Bir gazeteci Hükümet Sözcüsü Heberstreit'e Muhalif liderleri bertaraf eden Putin ile Erdoğan arasındaki fark nedir? diye sordu
Türkiye‘de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla tırmanan siyasi gerilim, tüm dünyada yakından izleniyor.
İmamoğlu’nun üniversite diplomasının iptali ile başlayan süreci yakından takip eden uluslararası haber ajansları, Türkiye genelindeki gösterileri, gazetecilere yönelik gözaltı dalgasını ayrıntılı haberlerle abonelerine duyuruyor.
Dünya başkentleri de Türkiye’de siyasi muhalefete, protesto ve basın özgürlüğüne artan baskıyı Ankara büyükelçilikleri ve İstanbul başkonsoloslukları aracılığıyla an be an izliyor.
Yaşanan gelişmelere en sert tepkiyi gösteren ülkeler Almanya ve Fransa oldu. Avrupa kentlerinin belediye başkanları video mesajlarıyla İmamoğlu ile dayanışma açıklarken, Türkiye’nin üyesi olduğu Avrupa Konseyi’nden ve tam üye olmak istediği Avrupa Birliği’nden (AB), AKP Hükümeti’ne art arda çağrılar yapılıyor.
Türkiye, uzun bir aradan sonra yeniden Alman hükümetinin haftalık olağan basın toplantılarının gündemine damgasını vuruyor. Hükümet sözcülerine İmamoğlu’na yönelik operasyon, muhalefet ve basına artan baskılarla ilgili sorular yöneltiliyor.
Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, bugünkü basın toplantısında Türkiye’deki gelişmeleri “büyük endişeyle” takip ettiklerini söyleyerek “İstanbul Belediye Başkanı İmamoğlu’nun tutuklanması ve görevden uzaklaştırılması kesinlikle kabul edilemez ve şimdi hemen bu gelişmeler şeffaf bir şekilde açıklığa kavuşturulmalı” açıklamasını yaptı.
Alman hükümeti olarak son yıllarda AB ile Türkiye arasında iyi ilişkiler kurulması için büyük çaba sarf ettiklerine vurgu yapan Hebestreit, “Son gelişmeler Türkiye’deki demokrasi için olduğu kadar bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi için de kötü bir işarettir ve bu bağlamda sürecin çok hızlı ve şeffaf bir şekilde açıklığa kavuşturulmasını umuyoruz” dedi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christian Wagner ise bugün sabah Alman Dışişleri Bakanlığı’nda Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Gökhan Turan ile bir görüşme gerçekleştirildiğini açıkladı. Büyükelçiye bu görüşmede Alman Hükümeti’nin Türkiye’deki son gelişmelere ilişkin tepki ve beklentilerinin iletildiği belirtildi.
Bu arada Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, son gelişmelerin Türkiye’ye savunma ihracatının durdurulması gibi sonuçlar doğurup doğurmayacağı yönündeki soruyu da yanıtladı. Hükümet sözcüsü, bu aşamada Türk hükümetine talep ve beklentilerini ilettiklerini söyleyerek, “Bu talebin nasıl ele alındığını görmemiz gerekiyor. Daha sonra kendimize daha fazla sorular sormamız gerekebilir” dedi.
Bir gazeteci Hükümet Sözcüsü Heberstreit’e “Demokratik ve yapısal olarak, Putin tarafından tutuklanan önde gelen muhalif liderlerden Navalni (Rusya’da tutulduğu cezaevinde hayatını kaybeden Rus muhalif lider Aleksey Navalni) ile hukuki araçlar kullanarak en önemli muhalif lideri bertaraf eden Erdoğan sistemi arasındaki fark nedir?” sorusunu yöneltti.
Hebestreit, “Bu denli tarihi benzetmeler yapacak kadar yetkinliğe sahip değilim, siz çok daha yetkinsiziniz” diyerek, Türkiye’den hukuk devletine uygun bir süreç beklentisini yinelemekle yetindi.
Bir diğer gazetecinin “Alman hükümeti Navalni için yaptığı gibi, İmamoğlu’nun serbest bırakılmasını mı talep ediyor?” sorusuna ise Hebestreit, “Diyeceklerimi dedim” yanıtını verdi.
Bu arada Dışişleri Sözcüsü Wagner’e protestoculara ve gazetecilere artan baskının Türkiye’ye seyahat tavsiyelerinin güncellenmesine yol açıp açmayacağı da soruldu.
Wagner, gelişmeleri izlemeye devam ettiklerini, gerekli görüldüğü takdirde geçen hafta yapıldığı gibi güncellemelerin yapılacağını söyledi.
Alman Hükümeti, İmamoğlu hakkındaki tutuklama kararı sonrasında yaptığı açıklamada “Muhalefetteki siyasetçileri ve protestocuları hapsedenler, demokrasiye zarar veriyor” ifadelerine vurgu yapmıştı.
Dün Dışişleri Bakanlığı tarafından paylaşılan açıklamada, “Önde gelen muhalif siyasetçi Ekrem İmamoğlu’nun hapse atılması Türkiye demokrasisi için ağır bir gerilemedir.
Siyasi rekabet mahkemeler ve cezaevleri üzerinden yürütülemez. İddiaların en kısa sürede şeffaf bir şekilde açıklığa kavuşturulmasını ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayalı bir yargılama yapılmasını bekliyoruz. Aynı şey gözaltına alınan protestoculara yönelik suçlamalar için de geçerlidir” denildi.
Açıklamada ayrıca gelişmelerin Türkiye ile ilişkilerde de belirleyeci olacağına da, “Hukukun üstünlüğü ve demokratik ilkelere riayet, Türkiye ile ilişkilerimizde temel bir unsur olmaya devam etmektedir, bu gerek ikili düzeyde gerekse AB ile Türkiye ilişkiler için geçerli” ifadeleriyle dikkat çekildi.
#Türkei: Wer Oppositionspolitiker und Protestierende im Wahlkampf inhaftiert, schadet der Demokratie. Wir fordern schnelle & transparente Aufklärung aller Vorwürfe und rechtstaatliche Behandlung für Ekrem İmamoğlu. Ganze Erklärung hier 👉 https://t.co/aEN9HojaAb
— Auswärtiges Amt (@AuswaertigesAmt) March 23, 2025
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrasında, görev süresi boyunca hiç olmadığı kadar sert bir tonda açıklama yapmış, gelişmelere tepki göstermişti.
Brüksel’deki AB Liderler Zirvesi’ne giriş sırasında yaptığı açıklamada Scholz, son yıllarda Avrupa ve Türkiye arasındaki ilişkileri geliştirmek için büyük çaba sarf ettiğini anımsatmış, “Bu nedenle, böylesine önemli bir muhalif siyasetçinin, İstanbul Belediye Başkanı’nın tutuklanması çok ama çok kötü bir işarettir” demişti.
We have made great efforts to further improve relations between Europe and Turkey. The arrest of Istanbul’s Mayor Ekrem İmamoğlu is a depressing event for Turkish democracy and for our relationship. The political opposition is not to be put on trial.
— Bundeskanzler Olaf Scholz (@Bundeskanzler) March 20, 2025
Gelişmelerin, Türkiye’deki demokrasi ve özellikle de Avrupa ile Türkiye arasındaki ilişkiler için “çok kasvetli” bir durum yarattığına vurgu yapan Scholz, “Siyasi muhalefet yargılanamaz” sözlerinin altını çizmişti. Almanya
Başbakanı Scholz ayrıca sosyal medya hesabından da bir açıklama paylaşmış, İmamoğlu’na yönelik operasyon hakkında “Bu hem Türkiye demokrasisi hem de ilişkilerimiz için iç karartıcı” ifadelerini kullandı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da 19 Mart’ta, Beyrut ziyareti sırasında Türkiye’deki gelişmelere tepki gösteren bir açıklama yayımladı.
Baerbock açıklamasında “Muhalif siyasetçiler için alanların gittikçe daraldığını görebiliyoruz. Bu konuyu geçen yaz Berlinde Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu ile konuşmuştum. Elbette Türk hükümeti ile yaptığımız görüşmelerde, halk tarafından seçilmiş temsilcilerin haklarına saygı gösterilmesi görüşmelerimizin her zaman bir parçası olmuştur. Bu işleyen bir hukuk devleti için esastır. Türk hükümeti demokrasi ve hukuk devleti ilkelerine bağlı kalacağını taahhüt etmiştir. Buna uymasını bekliyoruz” sözlerini kaydetti.
Geçen hafta, İmamoğlu’nun gözaltına alınması üzerine gazetecilerin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer de sert bir açıklama yapmıştı. Fischer, İmamoğlu ile birlikte çok sayıda kişinin gözaltı alınmasını “Türkiye demokrasisine indirilmiş ağır bir darbe” olarak nitelendirerek “Bizim için demokratik ve hukuk devleti ilkelerine riayet edilmesi işleyen bir demokrasinin temel şartı” dedi.
Türkiye’de halk iradesine saygı duyulması gerektiğine vurgu yaparken Fischer, İmamoğlu’nun demokratik meşruiyete sahip seçilmiş bir belediye başkanı olduğu konusunda şüphe bulunmadığını belirterek, yaşanan gelişmelerin Türkiye’nin AB’ye aday ama aynı zamanda da Avrupa Konseyi üyesi olarak uymaya taahhüt ettiği demokrasi ve hukuk devleti ilkelerine bağlılığı bakımından endişe verici olduğunu kaydetti.
