Karnaval ve perhiz

Karnaval kelimesinin tarihi eski çağlara dayanıyor. Özellikle eski Yunan ve Roma toplumlarında görülen karnaval, insanların ruhi boşluklarını doldurmak için toplu olarak yaptıkları bir eğlence çeşididir. Karnaval teriminin, ‘Ete veda” anlamına gelen Carne Vale’den geldigi söylenir. Karnavaldan sonra et, alkol ve diger dünyevi zevklerin tüketiminden 40 günlük bir uzak durma dönemi olan Paskalya öncesi perhiz başlar.

PANORAMA - NEWS 02 Mart 2019 KÜLTÜR-SANAT

Karnaval kelimesinin tarihi eski çağlara dayanıyor. Özellikle eski Yunan ve Roma toplumlarında görülen karnaval, insanların ruhi boşluklarını doldurmak için toplu olarak yaptıkları bir eğlence çeşididir.

Karnaval teriminin, ‘Ete veda” anlamına gelen Carne Vale’den geldigi söylenir. Karnavaldan sonra et, alkol ve diger dünyevi zevklerin tüketiminden 40 günlük bir uzak durma dönemi olan Paskalya öncesi perhiz başlar. Karnaval sezonu, “beşinci mevsim” olarak adlandırılır. Rosenmontag’a kadar devam eder. Pazaretesi‘den itibaren Ancak festival boyunca, karnavala katılanlar et ve özel çöreklerden yiyebilirler.

Halkın maskeler takarak yaptığı eğlenceler 10. ve 16. yüzyıllarda çok rağbet gördü. Özellikle 18. yüzyılda Fransa’da Nice, Bordeaux, Lyon, Dijon gibi kentlerde yapılan karnavallar büyük ün kazandı. İtalya’da Venedik ve Roma karnavalları, Almanya’da Köln ve Mainz karnavalları yabancı ülkelerde bile ilgi görür oldular.

Almanya’nın çeşitli eyaletlerinde karnaval vakti için kullanılan sözcükleri, Çılgınlık zamanı, Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti’nde “Karnaval” olarak kutlanırken, Hessen ve Baden-Würtemberg eyaletlerinde “Fastnacht” ya da “Fas(se)nacht” şenlikleri yapılıyor. Beşinci mevsim olarak da anılan bu zaman, Bavyera ve Saksonya eyaletlerinde ise Faşing şenlikleri olarak kutlanıyor.

Karnaval korteji göründüğünde (Köln lehçesiyle kortejin gelişi “wenn de Zoch kütt” sözleriyle ifade edilir) Kölnlüler, “Şekerleme, şekerleme” (“Kamelle, Kamelle”) diye bağırır. Bu çağrı, kortej arabalarından izleyicilere atılan küçük şekerler için yapılmaktadır.

Artık şekerden ziyade, çikolata, çiğnenen çubuklar, patlamış mısır ya da jelibon ayıcıklar dağıtılıyor. “Kamelle” kelimesi de aslında geleneksel şekerleme üretiminde kullanılan karamalize edilmiş şekeri ifade eden “Karamelle” kelimesinden türetilmiş. Bu aşırı şeker ve çikolata dağıtımının nedeni, elbette yaklaşan perhiz zamanında aranabilir. Ne de olsa perhiz dönemine girmeden önce herkes, son bir kez daha lezzetli abur cubur keyfi yapmak ister.

İtalya, güney Fransa, İspanya, Arjantin, Brezilya gibi Katolik ülkelerde çok yaygındır. Temel ögesi müzik ve dans olan bu karnavalların en ünlüsü Rio Karnavalı’dır. Günümüzde, Almanya’da yapılan ve Kül Çarşambası yortusundan önce üç gün ya da bir hafta süren faşing adlı karnaval da dünyaca ünlüdür.

Karnavallarda maske takma ya da hayvan kılığına girme geleneği eski çağlarda kötü ruhları kaçırmak amacıyla yapılırdı. Hristiyanlığın yayılması üzerine bu inanç ve âdetler eski anlamlarını yavaş yavaş kaybetmekle birlikte varlıklarını sürdürdüler.