Ankara ile aylarca süren müzakerelerin ardından, Alman hükümeti sığınma başvurusu reddedilen çok sayıda Türk vatandaşını anavatanlarına sınır dışı etmeye başladı. Alman Frankfurter Allgemeine (FAZ) gazetesinin haberine göre, ilk etapta 200 Türk, tarifeli uçaklarla Türkiye’ye gönderilecek. Uçaklar Almanya’nın çeşitli şehirlerinden kalkacak. FAZ’ın hükümet çevrelerinden öğrendiğine göre, bu adım Türkleri sınır dışı etme planının sadece başlangıcı. Özel
Ankara ile aylarca süren müzakerelerin ardından, Alman hükümeti sığınma başvurusu reddedilen çok sayıda Türk vatandaşını anavatanlarına sınır dışı etmeye başladı. Alman Frankfurter Allgemeine (FAZ) gazetesinin haberine göre, ilk etapta 200 Türk, tarifeli uçaklarla Türkiye’ye gönderilecek. Uçaklar Almanya’nın çeşitli şehirlerinden kalkacak. FAZ’ın hükümet çevrelerinden öğrendiğine göre, bu adım Türkleri sınır dışı etme planının sadece başlangıcı.
İki ülke arasında yapılan anlaşmaya göre, Türkiye Almanya’dan haftada 500’e kadar sığınma başvurusu reddedilen vatandaşını geri almayı teklif etti. Türkiye, sınır dışı etmelerin charter uçuşlarıyla yapılması fikrini reddederken, geri göndermelerin ilk etapta tarifeli havayolları ile yapılmasını istedi. Ancak, gelecekte ‘özel uçuşlar’ olarak adlandırılacak uçuşları da kabul etmeye istekli olduğunu bildirdi.
Alman yetkililere göre, ülkede sığınma başvurusu reddedilmiş 13 bin 500’den fazla Türk vatandaşı bulunuyor. Geçen yıl Türkiye’den gelen 60 bin kişinin Almanya’dan sığınma talep etmesi üzerine, Başbakan Olaf Scholz, bu konu ile bizzat ilgileneceğini açıkladı. Geçen yıl Kasım ayında Türkiye’de Tayyip Erdoğan’la buluşan Scholz, o gün bazı tekliflerde bulundu. Ankara o günden beri Berlin ile yakın işbirliğini sürdürdü.
2023 yılında Almanya’dan sığınma isteyen Türk vatandaşlarının sayısı bir önceki yıla göre yüzde 150’den fazla artarak, 60 bine ulaşmıştı. Bu rakam ile Türkiye, Almanya’dan sığınma isteyen Suriyelilerin ardından menşe ülkeler arasında ikinci sıraya yükseldi. Bu yıl sayılar düştü, her ne kadar Türkiye artık Afganistan’ın ardından üçüncü sırada olsa da, rakamlar hala yüksek. Almanya, Türkiye’den gelen göçün temel sebebinin ekonomik olduğuna inanıyor. Bu nedenle geçen yıl Türkiye’den gelip, koruma alanların oranı yüzde 13 civarında kaldı.
2023’teki seçimlerin ardından muhalifler arasında umutsuzluk hissinin artması ile sığınmacıların sayısı büyük bir yükselişe geçti. Deprem nedeniyle de çok sayıda insan sığınmacı olmayı seçti.
Vizesiz Sırbistan’a gelen Türk vatandaşlarının, Macar sınırından kaçak geçerek, AB’ye girdikleri oradan da Almanya’ya ulaştıkları belirtiliyor. Alman makamlarına göre Türkiye’den gelen sığınmacı sayısındaki artışın arkasında ‘Kürt sorunu’ da başta geliyor. 2023’te başvuranların yüzde 84’ü Kürt olduklarını söyledi.
Düşük koruma oranı nedeniyle Almanya’yı terk etmesi gereken Türklerin sayısı da hızla arttı. 2023’ün sonunda bu rakam 13 bin 500’e ulaştı. 2023’te sadece 871 Türk vatandaşı, tarifeli uçuşlarla sınır dışı edildi. Ülkeyi terk etmesi gerekenlerin en az 10 bin tanesinin, birtakım eksikler nedeniyle iade işlemleri yapılamıyordu. Yaklaşık 3 bininin eksik seyahat belgeleri nedeniyle geri gönderilemiyordu, çünkü Türk konsolosluklarının şu ana kadar işbirliği yapmaya pek yanaşmıyordu.
İki lider arasında varılan anlaşma ile, Türkiye Almanya’nın sınır dışı etmek istediği Türk vatandaşları ile ilgili işlemleri hızlandıracak. Örnek olarak, kısa bir süre önce Almanya, Türkiye’ye ülkeyi terk etmesi gereken 200 vatandaşın adının bulunduğu bir liste gönderdi. Türkiye hemen olumlu bir yanıt verdi, ‘Evet, bu insanları geri alacağız’ dedi. Bu liste daha sonra Alman göçmenlik makamları tarafından Türk başkonsolosluklarıyla işbirliği içinde gözden geçirildi. İade edilecek kişilerin eğer pasaportlarının süresi dolmuşsa, Türkiye bunlara yeni pasaport verilmesini hızlandıracak. Şimdiye kadar sığınmacı iadesinde en büyük sorun, menşe ülkelerin işlemleri geciktirerek, sınır dışı işlemlerini kilitlemesiydi. Ancak yapılan anlaşma ile Türkiye artık farklı bir tutum izleyeceğini taahhüt etti. Alman makamlarına Türk başkonsolosluklarıyla işbirliğinin ‘tamamen sorunsuz’ olacağına dair güvence verdi. İşlemleri basitleştirerek, standartlaştıran Türk makamları, gönderilecek insanların uçuşları ile ilgili güvenceler istedi.
Almanya, büyük insan grupları için özel uçak seferleri düzenleyen charter uçuşları tercih ediyor. Ancak Türkiye, imajının zedeleneceğinden korktuğu için şimdiye kadar bu tür charter uçuşlarına izin vermeyi reddetti. Kendisini, Suriye ve Afganistan gibi göç kaynağı ülkelerden ayırmak isteyen Türkiye, kendisini bir menşe ülke olarak değil, küresel göç için istemsiz bir geçiş ve hedef ülke olarak görüyor.
Türkiye’nin bu hassasiyeti nedeniyle, sınır dışı işlemleri şimdiye kadar yalnızca tarifeli uçuşlarla mümkün oluyordu. Ancak yeni anlaşma ile Türkiye, ‘özel uçuşları’ da kabul etti. Türk tarafı, Türk Hava Yolları’nın tarifeli seferleri ile haftada 500 kişiye kadar yapılacak sınır dışı işlemlerini kabul edeceğini bildirdi.
Türkiye’nin bu kadar taviz vermesinden sonra ne elde edeceği ise belirsiz. Ankara, Almanya’ya vizesiz seyahat istese de, Berlin sadece vize başvurularını daha hızlı işleme koymak için çalışacağına söz verdi.
