Lübnanlı romancı Elias Khoury yaşamını yitirdi

Lübnanlı romancı Elias Khoury yaşamını yitirdi

Lübnan ve Filistin sokak siyasetinin çalkantılı dünyasında büyümüş bir öğrenci olarak ilk günlerinden itibaren siyasi bir tavır alan Lübnanlı romancı Elias Khoury 76 yaşında hayatını kaybetti

PANORAMA - NEWS 17 Eylül 2024 KÜLTÜR-SANAT

Lübnanlı romancı Elias Khoury 76 yaşında hayatını kaybetti. İlk kitabı The Little Mountain (1977) 1988’de İngilizceye çevrildiğinde, Edward Said ve Necip Mahfuz ile kıyaslanan yazar kendine özgü üslubuyla öne çıktı.

1960’larda Lübnan ve Filistin sokak siyasetinin çalkantılı dünyasında büyümüş bir öğrenci olarak ilk günlerinden itibaren siyasi bir tavır alan Khoury, Filistin davasının önemli bir savunucusuydu. Romanları ve edebiyat eleştirileri pek çok dile çevrildi. 2000 yılında Güneşin Kapısı adlı kitabıyla Filistin Ödülü’nü, 2007’de kurgu yazarlığı dalında Al Owais Ödülü’nü kazandı. Khoury ayrıca üç oyun ve iki senaryo yazdı.

Le Monde, Küçük Gandhinin Yolculuğu kitabı hakkında şu ifadeleri kullanmıştı:

“İsimleri bildiğimizde hikaye başladı ve isimler son bulduğunda hikaye başladı Abdülkerim, Alice, Suat, Peder Emin, Amerikalı Davis, köpek, berber, şapkalı Spiro, Selim Ebu Ayun, Doktor Atıf, Doktor Nasib, emprezaryo Ebu Cemil, Teğmen Tunus el-Zaim, ikinci köpek, Madam Nuha Aoun, Hüsn, Ralph, Hasan, Lillian Sabbagha, Constantine, Mikhbat, Ebu Sait el-Munla, Lider, Fevziye, Abdülkerimin oğlu Hüsn, Hüsnün oğlu Abdülkerim, Asurlu Habib Malku, Aitany denen oğlan ve el-Askeri, vesaire, vesaire ve Beyaz Rus kadın, vesaire 1982de İsrail ordusu Beyruta girdiğinde vurulup ölen ayakkabı boyacısı Küçük Gandhinin hikayesi tüm bu isimlere değip geçiyor.

Küçük Gandhinin Yolculuğu kuşatma altındaki bir şehrin ve bu şehirde yaşayan sıradan insanların hikayesi.

Khoury, okuyucuyu yakın Lübnan tarihinde bir yolculuğa çıkarıyor. Katmanları teker teker soyup gerçek olanı ver gerçek olmayanı anlamaya zaman ayıracak mısınız? Soru bu.

Eleştirmenler kitabın türünün büyülü gerçeklik olduğunu söylüyor ama yazarı, Lübnanda büyülü gerçekliğe gerek yok çünkü burada hayat zaten gerçekdışı ve fantastik, diyor.

Siz yerinizde kalırsınız ve Beyrut hareket eder. Sizin yerinize şehir seyahat eder.

Sanki on ya da yirmi yıl içinde tüm dünyayı dolaşmışız gibi. Biz yerimizde kaldık ve dünya çevremizde döndü. Etrafımızdaki her şey değişti ve biz değiştik.

Elias Khoury kök salmış sürgünler ile kapana kısılmış mültecileri ve silinip giden sınırlar ile değişen kimlikleri konu edinen bir sanatçı.

Edward W. Said: Doğunun İsviçresinden Hong Konguna, Saygonuna, Kalkütasına, Sri Lankasına dönüşen bir şehrin hikayesi nasıl anlatılır? Elias Khoury çok başarılı bir yazar ve bu işin altından başarıyla kalkıyor.”