Felsefe Kulübü’ndeki sunum başlığım…
Her ne kadar altını doldurmak üzere günlerce düşünmüş, söylenebilecekleri simüle etmiş olsam da içimde ne var ise ortaya saçılabileceği gerçeğini kabullenerek gittim oraya. Stres yoktu. Ama sunum sonunda adını koyamadığım bir ruh hâli vardı üzerimde. Günlerce sürdü. Korku, yalnızlık, anlaşılamama, güçsüzlük, çaresizlik, çözümsüzlük…
Öncelikle pozitif değerlendirmeleri masaya koyalım. Sunum sırasında bir katılımcı, paylaşım hakkındaki hissiyatını “post-modern” kavramıyla ifade etti. Sunum sonunda ise iki katılımcıdan duyduklarımı nereye koyacağımı bilemedim. Birisi, sunumlarımı sevgi ve saygı arayışıyla, özlemiyle özetledi. Diğeri ise saygı göstermek için herhangi bir şart aranmaması gerektiğinin altını çizdi. Konudan bağımsız, sadece muhataplarımızın insan olmasını yeterli görerek…
Böyle pozitif değerlendirmeler varken, sunum sırasında yaşananlar neden bu kadar üzmüş olabilir ki? Hepimiz için, hep birlikte bilgilerimizi, görgülerimizi, tecrübelerimizi paylaşarak manipülasyonlara düşmeden, dogmalardan uzak, mutlu mesut yaşanılası bir hayata en kolay, en risksiz bir yol bulma gayretiyle interaktif bir paylaşım gerçekleştirmeye çalıştım. Tabii ki bu benim niyetimdi. Anlatamamışımdır, anlayamamışlardır mutlaka. Böyle bir gayreti kimse reddedemez, etmemeli. Yoksa eder mi? Kim, neden?
Belki de anlaşılmaz kelimeleri art arda sıralamış, gerçeklikten uzak söylemler ve cevapsız sorularla insanları nefes alamaz hâle getirmiş olabilirim. Kendi arayışlarımı, bulduğumu sanışlarımı empoze etmeye çalışıyor gibi algılanmış olmam da mümkün.
Evet, öğreneceğim çok şey var. Bazen oluyor ki düzgün bir cümle bile kuramıyorum. Söylemlerimi 3-5 defa tekrarladığımı da fark ettim. Nedenleri hakkında birkaç şey söylenebilir. Hangisinin doğru olduğunu kim bilebilir?
Çok zeki olabilir miyim, mesela? Veya bir düşünür… Muhataplarımla anlaşma gayretim midir beni ikilemde bırakan? Doğruyu, en doğruyu bilsem bile hep birlikte anlamlı olabileceği realitesi midir duraksatan? İnsan ilişkilerinde iki kere ikinin dört etmemesi midir bir ileri iki geri koşturtan? Yoksa bir delinin hezeyanları mıdır arafta kalan? Sahipsiz, öksüz, garip…
Sunumda konuya giriş bağlamında “Sokak nedir?” diye sormuştum. Öngöremediğim bir sürü tanım geldi katılımcılardan. Benim tanımım? Yanlış değildi, yanlış diyen de olmadı zaten. Ama eksik kaldı, kabul. Her ne kadar asıl olan, sunumun asıl konusu bu tanım olmasa da…
Bir dönem yaşadığım bir ülkeden örnek vereyim. Tipik bir örnek olsun ki anlaşılsın, anlaşabilelim. Uzun süre önceydi, sokaklarını kafamda canlandıramıyorum. Ama apartmanların ortak kullanım alanlarını daha dün gibi hatırlıyorum. Merdivenleri burnumuzu tutarak çıkardık; yabancı bir cisme basmamak üzere gözlerimizi yerden ayırmadan… Daire kapısı sanki zaman tüneli veya farklı bir âleme açılan menfez gibiydi. Tertemiz, gözümüze, burnumuza, kulağımıza hitap eden estetik… Sanırım anlatmak istediğim buydu: konfor alanlarımız. Genellikle tüm problemlerimizin nedenlerini ve çözümlerini onun dışında arıyoruz, bulmaya çalışıyoruz. En masum BEN (?)
Böylece birey için sokak, sahip olduğu konfor dairesinin dışındaki her yerdir, demiş oluyorum. Bu tanım yanlış olmasa da sokak felsefesi ile ilişkisini kurabilmiş ve anlatabilmiş olmalıydım. Bunu düşünmeliyim. Ancak burada anlaşılması veya kabullenmesi zor olan durum farklı. Çok defa karşılaştım çünkü. Dostlarla sohbetlerimiz döndü dolaştı, bu noktaya geldiğinde tıkanıverdi. Gerçekten masumiyetimize inanıyor olabilir miyiz, masum olabilir miyiz?
Diğer bir kavram kargaşasını doğallıkta yaşadık. Sokakta doğallığı aradığımı söyledim. İtiraz yersiz değildi. Bazen kendi konfor alanımızda çok daha vahşice yaşayabiliyoruz. Sokakta ise beyefendi maskelerimizle, mutlu mesut yaşadığımızı herkese haykıran gülümsemelerimizle… Anlatamamışım; demektir ki anlayamamışım. Çünkü doğallıkla ifade etmeye çalıştığım hâl, kendimiz içindi. Üstten bakmadan, anlama, anlaşma, birlikte yaşamak üzere bir yol bulma gayretiyle doğruluğundan emin olduğumuz değerlerimizi bile bir yana koyabilmekti kastettiğim.
Benzer bir hatayı inanç kavramında yapmışım. İnançlar sorgulanamaz derken birkaç satır aşağıda sorgulanmayan inancın savaşlara neden olabileceğini belirtmişim. İfadeler yanlış değil ama özneleri belirtmeyerek yanlış anlamalara yol vermem hatamdır. Diğerlerinin inançları sorgulanamaz — vahşice bir şey olur, yapılırsa bu kabul edilemez, edilmemeli. Ancak kendi inancımızı, değerlerimizi, ilkelerimizi her an sorgulamalıyız. Çünkü bunlar hep birlikte, hepimiz için mutlu mesut yaşamaya engel olamaz, olmamalı.
Sunum çok faydalı oldu bence, benim için. Çünkü deklare ettik kendimize, dostlarla, tüm dostlara. Benim/bizim bir savaşımız var: çözümsüzlüğe, grupçuluğa, anlayışsızlığa, saygısızlığa…
