Gurbetçinin yurtdışı borçlanma hakkı kaldırılıyor mu?

OSNABRÜCK – Gerek televizyonlarda gerekse yazılı ve sosyal medyada  gurbetçiye Türkiye’den erken yaşta emeklilik imkanı sağlayan 3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanununun kaldırılıcağı, emeklilik şartlarının ağırlaştırılacağı şeklinde haberler ve bu işlemlere aracılık yapanlar tarafından reklam şeklinde uyarılar yapılıyor.

İddiada bulunanlar Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) yeni belirlediği stratejik planınını gösteriyorlar. İddaya göre SGK’nın stratejik planında yurtdışı borçlanma kanunu kaldırılacak veya yurtdışı borçlanma şartları ile emekli olma şartları ağırlaştırılacak. Bu nedenle emekli olmayı düşenen gurbetçilerin veya hak sahiplerinin bir an önce başvuru yapmaları isteniyor.

Haber sitemize bu konuda gelen yoğun sorular karşısında vatandaşı istismara açık bu konuda aydınlatabilmek için sitemiz hukuk köşesi yazarımız Osnabrücklü Türk hukuku Avukatı Şerif Yılmaz’ın görüşlerine başvurduk.

İDDİALAR NEYE DAYANIYOR?

Avukat Şerif Yılmaz, “Bu konuda bize de günde onlarca başvuran ve işin gerçeğini öğrenmek isteyen vatandaş var. Ancak bu kanun kaldırılacak söylemi yeni değil. 5-6 yıldır hep söylenir. Konuyu anlayabilmek için iddiaların kaynağını oluşturan SGK’nın en güncel stratejik planına ve devletin her dört yılda hedeflerini belirlediği güncel kalkınma planlarına ve nihayetinde meclis ve çalışma bakanlığının çalışmalarına bakmakta fayda bulunuyor.” dedi.

Avukat Yılmaz’ın sitemize yaptığı açıklamalara göre, devletin ülkeyi ve toplumu kalkındırmak amacıyla tespit ve hedefler koyduğu T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından yayınlanan “2014-2018 10. Kalkınma Planı” ve bu kalkınma planı doğrultusunda SGK’nın kendi alanı ile ilgili hazırladığı ve Çalışma Bakanı Faruk Çelik döneminde yayınlanan “Stratejik Plan 2015-2019” halen geçerliliğini koruyor.

Kalkınma Planında konu ile ilgili olarak “Sosyal güvenlik sisteminde 1999 ve2008 yıllarında kapsamlı reformlar yapılmasına rağmen; emeklilik yaşına ilişkin belirlenen kademeli geçiş sürelerinin uzunluğu nedeniyle fiili emeklilik yaşının düşük olması, emekli aylıklarına öngörülen oranların üzerinde artış yapılması, prim borçlarının yapılandırılması, yurtdışı borçlanma uygulamasının sürdürülmesi … mali sürdürülebilirlik üzerinde baskı yaratmaktadır” tespitinden sonra “Yurtdışı borçlanma uygulaması gözden geçirilecektir” deniliyor.

SGK’nın 2015-2019 Stratejik Planında ise  “Yurt dışı hizmetlere ilişkin borçlanma hakkı, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın haklarının korunması ve ülkeye döviz kazandırılması amacıyla verilmiş olsa da bu hizmetin sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesi üzerinde olumsuz etki yarattığı tartışılmaktadır.

Onuncu Kalkınma Planında da bu durum sosyal güvenlik sisteminin uzun dönemli mali sürdürülebilirliğini zayıflatan faktörlerden biri olarak sayılmıştır. Bu kapsamda, Kurumumuz yeni plan döneminde yurt dışı borçlanma uygulamasını gözden geçirecektir” deniliyor.

Avukat Şerif Yılmaz’a göre bu planlardaki ifadelerden yola çıkarak ortada gezen iddiaların doğru olduğu sonucuna varılabilir. Yani yurtdışı borçlanma kanununun kaldırılması veya yurtdışı borçlanma şartları ile emekli olma şartlarının ağırlaştırılması 2014-2019 yılları arasında devletçe planlanmış ve uygulamaların yürürlüğe konması imkan dahilinde.

HER KONULAN HEDEF MUTLAKA UYGULANACAK DEMEK DEĞİLDİR

“Nihayetinde hedef olarak belirlenen esaslar maalesef özellikle siyasi, ekonomik ve toplumsal nedenlerle her zaman uygulamaya konulamıyor” tespitinde bulunan Yılmaz “Örneğin birkaç hafta önce Merkez Bankası yılsonu itibariyle dolar kur hedefini 3,70 TL olarak açıklamıştı. Ama hedef açıklandıktan iki hafta geçmeden dolar 3,90 TL’ye vardı. Demek ki, piyasa ekonomisinin şartları hedefinizi size uygulatamıyor.” diye konuştu.

Uzman avukata göre iddiaya konu planların ne zaman belirlendiği ve ülkedeki siyasi gelişmelerin nasıl yön değiştirdiğine bakmak gerekiyor. Avukat Yılmaz sözlerine söyle devam etti: “10. Kalkınma Planı 2014 yılı başlarında yayınlandı.

SGK’nın stratejik planı ise 2015 yılı başlarında. Yani tespit ve hedeflerin belirlendiği dönemde yurtdışındaki Türklerin oy kullanacağı bir seçim yok idi. Gurbetçi ilk olarak  10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullandı.

Bu seçim öncesi bırakın yurtdışı borçlanmayı kaldırmak mavi kartlılara yurtdışı borçlanma hakkı verilmesi ile yurtdışındaki ilk sigorta girişlerinin Türkiye için de geçerli olduğuna dair torba kanun mecliste görüşüldü.  Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra da şimdiki Cumhurbaşkanımız kolaylaştırma ve yeni haklar getiren bu torba kanunu bir gecede onayladı. Arkasından da SGK 2014/27 sayılı genelge yayınlayarak yurtdışı borçlanma uygulamasında kolaylaştırıcı daha da geniş imkanlar açtı.

Buna rağmen SGK 2015 yılı başında stratejik planını yayınladı. Ancak 7 Haziran 2015 seçimleri öncesi AKP hükümeti yurtdışı oyları toplamak için gurbetçiye 10 konuda vaatte bulundu.

Bunların içerisinde yurtdışı borçlanma yolu ile emekli olanlara yurtdışında kısa süreli çalışma izni verilmesi de vardı. Yani henüz bu vaat yerine getirilmese de yurtdışı borçlanma kanununu kaldıracak siyasi irade bırakın yurtdışı borçlanmayı kaldırmayı tam tersine onun önündeki engelleri kaldırmayı vaddediyor.

Hakeza hükümet 7 Haziran’da birkaç milletvekili eksiğiyle iktidardan düşünce yurtdışındaki Türklerin oylarının kıymeti daha da arttı. Tablo ve siyasi gerçeklik bu iken,  siyasi iktidarın veya iktidara gelecek bir muhalafet partisinin 3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanununu kaldırması imkan dahilinde mi? Elbette mümkün değil.”

Diğer yandan hükümet ve Çalışma Bakanlığı yetkilileri ile konsolosluk yetkililerinin yurtdışı borçlanmanın kaldırılması yönünde bir çalışma olmadığına ilişkin açıklamalarına da dikkat çeken Yılmaz “Ne hükümet ne de TBMM’de bu yönde bir çalışma, kanun tasarısı veya teklifi yok.

Siyasi tabloya göre de olması beklenemez. Bu güne kadar hiçbir yetkili kanunun kaldırılacağı yönünde açıklama da yapmadı. O halde yurtdışı borçlanmasının kaldırılacağını söylemek emeklilik piyasasından rant elde edenlerin gurbetçiyi korkutarak ‘hemen gelin bize başvurun ve bize para kazandırın’ demelerinden başka anlama gelmez” dedi.

Avukat Yılmaz “Vatandaşlarımız rahat olsun ve bu yalanlara, spekülasyonlara kulak asmasın. Ancak vatandaşlarımıza bu konuda tek gerçek olan ve her yıl gelen borçlanma bedeli zamları nedeniyle şayet maddi imkânları el veriyorsa yurtdışı borçlanma başvurularını uzman kişiler aracılığıyla yapmalarını ve zamdan etkilenmeden bedellerini yatırmalarını şiddetle tavsiye ederim” uyarısında bulundu.