Documenta 14’te yasaklı kitaplar tapınağı

KASSEL – Dünyanın en büyük uluslararası modern sanat etkinliği Documenta, Almanya’nın Kassel şehrindeki Friedrichsplatz’da 5 yılda bir gerçekleştiriliyor.

Bu yıl 160 sanatçının katıldığı Documenta 14’ün sloganı “Atina’dan öğreneceğimiz çok şey var.“ Kurulduğundan beri ilk kez Kassel dışına çıkan Documenta bu yıl Atina’da da açıldı. 100 gün sürdüğü için „100 Günlük Müze“ olarak adlandırılan Documenta kapsamındaki çalışmalar Kassel’deki kiliselerde, tiyatrolarda, Fridericianum  Müzesi’nde ve toplam 42 mekânda sergileniyor.

TAPINAKTA 70 BİN KİTAP

Arjantinli sanatçı Marta Minujin’in tam da Kassel’de, 1933’te Nazilerin iki bin kitabı yaktığı şehrin merkezindeki meydanda bütün dünyanın yasaklı kitaplarını kullanarak yaptığı “Parthenon of Books” Documenta 14’ün ana çalışması niteliğinde.

Nevin Aladag

Sanatçı 70 bin yasaklı kitabı naylon şeritlerle çelik konstrüksiyon yapıya tutturarak Atina’daki Parthenon tapınağının  aynı ölçülerde kopyasını inşa etti. Uzunluğu 70 metre, genişliği 31 metre ve yüksekliği ise 10 metre.

Don Kişot, Küçük Prens, Tom Sawyer’in Maceraları, İncil, Şeytanın Ayetleri gibi dünyanın değişik ülkelerinde bir dönem yasaklı kalmış veya halen yasak olan toplam 70 bin kitaptan oluşan tapınak, Arjantinli 74 yaşındaki Marta Minujin’e ait.

Ona göre bu çalışma sansüre duyulan tepkiyi sembolize ediyor ve sansür hakkında tartışma başlatma amacını taşıyor.

Dünyanın birçok ülkesinde yasak olan Hitler’in Kavgam“ kitabının sergide yer almayışını ‘Dünyanın en ünlü sansürcüleri Nazilerdir.’ sözüyle açıklıyor Marta Minujin. Kitapların konuşma özgürlüğünün bir ifadesi olduğunu söyleyen sanatçı, aynı eseri daha önce de Arjantin’de 1983’te, Arjantin’in bağımsızlığa kavuşmasından bir hafta sonra 20 bin yasaklı kitabı kullanarak yapmış.

Mathias_Voelzke

KİTAPLAR YENİDEN HALKA DÖNMELİ

Kassel Üniversitesi öğrencileri ve sanatçı, tarihteki ilk basımevinden bu yana 500 yılda yasaklanan kitapların listesini yaptı.

Sanatçı Documenta 14 için 2016 Frankfurt Kitap Fuarı’nda çağrıda bulunmuş ve halktan ellerinde bulunan yasaklı kitapları kendisine ulaştırmalarını istemişti.

Üniversite öğrencilerinin hazırladığı yasak kitaplar listesindeki 70 bin kitap Kassel Üniversitesi işbirliğiyle, yayınevlerinin desteğiyle ve halkın ellerindeki kitapları bağışlamasıyla toplandı.

100 günün sonunda Documenta’nın bitiminde  yapılacak etkinlikle tapınağın sökülüp kitapların daha önce Arjantin’deki serginin sonunda yapıldığı  gibi  halka dağıtılması planlanıyor. Arjantin’deki serginin sonunda ziyaretçiler vinç tarafından eğilen eserdeki kitaplardan istediklerini alarak evlerine götürmüşlerdi.

Documenta14’te ilgi çeken bir diğer eser Berlin’de yaşayan sanatçı Hiwa K.’nin inşaat borularından oluşan enstalâsyonu.

Hiwa K., bir kamyona yüklü bunlara benzer boruların içine gizlenerek Irak’tan kaçmış. Ganalı sanatçı İbrahim Mahama’nın projesi Kassel Torwache binasının, üzerine asılan eski çuvallarla örtülmesi de ilginç çalışmalardan biri.

DAR KAFALILIĞA KARŞI SANAT

Documenta ilk olarak 1955’te Almanya henüz ikinci Dünya Savaşı’nın izlerini taşırken, sanatçılar Nazilerin itibarsızlaştırması ve tecridi altındayken, Kassel savaşın yıkımından yeni çıkmışken yapıldı.

Hans Eijkelboom

Fikir babası sanatçı ve pedagog Arnold Bode idi. Dar kafalılığa karşı bir panzehir olarak düşünülen proje başından beri sanatın, özgürlüğün, öncülüğün simgesi olarak 5 yılda bir Kassel’de düzenleniyor.

Documenta 14, Atina’da 8 Nisan’da Almanya ve Yunanistan cumhurbaşkanlarının katılımıyla açıldı.

100 gün sürdü ve bugün sona erdi. Kassel’deki etkinlikler ise 10 Haziran’da başladı ve 17 Eylül’de bitecek. Serginin sanat direktörü, 1970 doğumlu Polonyalı Adam Szymczyk. 2012’de yapılan Documenta 13’ü 905 bin kişi ziyaret etmişti.