Eski Almanya Şansölyesi, Ukrayna'nın NATO'ya katılması halinde Rusya'nın misillemesinden endişelenmiş ve Papa Francis'ten Donald Trump'la başa çıkma konusunda tavsiye istemiş.
Almanya‘nın eski Şansölyesi Angela Merkel, haftalık Die Zeit gazetesinde yayımlanan anı kitabına göre, görevi sırasında Ukrayna’nın NATO üyeliğini geciktirme çabalarını, Rusya’nın misilleme yapabileceği endişesiyle gerekçelendirdi.
Almanya’da 16 yıl başbakanlık yapan Merkel, 2008 yılında Bükreş’te yapılan ve sonunda ülkenin üyeliğinin durdurulduğu önemli bir zirvede Ukrayna’nın NATO’ya katılımı için Üyelik Eylem Planı ya da MAP statüsünü destekleme konusundaki tereddütlerini anlattı.
Merkel anılarında Ukrayna’nın NATO’ya katılma arzusunun askeri ittifakın bütününe yönelik güvenlik kaygılarıyla dengelenmesi gerektiğini düşündüğünü söyledi. Ukrayna’nın Rusya ile olan bağlarından, özellikle de Moskova’nın 2014 yılında yasa dışı olarak ilhak ettiği Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nda bulunan Rus Karadeniz filosundan duyduğu endişeyi yazdı.
Merkel, Ukrayna için MAP statüsünün ülkeyi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den koruyacağını ya da “her zaman ceza vermeye hazır” ve “demokratik yapılar” inşa etmekle ilgilenmeyen biri olarak tanımladığı Putin için caydırıcı olacağını düşünmenin bir “yanılsama” olduğunu söyledi.
Merkel ayrıca o dönemde Ukrayna’da sadece azınlık bir kesimin NATO üyeliğini desteklediğini söyledi ve daha sonra Ukrayna’nın askeri ittifaka katılmasını kabul edemeyeceğine “ikna olduğunu” belirtti.
Bununla birlikte Alman lider, Ukrayna’ya askeri ittifaka net bir giriş yolu sunmamanın ülkenin istekleri açısından maliyeti olduğunu ve 2008 zirvesinde gelecekte üyelik için verilen daha geniş bir sözün Putin için bir provokasyon olduğunu söyledi.
(© Russian Look via ZUMA Wire – Depo Photos)
Merkel, bunun Rus lider tarafından bir “savaş ilanı” olarak algılandığını ve kendisine başka bir bağlamda söylediğini yazdı: “Sonsuza kadar şansölye olmayacaksınız. Ve sonra onlar (Ukrayna ve Gürcistan) NATO üyesi olacaklar. Ve ben bunu önlemek istiyorum.”
2022’de Ukrayna’da geniş çaplı bir işgal başlatan Putin, savaşı defalarca NATO’nun Rusya sınırı boyunca genişlemesine bir yanıt olarak gerekçelendirdi.
Ukrayna’ya 2008 zirvesinde teknik olarak gelecekte NATO üyeliği sözü verilmiş olsa da, üyelik için net bir yol belirlenmemişti. Rusya’nın geniş çaplı işgalinin ardından Ukrayna Eylül 2022’de NATO üyeliği talebini yineledi. İttifak, Kiev’in ittifaka giden yolunun geri döndürülemez olduğunu söyledi, ancak üyeliği için bir zaman çizelgesi koymadı.
Öte yandan Merkel, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de dahil olmak üzere, görev süresi boyunca Almanya’nın Rusya’ya yaklaşımı nedeniyle Kiev’de eleştirilere maruz kaldı. Zelenskiy, özellikle ucuz Rus gazına olan bağımlılığı nedeniyle Berlin’i Moskova’ya karşı fazla dostane davranmakla suçladı.
Görevden ayrıldığından bu yana kamu hayatından büyük ölçüde çekilen eski Alman lider, 2022’de verdiği bir röportajda, görev süresi boyunca Almanya’nın Ukrayna ve Rusya politikaları için “özür dilemeyeceğini” söyledi.
Merkel anılarında ayrıca, 2017 yılında ABD başkanı seçildikten sonra Donald Trump ile Paris iklim anlaşması müzakerelerini nasıl yürüteceği konusunda tavsiye almak üzere Papa Francis’e nasıl başvurduğunu da açıkladı.
(Credit Image: © Carofei/ROPI via ZUMA Press)
Merkel, özel bir görüşme sırasında Papa Francis’e, ABD’yi anlaşmadan çekmekle tehdit eden Trump’la en iyi nasıl başa çıkabileceğini dolaylı olarak sorduğunu yazdı.
Merkel’in anlatımına göre Papa, Merkel’e “Eğil, eğil, eğil ama kırılmamasına dikkat et” demiş. Merkel bu görüntüyü beğendiğini ve Hamburg’da yapılacak G20 toplantısı sırasında kullanmaya karar verdiğini yazdı.
Trump’la Mart 2017’de Beyaz Saray’da yaptığı görüşmeyi değerlendiren Merkel, Trump’ın “her şeyi siyasetten önce olduğu emlak girişimcisi perspektifinden değerlendirdiğini” söyledi. Merkel, Trump’ın “duygusal düzeyde” konuşurken kendisinin “gerçekçi” olduğunu ve Putin ve diğer otoriter liderlerden etkilenmiş göründüğünü anlattı.
(Credit Image: © Ron Sachs/CNP via ZUMA Wire)
Merkel, Trump’ın seçim kampanyası sırasında kendisini ve Almanya’yı defalarca eleştirdiğini ve “titizlikle” planladığı 2017 Beyaz Saray ziyareti sırasında gazetecilerin önünde ikinci bir tokalaşma için yaptığı ince talepleri görmezden geldiğini belirtti.
Trump’ın Almanya’nın adil olmayan ticaret uygulamalarında bulunduğu ve savunmaya çok az harcama yaptığı yönündeki şikayetlerine atıfta bulunarak, “Ortaya atılan sorunlara bir çözüm bulmak onun amacı gibi görünmüyordu” dedi. Ancak Merkel, Almanya’nın 2014 yılındaki bir zirvede belirlenen NATO savunma harcamaları hedeflerine ulaşamamasının Berlin için “zayıf bir nokta” olduğunu kabul etti.
Merkel’in “Özgürlük: Anılar 1954 – 2021” adlı kitabı 26 Kasım’da yayımlanacak.
