HABER MERKEZİ – Oxford Üniversitesi’nin 5 kıtadan 37 ülkede yaptığı araştırma internette siyasi görüşünü açıklamaktan en çok Türklerin korktuğunu gösterdi. Sebep ise “yetkililerle sorun yaşama ihtimali.” Türkiye’den katılımcıların yüzde 65’i siyasi paylaşımdan çekindiğini söyledi. Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü “2018 Türkiye Dijital Haber Raporu” Çarşamba günü yayınladı. Türkiye’den 2 bin 19 kişinin katıldığı araştırma ocak ve şubat
HABER MERKEZİ – Oxford Üniversitesi’nin 5 kıtadan 37 ülkede yaptığı araştırma internette siyasi görüşünü açıklamaktan en çok Türklerin korktuğunu gösterdi. Sebep ise “yetkililerle sorun yaşama ihtimali.” Türkiye’den katılımcıların yüzde 65’i siyasi paylaşımdan çekindiğini söyledi.
Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü “2018 Türkiye Dijital Haber Raporu” Çarşamba günü yayınladı. Türkiye’den 2 bin 19 kişinin katıldığı araştırma ocak ve şubat aylarında internet üzerinden YouGov tarafından gerçekleştirildi. Rapor, üniversitenin geleneksel Dijital Haber Raporu kapsamında toplanan verilerin detaylı bir Türkiye analizini yapıyor. 37 ülkede 74 binden fazla kişinin katılımıyla gerçekleşen araştırmada toplanan veriler Türkiye’deki bulgularla karşılaştırılıyor. Raporun kullandığı veriler Türkiye’de kent nüfusunu yansıtıyor.
Raporda öne çıkan unsurlardan birisi internette siyasi paylaşımdan Türklerin yüksek oranda endişe etmesi. “İnternette siyasi görüşlerimi açık bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli düşünme eğilimindeyim çünkü bu durum yetkililerle sorun yaşamama sebep olabilir.” ifadesine Türkiye’den katılımcıların yüzde 65’i “evet” dedi. Türkiye bu alanda 37 ülke içinde zirvede yer aldı. Türkiye’yi Singapur (yüzde 63), Malezya (yüzde 57), Brezilya (yüzde 56) ve Güney Kore (yüzde 52) takip etti. En düşük oranlar ise yüzde 21 ile Norveç, Şili ve Çek Cumhuriyeti’nde ölçüldü. Bu soruda endişe edenlerin oranı Fransa’da yüzde 45, Almanya’da yüzde 41, İngiltere’de yüzde 27 ve ABD’de yüzde 23 çıktı.
Araştırma Türkiye’den her siyasi düşünceden katılımcının görüşlerini açıklamaktan endişe ettiğini gösteriyor. Kendisini “solcu” olarak tanımlayanların yüzde 72’si, “merkez”dekilerin yüzde 66’sı ve “sağcı”ların yüzde 61’i bu konuda endişeli olduğunu açıkladı.
Araştırmaya göre habere güven konusunda Türkiye 37 ülke arasında 27’nci sırada yer aldı. Habere güvenenlerin oranı yüzde 38 çıkarken, güvenmeyenlerin oranı yüzde 40 oldu. Katılımcıların yüzde 22’si ise ‘çekimser’ kaldı. Raporu hazırlayan Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nden Misafir Araştırmacı Dr. Servet Yanatma habere güven ve güvensizlik oranının birbirine bu kadar yakın çıkmasının Türk medyasındaki kutuplaşmanın önemli bir işareti olduğunu söyledi.
İnternette siyasi görüşünü açıklamaktan endişe edenlerin oranının yüksek çıkması sosyal medya ve mesajlaşma programlarının “haber bulmak, okumak, seyretmek, paylaşmak veya üzerinde tartışmak” amaçlı kullanımına da yansıdı. Facebook’un haber amaçlı kullanımı dört seneden beri düzenli olarak düşerken WhatsApp’ta ciddi bir artış görülüyor.
Araştırmada katılımcılara haberlere hangi kaynaklardan (TV, online, yazılı basın, radyo) eriştikleri sorulduktan sonra “Bunlardan hangisi sizin öncelikli kullandığınız ANA haber kaynağınızdır? Sadece birini seçiniz.” sorusu yöneltildi. Türkiye’de katılımcıların bu soruya yüzde 48’i TV derken yüzde 39’u online medya, yüzde 7’si radyo ve yüzde 6’sı yazılı basın cevabını verdi. Online medyanın ana haber kaynağı olarak kullanılmasının son üç senede yüzde 32’den yüzde 39’a çıktığı; ancak bu sene bu oranın değişmediği görülüyor.
Rapora göre kendisini siyasi olarak “sol”da konumlandıranların ana haber kaynağı yüzde 45 ile online medya. Ancak “merkez” ve “sağ”dakilerin ana haber kaynağı sırasıyla yüzde 50 ve yüzde 59 ile TV. Bu durum televizyon yayınlarının büyük ölçüde hükümetin etkisinde bulunması ve “sol”dakilerin alternatif haber kaynakları için online medyaya yönelmeleriyle açıklanıyor.
Araştırmada “Geçtiğimiz hafta içinde aşağıdakilerden hangileriyle bizzat karşılaştınız?” diye soruldu. Katılımcıların yüzde 49’u bu soruya “Siyasi veya ticari sebeplerle tamamen uydurma haberler” cevabını verdi. Bu oranla Türkiye tüm ülkeler içerisinde en üstte yer aldı. Ancak rapor, bu araştırma ile Türkiye’deki yalan haber sayısının ölçülmediğine, bu oranın katılımcıların şahsi bildirimlerini yansıttığına dikkat çekti.
