Hitler Türk basınını susturmak istemiş

HABER MERKEZİ – Alman hükümeti Türk hükümetinden bu durumu engellemesini istemiş, Türk yetkililer de bunun sağlanacağı sözünü vermişler. Alman hükümeti Türk basınının Nazi aleyhtarı tutumunu sona erdirmek için bir miktar parayı da rüşvet olarak ayırmış. Tarafsız Haber Ajansı’ndan Sorel Dağıstanlı’nın haberine göre, Adolf Hitler’in bizzat iki kere şikayette bulunduğu Türk basınında en çok şikayet edilen gazeteci

PANORAMA - NEWS 07 Eylül 2019 GÜNDEM

HABER MERKEZİ – Alman hükümeti Türk hükümetinden bu durumu engellemesini istemiş, Türk yetkililer de bunun sağlanacağı sözünü vermişler.

Alman hükümeti Türk basınının Nazi aleyhtarı tutumunu sona erdirmek için bir miktar parayı da rüşvet olarak ayırmış.

Tarafsız Haber Ajansı’ndan Sorel Dağıstanlı’nın haberine göre, Adolf Hitler’in bizzat iki kere şikayette bulunduğu Türk basınında en çok şikayet edilen gazeteci Cahit Yalçın olmuş.

Yaptığı araştırmayı “Türk Basını’nda Hitler Almanya’sı” adıyla kitaplaştıran Dr. Sezen Kılıç’ın çalışmalarına göre, Alman Dışişleri Bakanlığı belgelerinde Türk basını ile ilgili değerlendirmelerin ilki 1935 yılında, sonuncusu da Mayıs 1944 tarihinde gözüküyor. Belgeler, savaş öncesinde çok az sayıdayken, savaşla birlikte artmış ve 1941 yılında doruğa ulaşmış.

1933-1945 yıllarına ait Alman Dışişleri Bakanlığı belgelerine göre, bizzat Hitler Türk basını hakkında iki kez şikâyette bulundu, bunun üzerine Almanya’nın hoşnutsuzluğunu gidermek için Türk başbakanlığında bir komisyon oluşturup basın haberlerinin objektif olmasının sağlanacağı sözü verildi. Bu şikâyetlerde en çok adı geçen gazeteci Hüseyin Cahid Yalçın oldu.

Türkiye de, Almanya da, iki ülke basınının düşmanca tavrını sona erdirmekten söz etmiş, hatta Türk ve Alman hükümet yetkilileri iki ülke ilişkilerinin düzelmemesinin sorumluluğunu basının üzerine yıkmışlar.

Almanya, Fransa’da bulduğu belgeleri bahane ederek İngiliz yanlısı olarak nitelendirdiği Başbakan Şükrü Saraçoğlu’nun istifasını sağlamaya çalıştığında, Türk hükümeti tepkisini Türk basını vasıtasıyla ifade etmiş.

Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop, İngiltere tarafından satın alındığını iddia ettiği Türk basınının Alman aleyhtarı tavrını değiştirmek için basın mensuplarına verilmek üzere birkaç milyonluk rüşveti dahi hazır tutmuş.

Ayrıca Alman Büyükelçisi Papen, Türk basının bu tavrının altında Türk hükümetinin müttefiklere silahla olmasa da basınla yardımcı olmak istemesinin yattığını belirtmiş. Alman-Rus savaşı başladıktan sonra Almanya, Bolşevizm tehlikesi konusunda Türkiye’yi uyarmak istediğinde, Türk basınının bu konudaki yazılarını örnek göstermiş.

Bu belgelerden en ilginci Dışişleri Bakanı Numan Menemencioğlu’nun, Türk basınının İngiliz yanlısı tutumundan rahatsız olunmaması gerektiğini, nihayetinde müttefiklerin sağladığı silahlanma karşılığında gönül borcunu ödediğini söylemesi.

Bir diğeri de Alman Büyükelçisi Papen’in, Türkiye’de Panturancıların yargılanmaya başlanacağının anlaşıldığı 1944 yılı Mayıs ayında Türk sol basınının bu olayı Almanya’nın üzerine atmasını Menemencioğlu’ndan engellemesini istemesi. Bundan kısa bir süre sonra silahlandırılmış Alman ticari gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verdiği gerekçesiyle Menemencioğlu istifa etmiş, Panturancıların Almanya ile ilişkisini sorgulayan yazılarda Türk sol basını kadar sağ basını da etkili olmuş.

ÖNE ÇIKANLAR