Berlin hükümeti, 2025 kültür bütçesinden 130 milyon euro (yaklaşık 3,94 milyar Türk Lirası) kesinti yapmayı onayladı
Sanatçılar, müze liderleri ve kültür kuruluşlarının yoğun itirazlarına rağmen Almanya’nın başkenti Berlin yönetimi, 2025 bütçesi kapsamında kültür ve sanat fonlarında yüzde 12 oranında kesinti yapma kararı aldı.
Bu karar, Berlin’in Avrupa’nın önde gelen kültür başkentlerinden biri olma statüsünü kaybetme riski ve bazı kültürel kurumların kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği endişelerini artırdı.
KW Çağdaş Sanat Enstitüsü Direktörü Emma Enderby, The Art Newspaper’a yaptığı açıklamada, “Kültür ve kulüpler insanları Berlin’e çekiyor. Buraya yemek için değil, tarih ve kültür için geliyorlar,” diyerek, bütçenin detaylarının henüz kurumlara bildirilmediğine dikkat çekti.
Enderby, “Bu çok kısa vadeli ve dar görüşlü bir yaklaşım gibi görünüyor,” dedi. “Berlin’de kültürün genel ekonomiye maliyeti yüzde 2 civarında ancak bizden yüzde 10 ile bazı durumlarda yüzde 50 arasında kesinti yapıyorlar.” Ayrıca, müzenin bütçe kesintilerinin etkisini şimdiden hissetmeye başladığını belirtti. Finansman belirsizliğinin 2025 yılına kadar süreceğini söyleyen Enderby, bu durumun personel sözleşmelerini yenilememe ve halkla etkileşim projelerini küçültme gibi adımlara yol açtığını vurguladı.
Berlin’deki Komische Oper’in eş direktörü Philip Bröking ise daha önce Euronews Culture’a verdiği demeçte, bu kesintilerin son derece acı verici ve birçok kurum için uygulanması zor olduğunu ifade etmişti. “Eğer bu bütçe kesilirse, çifte darbe ile karşı karşıya kalırız: daha az sübvansiyon ve artan maliyetler için daha az fon. Bu da kurumumuzun geleceği hakkında ciddi şüpheler yaratıyor,” diye ekledi.
Berlin Müzeler Birliği Eş Başkanı ve Stiftung Stadtmuseum Berlin’in eski müdürü Paul Spies, hükümetin kültür uzmanlarını dinlememesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. The Art Newspaper’a konuşan Spies, “Bu çok kötü bir karar – her anlamda akılsızca ve aptalca,” dedi. “Bu kararın açıkça kültür departmanının katkısı olmadan alındığı görülüyor. Senato, uzmanları dinlememiş gibi görünüyor.”
Bazı kültür kuruluşları, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarzı bir hayırseverlik modelini benimsemeye teşvik ediliyor. Ancak, KW Çağdaş Sanat Enstitüsü Direktörü Emma Enderby, Alman kültür kurumlarının farklı bir yapıda olduğunu vurguladı. Enderby, “Amerikan kurumlarını ayakta tutan bir bağış sistemi oluşturamayız; bu, Almanya’da kamu tarafından finanse edilen kurumlar için yasa dışıdır,” dedi.
Ünlü Alman yönetmen Wim Wenders ise bütçe kesintilerinden duyduğu endişeyi dile getirdi. Euronews Culture’a yaptığı açıklamada, “Kültür kurumlarından fon kesmek hiçbir zaman işe yaramaz” ifadelerini kullandı.
“Kültürel fonları kesmeye başlıyorlar ve bu uzun vadede ödedikleri en ağır bedel oluyor. Çünkü bence uzun vadede kültürün canlı ve diri kalması onların yararına olacaktır,” dedi. “Bunun yanlış bir karar olduğunu düşünüyorum. Bence şu anda tam tersini yapmak yerine kültüre daha fazla yatırım yapmalılar.”
ARTnews’e göre bütçe kesintisi, Berlin’in kültürel alanlara yatırımı artırma yönündeki önceki yaklaşımıyla keskin bir tezat oluşturuyor. Almanya 2021 yılında, bir önceki yıla göre 155 milyon euroluk bir artışla, federal kültür fonu için 2,1 milyar euroluk rekor bir miktarı onayladı.
Merkez sağ Hıristiyan Demokrat Birliği üyesi olan Berlin Belediye Başkanı Kai Wegner, gelirlerin düştüğü zorlu bir yılın ardından Berlin’in mali sürdürülebilirliğini sağlamak için bütçe kesintilerinin gerekli olduğunu savundu. Berlin’in hala 40 milyar euroluk “rekor bir bütçeye” sahip olduğunu ve kesintilerin kentin geleceği için çok önemli olduğunu savunan Wegner, önceki sol yönetimin iklim girişimlerini bütçeyi zorlamakla suçladı.
Wegner, “Kültür de dahil olmak üzere bir zihniyet değişikliğine ihtiyacımız var” dedi.
