HABER MERKEZİ – Hafıza kaybı korkunç bir şey olabilir, ancak çoğumuzun unutmayı çok istediğimiz bazı anılarımız da mutlaka var. Son zamanlarda, sinirbilimciler, beyinleri bizimkinden çok daha küçük olan hayvanlarda olsa da, travmatik anıları silmede ilerleme kaydettiler. Yeni araştırmalar, silinebilecek anıları ve sıkışıp kalabileceğimiz anıları belirleyerek bu çalışmaları ilerletiyor. Beta bloker propranololün öğrenilmiş travmayı ortadan kaldırabileceği
Beta bloker propranololün öğrenilmiş travmayı ortadan kaldırabileceği iddia ediliyor. Hayvanlara verildikten sonra kendilerini daha iyi hissedip hissetmediklerini soramasak da, bilim insanları 2004 yılına kadar propranololün hayvanlarda travmaya dayalı tepkileri çözebileceğini gösterdiler. Ne yazık ki, sonuçları yeniden üretme girişimleri tutarsız bulgular üretti.
Lizbon’daki Avrupa Nöropsikofarmakoloji Koleji yıllık toplantısında, Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Amy Milton liderliğindeki bir ekip, propranololün neden her zaman anılar üzerinde çalışmadığına dair kanıtlar sundu. Milton, “sap” proteini olarak bilinen bir molekülün, onları silme veya değiştirme girişimleri karşısında anıları koruduğunu bildirdi. Sap proteininin bozulduğu yerde, propranololün anıları ortadan kaldırması mümkün olabiliyor.
Dr. Milton yaptığı bir açıklamada “fareleri, Pavlov’un yüz yıldan fazla bir süre önce köpekleri koşullandırma biçimine benzer şekilde, bir korku hafızası yaratmak için hafif bir elektrik ayak şokuyla bir tıkırtıyı ilişkilendirmeleri için eğittik. Daha sonra, tıklayıcıyı kendi başına tanıtarak farelere bu hafızayı hatırlattık (‘hafızayı yeniden etkinleştirdik’) ve bu hatırlatmanın hemen ardından bir beta bloker propranolol enjeksiyonu yaptık “dedi. Milton, açıklamasına şöyle devam etti: “Ancak bu müdahale sonrasında literatürde daha önce bildirilen amneziyi görmedik. Daha sonra, ilk etapta anıların kararsız hale gelip gelmediğini belirlemek için sap proteininin varlığını kullandık ve olmadıklarını gördük.”
Milton, sap proteininin bir hafızanın hareketsiz hale gelmesine neden olup olmadığını veya sabitleme işleminin bir yan ürünü olup olmadığının henüz bilinmediğini de sözlerine ekledi. Bununla birlikte, her iki durumda da, protein, başarılı bir şekilde uzaklaştırma beklentileri için bir belirteç görevi görmesi mümkün gibi duruyor.
Milton, “Bu bir hayvan çalışması; insanların beyinleri benzer olsa da çok daha karmaşık” diyor ve ekliyor: “Bunun, örneğin, kahramanların hangi hatıraların silineceğini seçebildiği Eternal Sunshine of the Spotless Mind [Sil Baştan] gibi filmlerde gösterilen türden bir duruma yol açtığını görmüyoruz.”
Bununla birlikte, ekibin birçok hafıza silme çalışmasına konu olan salyangozlar yerine fareler üzerinde çalışması, insanlara uygulamanın giderek yaklaştığını gösteriyor. Milton, sadece utanç verici veya rahatsız edici anıları silmek yerine, çalışmanın ciddi sıkıntıya neden olabilecek türden travmatik deneyimlere uygulanabileceğini umuyor.
Milton, “Antik Yunan efsanesinde, onlara acı verici anıları unutturan bir ilaç olan Nepenthe’den söz ederlerdi. Bunun tedaviye giden yolda bir adım olmasını umuyoruz” diyerek sözlerini tamamladı.
