Sivrisinekler neden bazılarını daha çok sever?

Araştırmalara göre insan nüfusunun yüzde 20’si sivrisinekler için diğerlerine göre daha cezbedici. Siz de muhtemelen bu yüzde 20’lik grubun içindesiniz. Ve bunun bazı bilimsel sebepleri var.

Florida Üniversitesi’nde tıbbi bir entomolog ve sivrisinek uzmanı Dr. Jonathan Day, sivrisineklerin gerçekten de bazı insanları başkalarına tercih ettiğini söylüyor.

Day, bu fenomenin gayet mantıklı açıklamaları olduğunu, bazı insanların diğerlerine göre daha fazla kimyasal madde üretmesi veya barındırmasıyla açıklıyor.

Mesela ürik ve laktik asit gibi kimyasallardan bazıları sivrisinekleri daha çok çekiyor. Sadece bu da değil. Kan grubu da sivrisinekler için bir etken. Sözgelimi 0 tipi kan grubunun, sivrisinekleri diğerlerinden daha fazla çektiğine dair kanıtlar da var.

Ne yazık ki, genler de belirleyici. Day, yerel sivrisinek popülasyonu için bizi bir “mıknatıs” haline getirebilecek başka faktörlerin de olduğunu söylüyor. Belki en önemlisi: Metabolik hızımız ve vücudunuz enerjiyi yakarken saldığı karbondioksit (CO2) miktarı.

Sivrisineklerin, karbondioksiti hedef belirlemelerinin birincil yolu olarak kullandıklarını ifade eden Day, bir sivrisinek için bir insanı bulmanın en önemli yolunun bu olduğunu söylüyor.

Burada metabolizma hızı da devreye giriyor: “Hamile kadınlar ve fazla kilolu veya obez insanlar, onları sivrisineklere daha çekici hale getirebilecek metabolik hızlara sahip olma eğilimindedir.” Ayrıca, alkol almak veya kendinizi fiziksel olarak zorlamak da metabolik hızınızı artırıyor.

Ve sivrisinekler için cezbedici bir hale geliyorsunuz. Bu da yaz aylarında bir bira kapmayı veya dışarı çıkmadan önce egzersiz yapmayı düşündürücü kılıyor.

Karbondioksit, sivrisinekler ve diğer kan emici böcekler için konakçılarını tespit etmek amacıyla kullanılan birincil teknik olsa da bizi arabalardan, çürüyen ağaçlardan ve diğer karbondioksit üreten nesnelerden ayırmak için ikincil işaretlere güveniyorlar.

Day, ikincil faktörlerin burada belirleyici olduğunu söylüyor. Örneğin: Koyu renk giysiler sivrisinekler için hafif renklerden daha çekici. Day’e göre, sivrisinekler hafif bir rüzgârda bile uçmakta zorlanıyor ve bu yüzden yere yakın duruyor. Aşağıda durdukları için de siluetinizi ufka göre karşılaştırarak hedeflerini belirliyorlar.

Day, “koyu renkler hemen göze çarpıyor” diyor. Aynı zamanda, çok fazla hareket bizi çevremizden ayırıyor. Eğer çok dolaşıyorsanız veya el hareketi yapıyorsanız, “Hey, sivrisinekler! Ben buradayım” işareti veriyoruz. Aman dikkat!

Peki kaşıntılı ısırıklardan kaçınmanın en iyi yolları ne? Day, bol kot pantolon ve uzun kollu tişört gibi koruyucu giysiler öneriyor. “Sporcular veya balıkçılar için yapılmış hafif, nefes alan kumaşların birçoğu sizi böceklerden koruyacak kadar sıkı bir şekilde dokunuyor” diyor.

Giysilerin vücudunuzun gizleyemediği kısımları içinse yüzde 15 DEET değerine sahip bir sivrisinek ilacı etkili olabilir. Yalnız, doğru ve güvenli uygulama için talimatları uyguladığınızdan emin olmanız gerekiyor. Day, “Teneffüs etmekten kaçınmak için ellerinize püskürtün ve ardından cildinize sürün” diyor. “Bu sizi yaklaşık 90 dakika koruyacaktır.”

Ayrıca, sivrisineklerin genellikle rüzgârın azalma eğiliminde olduğunda, nem yükseldiğinde ve genellikle şafak ile alacakaranlıkta beslendiğini hatırlatıyor. Bu zaman aralığında içeride kalabilirseniz, ısırıklardan kaçınabilirsiniz. Day, iyi bir vantilatörün de sivrileri uzak tutmak için harika bir iş çıkardığını söylüyor ve ekliyor, “Sivrisinekler saatte 1.60 kilometreden daha hızlı bir esintiyle uçamaz”.