Batılı ülkelerin yıllardır sürdürdüğü dış politikada tarihi bir kırılma yaşandı.
İngiltere, Kanada ve Avustralya, pazar günü eş zamanlı olarak Filistin devletini tanıdıklarını açıkladı. Bu karar, özellikle İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü savaşın yol açtığı insani felaket nedeniyle artan uluslararası baskılar altında alındı.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, X platformunda yayınladığı mesajında, “Bugün, Filistinliler ve İsrailliler için barış umudunu yeniden canlandırmak ve iki devletli çözümü hayata geçirmek için Birleşik Krallık, Filistin Devleti’ni resmen tanıyor” ifadelerini kullandı. Starmer, bunun Hamas’a bir ödül olmadığını vurgulayarak örgütü “vahşi bir terör yapılanması” olarak niteledi ve yaptırımların artırılacağını duyurdu.
Starmer ayrıca, “Ortadoğu’daki büyüyen dehşet karşısında hareket ediyoruz. Açlık ve yıkım dayanılmaz boyutlarda. Bu ölüm ve yıkım hepimizi dehşete düşürüyor. Buna bir son verilmeli” dedi.
Kanada Başbakanı Mark Carney, X üzerinden yaptığı açıklamada, “Kanada, Filistin Devleti’ni tanıyor ve barışçıl bir gelecek inşasında ortaklığını sunuyor” ifadelerini kullandı.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ise, bu kararın Filistin halkının uzun süredir devam eden devlet kurma arzusunun meşru bir şekilde tanınması anlamına geldiğini belirtti.
Portekiz’in de New York’ta düzenlenecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında Filistin devletini tanıyacağı açıklandı. Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, “Şimdi harekete geçerek iki devletli çözümün mümkün olabileceği ihtimalini canlı tutuyoruz” dedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, kararı “absürt” olarak nitelendirdi ve bunun İsrail’in varlığını tehlikeye atacağını savundu. Netanyahu, tanımanın Hamas’a “bir ödül” olduğunu öne sürdü.
Bu karar, İngiltere, Kanada ve Avustralya’yı ABD ve İsrail’in karşısına konumlandırıyor. ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta Londra ziyaretinde Starmer ile yaptığı görüşmede, “az sayıdaki görüş ayrılıklarımızdan birinin Filistin devletinin tanınması olduğunu” söylemişti.
İngiltere hükümeti, aylardır süren kitlesel gösterilerin ve kamuoyu baskısının etkisi altındaydı. YouGov’un cuma günü açıkladığı anket, 18-25 yaş grubundaki Britanyalıların üçte ikisinin Filistin devletinin tanınmasından yana olduğunu ortaya koydu.
Dışişleri Bakanı David Lammy de temmuz ayında BM’de yaptığı konuşmada, “Britanya’nın iki devletli çözümü desteklemek konusunda özel bir sorumluluğu olduğunu” belirtmişti.
İngiltere, 1917’de yayımlanan Balfour Deklarasyonu ile İsrail’in kuruluş sürecine zemin hazırlamış bir ülke olarak bölgedeki tarihi rolü nedeniyle de dikkat çekiyor.
Hamas’ın 7 Ekim 2023 saldırısı: 1.219 kişi öldü, çoğu sivil.
İsrail’in Gazze’ye saldırıları: En az 65.208 kişi öldü, yine çoğu sivil. (Gaza Sağlık Bakanlığı verileri, BM tarafından güvenilir kabul ediliyor.)
Halihazırda BM üyesi 193 ülkeden 140’tan fazlası Filistin’i tanımış durumda. Şimdi G7 içinde ilk kez üç büyük Batılı ülkenin bu adımı atması, diplomatik dengeleri değiştirecek nitelikte görülüyor.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, atılan bu adımların “yönetişim, güvenlik, insani erişim ve iki devletli çözüm için barış çerçevesi oluşturma” amacıyla koordine edildiğini açıkladı.
