Pankreas kanserinin hayat kurtarabilecek beş erken uyarı işareti

ABD’li ünlü talk show sunucusu Jerry Springer, 79 yaşında pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. Springer, hastalığın en ölümcül formlarından biri olan pankreas kanseri teşhisi konulduktan sadece birkaç ay sonra yaşamını yitirdi. İngiliz Daily Mail’de yer alan habere göre, pankreas kanseri, semptomları gözden kaçırmanın kolay olması nedeniyle ‘sessiz katil’ olarak adlandırılıyor. Birçok kanser türünün ölüm oranları

PANORAMA - NEWS 29 Nisan 2023 TOPLUM-SAĞLIK

ABD’li ünlü talk show sunucusu Jerry Springer, 79 yaşında pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. Springer, hastalığın en ölümcül formlarından biri olan pankreas kanseri teşhisi konulduktan sadece birkaç ay sonra yaşamını yitirdi.

İngiliz Daily Mail’de yer alan habere göre, pankreas kanseri, semptomları gözden kaçırmanın kolay olması nedeniyle ‘sessiz katil’ olarak adlandırılıyor. Birçok kanser türünün ölüm oranları zaman içinde önemli ölçüde azalmış olsa da, pankreas kanserinin hayatta kalma oranları hala endişe verici derecede düşük.

Sorunun bir kısmı, teşhislerin çoğunun kanser metastaz yaptıktan veya yayıldıktan sonra gerçekleşmesinden kaynaklanıyor. Ulusal Kanser Enstitüsü’ne (NCI) göre vakaların sadece yüzde 13’ü birincil bölgeleriyle sınırlı kalıyor. Mide ağrısı ve bağırsak sorunları gibi belirtiler kolayca gözden kaçabildiği ya da başka sağlık sorunlarıyla karıştırıldığı için bu tür kanserlerin ilk aşamalarda yakalanması zor oluyor.

Pankreas Kanseri Eylem Ağı tarafından 2022 yılında yapılan bir anket, yetişkinlerin yüzde 83’ünün hastalığın belirtilerinden habersiz olduğunu ortaya koydu. Pankreas kanseri için standart bir tarama yöntemi olmamasına rağmen, uzmanlar erken belirtilerin tespit edilmesinin hayat kurtarabileceğini vurguluyor.

Sarılık

Sarılık, yani cildin ve gözlerin sararması, pankreas kanserinin en yaygın erken belirtilerinden biridir. Karaciğer tarafından üretilen sarımsı kahverengi bir madde olan bilirubinin birikmesinden kaynaklanır. Karaciğer, bilirubin içeren ve sindirime yardımcı olan bir sıvı olan safrayı salgılar.

Normal karaciğer fonksiyonunda safra, kanallar yoluyla bağırsağa doğru hareket eder ve yağların parçalanmasına yardımcı olur. Ancak safra kanalları tıkandığında bilirubin birikerek cildi ve gözleri sarıya çevirir. Bunun nedeni pankreasın vücudun ortak safra kanalına yakın olmasıdır, bu nedenle tümörler henüz küçükken ve taramalarda tespit edilemese bile kanala baskı yapar.

Bununla birlikte, pankreasın alt kısmındaki tümörler, organ boyunca yayılana kadar kanala baskı yapmazlar, bu da hastalığın ilerleyen aşamalarında olur. Pankreas kanseri karaciğere de metastaz yapabilir. Sarılığın diğer belirtileri arasında koyu renkli idrar, açık renkli veya yağlı dışkı ve kaşıntılı cilt yer alır.

Mide ağrısı

Başlangıçta vücutta veya pankreasın alt kısımlarında oluşan kanserler hızla büyüyerek yakındaki organlara baskı yapabilir. Bu kanser aynı zamanda bu organların etrafındaki sinirlere de baskı yapar. Yakındaki organlardan biri de midedir.

Pankreatik Eylem Ağı, hastaların yaklaşık yüzde 70’inin tanı anında bu ağrıyı yaşadığını tahmin ediyor. Başlangıçta gelip gidebilir, uzandığınızda veya yemek yediğinizde daha da kötüleşebilir. Tümörler büyüdükçe ağrı daha sürekli hale gelebilir ve daha uzun sürebilir.

Sırt ağrısı

Ağrı mideden sırta doğru da yayılabilir. Bu ağrı çoğunlukla sırtın ortasında veya kürek kemiklerinin hemen altında lokalize olur. Omuzlara da ulaşabilir. Mide ağrısına benzer şekilde, bu durum en sık tümörler pankreasın kuyruğunda veya en alt kısmında bulunduğunda görülür. Bu ağrı da mide ağrısı gibi yatarken veya yemekten hemen sonra kötüleşme eğilimindedir.

Ani kilo kaybı

Pankreas kanseri olan kişilerde iştah az olabilir veya hiç olmayabilir. Bastırılmış iştah, yağların, karbonhidratların ve proteinlerin parçalanmasına yardımcı olan fonksiyonel pankreatik enzimlerin eksikliğinden kaynaklanabilir. Bu durum kasıtsız kilo kaybına neden olabilir ve bu da genellikle tıbbi olarak bir şeylerin yanlış gittiğinin göstergesidir.

Kötü huylu hücreler vücudun besin maddelerini de tüketebilir, bu da hastanın daha fazla kaloriye ihtiyacı olduğu anlamına gelir. Hasta gerekli miktarda kalori almıyorsa, kilo kaybetme olasılığı daha yüksektir.

Dışkıda değişiklik

Bağırsak hareketlerindeki olağandışı değişiklikler de pankreas kanseri belirtisi olabilir. Bu durum diyetinize brokoli, fasulye ve mercimek gibi gıdalar eklemek gibi ani diyet değişikliklerinden sonra meydana gelirken, safra eksikliğiyle bağlantılı da olabilir.

Karaciğer bunu toksinler ve aşırı kolesterol gibi atıkları filtrelemek için yapar. Dışkıda yeterli safra bulunmaması safra asidi emilim bozukluğunun bir göstergesi olabilir. Safra düzgün bir şekilde emilmediğinde kimyasal dengesizliklere neden olur.

Bir tümör pankreas kanalını tıkarsa, sindirilmemiş yiyecekler sindirim sisteminden çok hızlı geçtiği için pankreastan gelen yetersiz besinler zayıf emilime ve ishale yol açabilir. Bu da dışkının çok fazla yağ içermesine, yüzmesine veya yağlı ya da soluk görünmesine neden olur.