönelik risklerden ve tehditlerden koruyor. Bunun yanı sıra sosyal ağ, emeklilik için asgari düzeyi ve çalışamaz durumdakileri ve aileler için dengeleyici vergi düzenlemelerini de kapsıyor (çocuk parası, vergi muafiyetleri). 2015 yılında gerçekleştirilen artıştan sonra aileler, ilk ve ikinci çocukları için ayda 188’er Euro, üçüncü çocukları için 194 Euro, daha fazla her çocuk için 219 Euro düzeyinde çocuk parası alıyorlar.

2014 yılında yürürlüğe giren emeklilik paketi özellikle yaşlı insanların koşullarını iyileştiriyor. Bu reformla, maaş eksilmesine uğramadan 63 yaşında emeklilik ve “anne emekliliği” denen uygulama getirildi.

Çocuk yetiştirmenin değeri bu şekilde karşılık buldu. 1992’den önce doğan çocuklarını büyüten kadınların şimdiki anne babalar gibi bakım desteklerinden yararlanma şansı yoktu, dolayısıyla da iş dünyasında daha dezavantajlılardı. Onların bu yararlılıkları anne emekliliğiyle taltif edilmiş oluyor.

Yaklaşık 9,5 milyon kadın (ve daha az sayıda erkek) 2014 Temmuzundan beri çocuk ve sene başına 300 Euro’dan fazla ek emeklilik ödentisi alıyor. Ayrıca 45 yıl emeklilik primi ödeyenler 1 Temmuz 2014’ten itibaren maaş eksilmesi olmadan 63 yaşında emekli olabiliyorlar.

Yaklaşık 280 bin işçi ilk yıl bu imkandan yararlanmak için başvurdu. İstihdam Piyasası ve Meslek Araştırmaları Enstitüsü (IAB) yaptığı tahmine göre 2018 yılının sonuna kadar 560 bin başvuru yapılacağını bekliyor.

Hastalık sigortası Almanya’da yasal zorunluluk. Tıbbı hizmetler, geniş bir yelpazede hastaneler, muayenehaneler ve rehabilitasyon merkezlerince karşılanıyor. Kaynak:tatsachen-ueber-deutschland.de