Son dönemde peş peşe gelen uçak kazaları, özellikle sık seyahat eden kişilerde endişeye neden oldu. Uçaklarda bazı koltukların diğerlerinden daha avantajlı olup olmadığı tartışması kafaları kurcalamaya başladı. Peki uzmanlar ne diyor? Uçakların bazı yerleri hayatta kalmak için daha mı avantajlı?
Aralık ayının son günlerinde birbiri ardına gelen uçak kazaları gündemden düşmedi. Yaşanan can kayıpları tüm dünyada üzüntüye neden olurken hayatta kalanlarla ilgili detaylar da dikkat çekti.
Çok sık uçak yolculuğu yapanlar arasında uçakların kuyruk kısmındaki koltuklar daha popüler. Bunun nedeni uçakların arka taraflarının bir kaza anında ön tarafa kıyasla daha güvenli olduğu yönündeki yaygın inanç. Nitekim hem Azerbaycan Havayolları’nın 8243 sayılı uçuşunun hem de Jeju Air’in 2216 sayılı uçuşunun enkazları, bu inancın çok da boşa olmadığına işaret ediyor.
Bilindiği üzere Azerbaycan uçağı kazanın etkisiyle ortadan ikiye ayrılırken, arka kısmı büyük oranda sağlam kaldı. Kazadan kurtulan 29 kişinin tamamının uçağın bu bölgesinde oturmakta olduğu bildirildi. Öte yandan Güney Kore’de meydana gelen kazadan sağ çıkan iki uçuş görevlisi de uçağın kuyruğundaki açılır kapanır koltuklarda oturuyordu.
O halde akla şu soru geliyor: Bu bir tesadüf mü? Konforu nedeniyle tercih edilen business class ve birinci sınıf koltuklarda oturmak daha mı tehlikeli?
2015 yılında TIME dergisinde yayımlanan bir çalışmada bu soruya yanıt arandı. Derginin muhabirleri ABD’de 1985-2000 yılları arasında meydana gelen tüm ölümlü uçak kazalarının kayıtlarını taradı. Bu meta analiz sonucunda uçağın koltukları üç gruba ayrıldı. En arkadaki grupta oturanların ölüm oranı yüzde 32’yken orta gruptakilerin ölüm oranı yüzde 39, en öndekilerin ölüm oranı ise yüzde 38 olarak hesaplandı.
En güvenli koltuklar ise en arka gruptaki sıraların orta koltuklarıydı. Buralarda oturanların ölüm oranı yüzde 28’de kalırken, “en kötü” koltuklar yüzde 44’lük ölüm oranıyla orta gruptaki sıraların koridor koltuklarıydı.
Peki bu veriler günümüzde halen geçerli mi? Havacılık uzmanlarına göre, bu oranlar hurafeden başka bir şey değil.
Uçuş Güvenliği Vakfı Başkanı Hassan Shahidi, CNN Travel’a yaptığı açıklamada, “Kişinin oturduğu koltukla hayatta kalma ihtimali arasında bir korelasyon olduğunu gösteren bir veri bulunmuyor. Her kaza farklıdır” dedi.
Sydney’de bulunan New South Wales Üniversitesi Havacılık Okulu’nda dersler veren Cheng-Lung Wu, “Eğer ölümlü bir kazadan bahsediyorsak kişinin nerede oturduğunun neredeyse hiç önemi yoktur” diye konuştu.
Londra’da bulunan Greenwich Üniversitesi’nde yangın güvenliği mühendisliği alanında dersler veren Ed Galea ise uçak kazası tahliyeleri üzerine yaptığı araştırmalardan hareketle, “En güvenli sihirli koltuk diye bir şey yoktur. Yaşadığınız kazanın doğasına göre güvenli nokta değişir. Bazen ön taraf daha iyidir bazen arka taraf…” ifadelerini kullandı.
Ancak Galea ve diğer uzmanlar, oturduğunuz koltuğun bir açıdan önemli olduğunu vurguladı. Zira koltukların konumu ilk çarpmanın etkisi konusunda bir fark yaratmasa da bazı koltuklar uçaktan daha kolay inmenizi sağlıyor. Uzmanlar da uçakta koltuk seçerken tahliye kolaylığına önem vermek gerektiğini belirtiyor.
ÇOĞU UÇAK KAZASINDAN KURTULMAK MÜMKÜN
Öncelikle iyi haberleri verelim. Galea, “Uçak kazaların büyük bir çoğunluğunda hayatta kalınabilir. Kaza geçiren kişilerin çoğu hayatta kalır” dedi.
1988 yılından bu yana uçaklar, 16G’ye yani yerçekiminin 16 katı güçteki darbelere dayanabilecek şekilde üretiliyor. Bu da olayların çoğunda “çarpmanın yarattığı etkinin travmasından sağ kurtulmanın mümkün olduğu” anlamına geliyor.
Galea, Jeju Air uçağının geçirdiği kazanın da başlangıçta hayatta kalınabilir bir kaza olduğunu belirtti. İlk belirlemelere göre, uçak kuş çarpması sonucu motorunu kaybetti ve iniş takımlarının düzgün çalışmaması sonucu piste karnının üstüne düştü. Galea, “Eğer uçak pistin sonundaki betonla güçlendirilmiş engele çarpmamış olsaydı herkes değilse bile çoğunluk büyük ihtimalle kurtulabilirdi” dedi.
