Elli yıllık domates üreticisinden lezzet sırları

HABER MERKEZİ – Fransa Tüketicileri Koruma Derneği CLCV (Association nationale de défense des consommateurs et usagers) 900 tüketici ile yapılan bir anketin sonuçlarını 13 Ağustos 2019 tarihinde kamuoyu ile paylaştı. Konu sıradan gibi görünmekle birlikte oldukça ilginç: Domates ve kavun. Çoktan beridir tüketici olarak şikâyetçi olduğum bir husus CLCV’nin anket sonuçlarını görünce iyice netlik kazandı.

DR. ÜNAL BİLİR 18 Ağustos 2019 PANORAMA-NEWS PAZAR

HABER MERKEZİ – Fransa Tüketicileri Koruma Derneği CLCV (Association nationale de défense des consommateurs et usagers) 900 tüketici ile yapılan bir anketin sonuçlarını 13 Ağustos 2019 tarihinde kamuoyu ile paylaştı. Konu sıradan gibi görünmekle birlikte oldukça ilginç: Domates ve kavun.

Çoktan beridir tüketici olarak şikâyetçi olduğum bir husus CLCV’nin anket sonuçlarını görünce iyice netlik kazandı. Eğer Akdeniz güneşinde olgunlaşmış domateslerin tadına alışmış biri iseniz, market veya pazar tezgâhlarında satılan domatesleri yemekte zorlanıyorsunuz.

Etiketlerinde ‘organik, bio, natürel’ gibi sınıflandırmalar yazsa da sonuç değişmiyor. Hangi üretim koşullarına ve orijine sahip olursa olsun, yediğimiz domateslerin bir lezzet problemi olduğu aşikâr. Nitekim CLCV’nin görüşüne başvurduğu 900 tüketicinin ancak % 25’i tattıkları domateslerin lezzetli olduğunu ifade etmiş.

Yaşadığım şehre yakın bir mesafede, çevre sakinlerinin yaz aylarında kapısını aşındırdığı bir domates üreticisi var. Sera koşullarında üretim yapmasına rağmen domatesleri market ve pazarlarda satılanlara göre şaşırtıcı derecede lezzetli. Hem işin sırrını öğrenmek hem de tarım sektöründe aktif birinin perspektifinden konuya vâkıf olmak için meşhur domates üreticisinin kapısını çaldım.

Gilbert Vinch ve Liliane De Winter çifti Aalst şehrinde yaşayan, güler yüzlü, sohbeti tatlı iki Belçikalı. Yetiştirdikleri domateslerin yaşadıkları şehrin sınırlarını aşan bir ünü var. Evlerinin önündeki küçük arazide aklınıza gelebilecek çoğu mevsim sebzesini kendi ihtiyaçları için yetiştirirken, domates serasını ve karnabahar üretimini profesyonel koşullarda yapıyorlar.

Vinch ve De Winter çiftine ait domates serası sadece mevsiminde hizmet veriyor. Bundan olsa gerek, yetiştirdikleri domateslerin lezzeti Akdeniz güneşinde, tarlada yetişen domatesler ayarında olmasa da marketlerde satılan domatesler ile kıyaslanmayacak derecede güzel.

Gözü gibi baktıkları domates serasını Panorama Pazar objektifleri için sonuna kadar açan Vinch ve De Winter çifti, yoğun iş ve satış trafiğine rağmen sorularımıza oldukça samimi ve aydınlatıcı yanıtlar verdi.

Gilbert Vinch: Elli yıldır Belçika’da domates üreten Gilbert Vinch (70) serasını Panorama Pazar objektiflerine açarken ‘yüzde yüz organik koşullarda üretim yapmadıklarını, ancak mümkün mertebe buna yaklaşmaya çalıştıklarını’ söylüyor.

“Yüzde yüz organik değiliz”

18 yaşına basar basmaz hâlihazırdaki tarım işletmesini babasından devralan ve 52 yıldır aynı işi yapan Gilbert Vinch sohbetimizin başında ‘yüzde yüz organik, biyolojik koşullarda üretim yapmadıklarını’ açıkça söylüyor ve ekliyor : “Ancak mümkün mertebe yaklaşmaya çalışıyoruz”.

Domates çiçeklerinin döllenmesi için arı kullandıklarını belirten Vinch olabildiğince doğal bir üretim için ‘mümkün mertebe insecticide (böcek ilacı) kullanmamaya gayret ettiklerini, suni tarımsal gübre yerine çevredeki ahırlardan aldıkları inek gübresini kullandıklarını, hiçbir şekilde herbicide (ot ilacı) kullanmadıklarını, sera içindeki yabani otları tamamen elleriyle temizlediklerini’ ifade ediyor.

Vinch ve De Winter çifti önceleri daha güvenli ve kolay olduğu için domatesleri toptan olarak satıyormuş. Ancak özellikle ailelerden gelen yoğun talep üzerine evlerinde perakende satışa başlamışlar. Bazen bir ailenin yüz kilo domates satın aldığını belirten Gilbert Vinch “Aileler dipfrizde saklamak amacıyla satın aldıkları gibi; salça, püre ve bolonez sos (bolognaise) yapmak için de bizden bol bol domates alıyor” diyor.

“Domateslerimiz bir ay dayanıyor”

Özellikle çocukların domateslerin yetiştirildiği ortamı tanımalarına olanak sağlamak için ailelerin çocukları ile beraber seradan domates toplamasına izin verdiklerini belirten emektar çiftçi “Bazı aileler tatil öncesi çocukları ile birlikte gelip tam olgunlaşmamış, yeşil domateslerden topluyor. Bagajlarında yirmi kilo domatesle sahil boyuna tatile giden bu aileler bazen bir ay sonra gelip; tüketemedikleri, hâlâ bozulmadan duran domatesleri bize gösteriyorlar” diye gururla anlatıyor.

Yetmiş yaşına gelmesine rağmen hâlâ arı gibi çalışan, röportajımız boyunca da bir taraftan işini yapmaya devam eden Gilbert Vinch, işini çok sevmesine rağmen serayı kapatacağını üzülerek söylüyor. “İki oğlumuz var. Ancak kendi işleri olduğundan çok arzu etmemize rağmen işletmeyi devralmak istemiyorlar” diyen Vinch; artık yaşının kemale erdiğini, en fazla bir iki yıl içinde emekli olacağını belirtiyor.

“Gösterişli, pahalı olanı değil; doğal olanı tercih edin”

Yarım asırdır işini tutkuyla yapan Gilbert Vinch’e mesleğini gençlere tavsiye edip etmediğini, domates satın alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini soruyoruz. Hayıflanarak artık küçük tarım işletmeleri devrinin kapandığını söyleyen tecrübeli isim “Gençlerin böyle bir işletmeyi sıfırdan kurup, yaşatma şansları korkarım ki artık yok. Ancak evine domates alacak kişilere şunları söyleyebilirim: Gösterişli, pahalı ürünleri değil, şekli iyi olmasa da doğal koşullarda yetiştirilmiş olanları tercih etsinler”.