Çocuğum neden yalan söylüyor ve doğru olmayan davranışlarda bulunuyor

Yalan söylemenin toplum nezdinde doğru bir davranış olmadığını ve aynı şekilde bu tür davranışların dini açıdan da uygun olmadığını çocuklarımıza anlattıktan sonra, yalan söylemenin günah ve kabul edilemeyen bir davranış olduğunu anlayan bu çocukların yanında yalan söylersek, söylediğini uygulamayan insanlara şahit olmanın bir adım ötesine geçemeyecek yeni nesillerin önüne büyük bir engel koymuş olmazmıyız?

Bunun sonucunda çocukların kafalarında şu algı oluşmayacak mı? Babam bana yalan söylemenin doğru bir davranış olmadığını ve aynı şekilde bu tarz davranışların Allah katında da kabul edilemediğini söylediği halde,  neden şuan yalan söylüyor?

Çocuklar yalan söylemesini büyüklerinden öğreniyor

Yapılan araştırmalar ve elde edilen somut bilgiler çerçevesinde, çocuklarda görülen ama istenmeyen davranışların asıl nedeni, çocukların yetişkinleri örnek alarak bu tarz kötü davranışlara meyletmesi olmuştur. Burada dikkat edilmesi gereken husus, dürüst olmayan davranışlara sahip çocukları cezalandırmak değil, tam aksine ahlaki olmayan bu davranışları dürüst davranışlara dönüştürebilmektir.

Çocuklar erken yaşlarda, bir takım yalan söylemleri ve uygun olmayan davranışları sergilemeye başlarlar. Burada üzerinde durulması gereken nokta, çocukların hangi şartlar altında dürüst davranmadıklarını, yalan söylediklerini ve hatta çalmak gibi kötü davranışları sergilediklerini bilmektir. Nitekim ebevenylerin çocuklarının dürüst davranışları sergilemelerinde çoçuklarına verdikleri eğitim ve desteğin payı yadırganamayacak kadar büyüktür.

Ayrıca gözden kaçırılmaması gereken bir gerçek var ki, ebeveynleri dürüst olmayan çocuklardan, dürüst davranışlar sergilemelerini beklemek oldukça güç ve abes bir durum olacaktır.

Yalan söyleyen çocuğa karşı neler yapılabilir?

• Çocuk yalan söylüyorsa, bunun olumsuz bir davranış olduğu iyice anlatılmalıdır.
• Çocuğun nerde ve neden yalan söylediği tespit edilmeli ve aynı şekilde yalana sebebiyet veren faktörler ortadan kaldırılmalıdır.
• Çocuk, yaşına ve yaşının getirdiği özelliklere göre değerlendirilmelidir. Dört yaşındaki bir çocuğun söylediği yalan ile on dört yaşındaki bir çocuğun söylediği yalan aynı şekilde değerlendirilmemelidir.
• Yalan söylemenin inanç boyutu üzerinde durulmalı ve İnanç boyutuna göre yalandan uzak durulması gerektiği sürekli hatırlatılmalıdır.
• Yaşça küçük olan çocuklara, yalanın ve gerçeğin farkı, yalanın kendisine ve çevresindeki insanlara verebileceği zararları bir hikâye tadında anlatılmalıdır.
• Yalan söylemenin getirdiği olumsuzluklar ile ilgili yaşanmış bir takım hikayeler anlatılabilinir.
• Çocuğun neden yalan söylediğinin tespitinden sonra, onu yalana iten sebebleri ortadan kaldırabilecek davranışlarda bulunulması gerekir. Mesela bazı çocuklar ilgi çekmek, övünmek, cezadan kurtulmak veya utanmamak için yalan söyleyebilirler. Burada çocukların şartlarının yanısıra ihtiyaçlarının da ne olduğuna dikkat edilmelidir.

Şimdide günlük hayattan sık sık karşılaşılan bir örnek ile konuyu daha da pekiştirecek olursak, kuşkusuz ki bu örnek, durumu en iyi şekilde gözler önüne serecektir.

Anne ve Baba çocuğu ile birlikte evde vakit geçirirken, evin telefonu birden çalar ve anne telefona cevap verir. Telefonda kısa bir süre konuşulduktan sonra, anne arayan kişinin kocasıyla konuşmak istediğini öğreniyor fakat koltuğunda oturan baba ise o şahısla konuşmak istemediği söyler. Bunun karşısında anne ise, kocasının daha işten gelmediğini söyleyerek telefonu kapatır. Fakat çocuk o an orda konuşlan her şeye şahit olmuş ve kafasında şu soru işaretleri oluşmuştur. Koltukta oturan babam değil miydi? Annem neden işten gelmedi dedi ki?

Çocuğunuzun yanında iken yalan konuşmanız ve bu yalanın sonuçlarına katlanamamanız halinde, çocuğunuzun size ve arkadaşlarına sıkça yalan söylediğini, sizin sözünüze değer vermediğini ve sürekli olarak hep kendini haklı çıkarma çabasına da ses çıkarmamanız gerekir. Şayetki bu durum karşısında şikâyetçi iseniz, bu şikâyetleriniz öteye geçemeyecek boş kuruntulardan fazlası olamayacaktır.