9 Kasım 1938 Kristallnacht’ın 80. yıldönümü anıldı

BERLİN- Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Angela Merkel, Kristallnacht’ın 80. yıldönümünü nedeniyle Berlin’deki Rykestrasse Sinagogu’nda düzenlenen anma merasimine katıldı.

9 Kasım 1938 gecesi Naziler tarafından, Yahudilere ait ev, iş yeri ve sinagoglar yakılmış, kanlı ve ölümcül saldırılar düzenlenmişti. 30 binden fazla Yahudi erkek toplanıp, kamplara gönderildi. Bunula birlikte aynı gece 500’den fazla kişi öldürüldü.

80 yıl önce yaşanan acı olaylara değinen Başbakan Merkel: “Sonuçta, altı milyon Yahudi ile birlikte milyonlarca insan katledildi. Sözün bittiği yer, yani bu acının tarif yok. Tarihte böyle bir acı yaşanmadı’’ dedi.

Kasım 1938 yılında ne olmuştu?

9 Kasım 1938 gecesi Naziler tarafından Yahudilere ait ev, iş yeri ve sinagoglara kanlı ve ölümcül saldırılar yapıldı. Bu saldırıların bahanesi ise Paris’teki bir suikasttı. 1938’de Almanya ülkede yaşayan 17 bin Polonyalı Yahudiyi sınırdışı etti. Polonya tarafından da ülkeye kabul edilmeyen bu kişiler iki ülke arasında sıkışıp kaldı, çoğu soğuk, açlık ve hastalıktan yaşamını yitirdi. Bu kaderi paylaşanların arasında kendi ailesinin de bulunduğunu öğrenen 17 yaşındaki Herschel Grynszpan, Paris’teki Alman Büyükelçiliği’ni basarak karşısına ilk çıkan kişi Konsolos yardımcısı Ernst vom Rath’ı vurdu.

Hitler’in sağkolu Goebbels, bunun planlanarak düzenlenmiş bir Yahudi komplosu olduğunu öne sürerek Alman ırkının öcünü alması gerektiğini konuşmalarında halka empoze etti. Yahudilere karşı arada sırada yapılan saldırıları öven Goebbels, partisinin bu tür saldırı girişimlerinin olmayacağını, ancak bu tür olayların olması halinde asla müdahale edilmeyeceğini basın yoluyla duyurdu. Sivil ajanların da halkı kışkırtmasıyla Kasım’ın 9’unu 10’una bağlayan gece kanlı saldırılara göz yumuldu. Polis ve itfaiye olaylara kasıtlı olarak müdahale etmedi. Olaylar yer yer 13 Kasım’a kadar sürmüştür.

saldırılardan sonra sokakları kaplayan cam kırıklarının ışıltılarından dolayı o geceye ‘Kristallnacht’ adı verildi. Bununla birlikte Pogrom (katliam/kıyım) gecesi ya da Kasım pogromları olarak da anılır.
Gecenin sonunda 91 Yahudi öldürülmüş, yüzlercesi ağır yaralanmış, Yahudilere ait 7 bin 500 dolayında iş yeri yağmalanmış, tahminen 177 sinagog yakılıp yıkılmış, pek çok mezarlık tahrip edilmişti. (wikipedia)