Dêsim Soykırımı’nın 88. yılında hayatını kaybedenler Duisburg’da anıldı
4 Kasım 1937’de gerçekleşen Dêsim Alevi Zaza Soykırımı’nda yaşamını yitirenler, Duisburg’daki Internationale Zentrum (İZ)’da düzenlenen bir anma töreniyle anıldı.
1937 yılında, Seyit Rıza ve oğlu da dahil olmak üzere Dêsim’in önde gelen liderleri idam edilmiştir. 1938’de gerçekleşen soykırımda, resmi rakamlara göre 13 bin 160 kişi öldürülmüş, 11 bin 818 kişi ise sürgün edilmiştir. Resmi olmayan verilere göre ise ölü sayısının 70 binin üzerinde olduğu belirtilmektedir. Köyler uçaklarla ve zehirli gaz bombalarıyla bombalanmış, mağaralara sığınan insanlar zehirli gazlarla katledilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin eski Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil’in ifadesiyle bu insanlar “fareler gibi” öldürülmüştür. Binlerce insan sürgüne gönderilmiş, yüzlerce köy boşaltılmış ve yakılmıştır.
Anma töreni, Duisburg ve Çevresi Zaza Velileri Derneği tarafından organize edildi. Törenin açılış konuşmasını dernek adına Sevda Güner yaptı.
Etkinlik, çerağların uyandırılmasıyla başladı. Bir dakikalık saygı duruşunun ardından Pir Hakkı Çimen, soykırım kurbanları için Zazaca dua okudu. Dêsim’i ve halkını uzun yıllardır tanıyan, araştırmalar yapan ve Zazaca dilinin yaşaması için yazılı katkılar sunan yazar Sabine Neupert, Dêsim Soykırımı’nda hayatını kaybedenler anısına Almanca anlamlı bir konuşma yaptı.
Ramazan Yıldız’ın Türkçe yaptığı konuşmanın ardından, sanatçılar Kadri Karagöz ve Serkan Doğan Zazaca ağıtlar seslendirdiler.
Anma etkinliği, getirilen lokmaların Zazaca sofra duasının ardından paylaşılmasıyla devam etti. Katılımcılar çay ve kahve eşliğinde anma programını değerlendirdiler. Gelecek yıl düzenlenecek anma törenine ilişkin görüş ve öneriler paylaşıldıktan sonra tören, barış ve kardeşlik havası içinde sona erdi.
