Almanya, uzun süredir iş ve ekonomi dünyasının talebi olan yabancı nitelikli eleman göçü konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyor.
Ülke, özellikle sağlık, teknoloji, eğitim ve lojistik gibi kritik sektörlerdeki istihdam açıklarını kapatmak istese de, ağır işleyen bürokratik süreçler, diploma ve sertifika denklikleri ile karmaşık izin prosedürleri, hem işverenleri hem de yurt dışından gelmek isteyen uzmanları zorluyor.
Almanya Çalışma Bakanlığı, bu sorunları çözmek ve yabancı nitelikli iş gücünün ülkeye gelişini hızlandırmak amacıyla “Çalış ve Kal Ajansı” (Work-and-Stay Agentur) adlı yeni bir oluşum kurma kararı aldı. Süddeutsche Zeitung’un haberine göre Bakan Bärbel Bas, ajansın ana hatlarını hükümetin ilgili birimlerine sundu. Bas, ajansın iş piyasasına erişimi zorlaştıran bürokratik engelleri ortadan kaldıracağını belirtti.
Yeni sistemle birlikte, yabancı uzmanlar oturum izinleri, çalışma belgeleri ve diğer resmi işlemleri tek bir dijital platform üzerinden tamamlayabilecek. İşverenler ise başvuru sürecinde adaylara destek sağlayabilecek. Bakanlık, bekleme sürelerini kısaltarak hem işverenlerin hem de çalışanların sürece daha hızlı erişmesini hedefliyor.
Almanya, daha önce nitelikli göç yasasında kolaylaştırmalara gitmiş olsa da mevcut uygulamaların hâlâ karmaşık ve yavaş ilerlediği eleştirileri sürüyor. Ülke genelinde en büyük açık sağlık ve bakım sektöründe görülüyor. Yaşlı bakım merkezleri, hastaneler ve rehabilitasyon kurumları on binlerce hemşire, hasta bakıcı ve yaşlı bakım uzmanı arıyor. Federal Çalışma Ajansı verilerine göre sadece bu alanda yaklaşık 50 bin pozisyon doldurulamıyor.
Sanayi ve teknoloji alanlarında da benzer tablo gözleniyor. Makine, elektrik, inşaat ve mekatronik mühendisliği gibi alanlarda yetişmiş mühendis sayısının yetersiz kalması, üretimde verimliliği düşürüyor. Bilgi teknolojileri sektöründe ise yazılım geliştirici, veri analisti ve siber güvenlik uzmanı talepleri hızla artıyor; sektörde yaklaşık 100 bini aşkın pozisyon boş bulunuyor.
Eğitim ve çocuk bakımı alanında da personel eksikliği dikkat çekiyor. Anaokulları ve eğitim kurumları öğretmen bulmakta zorlanırken, lojistik ve taşımacılık sektörlerinde kamyon sürücüsü ve depo personeli ihtiyacı giderek büyüyor. Ayrıca, zanaatkâr mesleklerde elektrikçi, tesisatçı, marangoz, kaynakçı ve duvar ustası gibi alanlarda yaklaşık 250 bin kişilik açık olduğu belirtiliyor.
Uzmanlar, Almanya’nın nitelikli iş gücü göçünde cazip bir ülke haline gelememesinin başlıca nedenleri olarak ağır işleyen bürokrasi, uzun vize ve oturum işlemleri, diploma denklik sürecinin karmaşıklığı ve dil engelini gösteriyor. Çalışma izni başvurularının hem Almanya’daki hem de başvuru sahibinin ülkesindeki makamlarca yürütülmesi süreci aylarca uzatabiliyor.
Birçok yabancı uzman, diplomalarının Almanya’da tanınması için aylarca beklemek zorunda kalıyor. Özellikle sağlık alanında mesleki yeterlilik belgelerinin onaylanması süreci oldukça karmaşık. Ayrıca, dijitalleşme eksikliği nedeniyle çoğu başvuru hâlâ kâğıt ortamında yürütülüyor ve ilgili kurumlar arasında koordinasyon zayıf.
Büyük şehirlerdeki konut sıkıntısı ve yüksek kira fiyatları da yabancı çalışanların yerleşmesini zorlaştırıyor. Uzmanlar, yeni Çalış ve Kal Ajansı ile bu sürecin hızlanmasının hem işverenler hem de nitelikli iş gücü için bir rahatlama sağlayacağını öngörüyor.
Öne Çıkan Sektörler ve Açık Pozisyonlar:
Sağlık ve bakım: 50 bin
Bilgi teknolojileri: 100 bini aşkın
Zanaatkâr meslekler: 250 bin
Eğitim ve çocuk bakımı: Öğretmen eksikliği
Lojistik ve taşımacılık: Kamyon sürücüsü ve depo personeli
Almanya, yeni dijital platform ve bürokratik süreçlerin sadeleştirilmesiyle, nitelikli iş gücü göçünde daha çekici bir hedef olmayı amaçlıyor. Ancak uzmanlar, altyapı ve konut sorunlarının da eş zamanlı çözülmesi gerektiğini vurguluyor.
