Beyin sağlığının yaşlanmasıyla ilgili bilgi veren makalede, bilişsel gerilemenin normal yaşlanmanın bir parçası olduğu ancak günlük işlevleri etkilemeye başladığında endişe verici olabileceği vurgulanıyor. Uzmanlar, ideal kilonun korunması, sağlıklı beslenme, aktif kalmak gibi yaşam tarzı faktörlerinin beyin sağlığını olumlu yönde etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
Yaşınız kaç olursa olsun, konuşurken bir kelimeyi hatırlayamadığınızda veya yapılacaklar listenizdeki önemli bir maddeyi unuttuğunuzda, “Yaşlanıyorum herhalde” demekten kendinizi alıkoyamıyor olabilirsiniz. Muhtemelen haklısınız! Araştırmalar, beynin 40 yaşından itibaren her 10 yılda bir yüzde 5 oranında küçüldüğünü gösteriyor.
Peki öyleyse 50’li ve 60’lı yaşlarımıza geldiğimizde beynimize ne olacak? Hangi küçük hatalar normal, hangileri ciddi bir şeye işaret ediyor? Huffpost’un haberine göre Cleveland Clinic’te nörolog ve nöropsikiyatrist Dr. Dylan Wint beynin küçülmesini şöyle açıklıyor: “Beynin dış tabakası olan korteks incelir, nöron liflerini çevreleyen miyelin kılıfı bozulmaya başlayabilir ve reseptörler o kadar hızlı ateşlenmeyebilir.”
Bununla birlikte çoğu insan 50’li yaşlarında zihnen hala son derece dinçtir. Yine de bilişsel işlevlerinde bazı değişiklikler fark etmeye başlayabilirler. Wint, “50’li yaşlarda isim ve sayıların her istendiğinde hemen hatırlanması, işlem hızı, hızlı görev değiştirme ve mekansal beceriler gibi bilişsel işlevler azalabilir. Ve bu önünüzdeki on yıllarda da devam etme eğiliminde” diyor.
Bu süre zarfında, geçmişteki bir toplantının günü gibi ‘meta-etiketler’ içeren ‘zihinsel günlük’ olarak adlandırılan beceride de bir azalma görebilirsiniz.
Ancak tüm bunlar gözünüzü korkutmasın. Wint’e göre yaşlanmanın bir de iyi tarafı var: “Ahlaki muhakeme, bilgelik ve duygusal düzenleme gibi bilişin diğer yönleri genellikle bu dönemde gelişmeye devam ediyor.” Uzmanlar, yaşlandıkça bazı bilişsel gerilemelerin normal olduğu görüşünde. Peki unutkanlık ne zaman daha ciddi bir şeyin işareti olur?
Bilişsel gerileme, günlük işleyişi etkilemeye başladığında endişe verici hale geliyor. Wint, “Bu asla normal bir durum değil ve demans olarak adlandırılıyor” diyor. Yani unutkanlık, iletişim sorunu ya da sizi endişelendiren başka belirtiler yaşıyorsanız mutlaka bir nöroloğa danışmalısınız. Yaşlanmayla birlikte doğal beyin küçülmesine yapılabilecek pek bir şey olmasa da uzmanlar, yaşam tarzının beyin sağlığı üzerinde fark yaratabileceğini vurguluyor.
Örneğin, birçok tıbbi durum beyin fonksiyonundaki düşüşle güçlü bir şekilde bağlantılı olduğundan, vücut sağlığını korumak beyin sağlığını korumak için önemli.
İdeal kilonun korunması, tuzu ve şekeri en aza indirmek, aktif kalmak, sosyal olmak, pozitif kalmak, işlenmiş gıda, alkol ve sigaradan uzak durmak, iyi uyumak, iyi beslenmek gibi önlemler de beyin sağlığını destekliyor.
Sonuçta biz istesek de istemesek de beynimiz yaşlanacak. Yine de yaşam tarzı beyin sağlığınızın bozulma hızında ve ilerleyen süreçte demans gelişip gelişmemesinde etkili.
