Almanya Başbakanı Angela Merkel, Avrupa’ya gaz tedarikinde Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak amacıyla bu hafta önemli bir ziyaret gerçekleştiriyor. Merkel’in Gürcistan ve Ermenistan’ı da kapsayan üç günlük ziyaretinin son durağı Azerbaycan olacak. Geçtiğimiz hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya gelen Merkel, Cumartesi günü Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüşecek.
Ziyaret öncesi Alman hükümetinden üst düzey bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada “Güney Koridoru’nu geliştirmekte büyük çıkarımız var. Bu Avrupa Birliği’nin sadece Rusya’dan değil, başka bölgelerden de doğalgaz almasını sağlayacak çeşitlendirme stratejisinin bir parçası” dedi.
Alman yetkililer, Bakü’deki temaslarında Merkel’in Güney Gaz Koridoru projesi kapsamında Azerbaycan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması için altyapının güçlendirilmesi gibi enerji konularını ele alacağını belirtti.
Şahdeniz 2, Güney Kafkasya Boru Hattı, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı’ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru projesi, Avrupa’ya Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk ve Adriyatik Denizi aracılığıyla doğal gaz taşınmasını öngörüyor. Projenin 2020 yılında tamamlanması planlanıyor. Ancak uzmanlar, 2000’li yıllarda başlanan projenin güncelliğini yitirdiğini ve nihayetinde Avrupa’nın talebinin sadece yüzde 2’sini karşılayabileceğini belirtiyor.
Hazar Denizi kıyısındaki devasa Şah Deniz doğalgaz sahasından çıkan gazı Avrupa’ya taşımak için başlattığı projede ikinci aşamayı devreye sokmaya hazırlanan Azerbaycan, doğalgaz pazarındaki rolünü artırmak istiyor. Şah Deniz 2 adlı proje ile 2020 yılından itibaren 16 milyar metreküp gaz üretilmesi hedefleniyor. Bu gazın, 10 milyar metreküpünün Türkiye üzerinden Avrupa’ya satılması hedefleniyor. Altı milyar metreküpünün alıcısı ise Türkiye ve Gürcistan olacak.
Ayrıca Türkmenistan, İran ve Irak’tan Avrupa’ya gaz taşınması seçeneği de bulunuyor. İran, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbaycan, potansiyel olarak büyük gaz ve petrol kaynağına sahip Hazar Denizi’ndeki kaynakların nasıl paylaşılacağı konusunda geçtiğimiz haftalarda prensipte uzlaşma sağlamıştı.
Ancak Güney Gaz Koridoru Rusya’nın Avrupa’ya gaz sevkiyatı kapasitesini 110 milyar küpe çıkararak ikiye katlayacak olan Kuzey Akım 2 projesinin gölgesinde kalıyor. Rus gaz ve petrol devi Gazprom’un yürüttüğü proje, daha ucuza gaz satın almak isteyen Alman sanayisi tarafından memnuniyetle karşılanmıştı. 2020’de faaliyete geçmesi planlanan Kuzey Akım 2 projesi, daha fazla Rus gazının Ukrayna ve Polonya baypas edilerek Baltık Denizi’nin altından Avrupa’ya sevk edilmesini hedefliyor.
Almanya’ya sıvılaştırılmış doğalgaz satmak isteyen ABD Başkanı Donald Trump, Berlin yönetimini enerji konusundaki bağımlılığı nedeniyle Rusya’nın “esiri” olmakla eleştirmişti. Trump, Kuzey Akım 2 projesi için “korkunç” ifadesini kullanmıştı.
Resmi verilere göre, Almanya 2018’in ilk yarısında doğal gazın yüzde 39’unu Rusya’dan aldı. Enerji konusu Merkel’in geçtiğimiz hafta sonu Putin’le yaptığı görüşmede de gündeme gelmişti. Putin ile görüşen Merkel, şu an Rus gazının Almanya’ya taşınmasında transit ülke olarak gelir sağlayan Ukrayna’nın, Kuzey Akım 2 devreye girdikten sonra da Avrupa’ya gaz tedariki zincirinde yer alması gerektiğine vurgu yapmıştı.
