Size bir şehir desem ki o şehir öyle bir şehir ki, şehirlerin kraliçesi, Tuna’nın incisi ve kraliçesi Avrupa’nın kalbi ve özgürlük kenti. Neresi mi tabiki de Budapeşte Üzerine ne çok şiirler yazılmıştır bu şehrin. Osmanlının incisi, kıymetlisi Budapeşte. Nazlı bir gelin misali ışıl ışıl. Heybesinde Avrupa da vardır, Osmanlı da; Balkanlar da vardır, Bolşevikler de.
Size bir şehir desem ki o şehir öyle bir şehir ki, şehirlerin kraliçesi, Tuna’nın incisi ve kraliçesi Avrupa’nın kalbi ve özgürlük kenti.
Neresi mi tabiki de Budapeşte
Üzerine ne çok şiirler yazılmıştır bu şehrin. Osmanlının incisi, kıymetlisi Budapeşte. Nazlı bir gelin misali ışıl ışıl. Heybesinde Avrupa da vardır, Osmanlı da; Balkanlar da vardır, Bolşevikler de.
Gerçekten de geniş kültürleri içinde barındırır, Hem baroktur, hem neo klasik, hem de modern.
Köprüleri, Kiliseleri, Türbeleri, Kaleleri, Meydanları, Türk Hamamları, eskiden sayıları 100’den fazla olan camileri bir yana, Tuna’nın o güzel süzülüşü bile yeter Budapeşte’ye aşık olmaya.
Peştede Gezilecek Yerler
Vörösmarty Meydanı, Budapeşte
(Vörösmarty tér), Budapeşte gezisi için en iyi başlangıç noktası. Meydandan Budapeşte’nin hemen her yerine kolaylıkla ulaşılabiliyorsunuz. İsmini vatansever Macar şair Mihaly Vörösmarty‘den almış. Vörösmarty tér’in orta yerinde 1908’de dikilen Vörösmarty anıtı var. Anıtta şair dışında çiftçi ve kızı, geleneksel Macar elbiseli halk, bir öğrenci, karısı ile genç oğluyla bir işçi betimlenmiş. Meydanda Avrupa kıtasının en eski metro hattı M1 metro hattı bulunuyor. Meydandaki aslanlı çeşme ise şehrin buluşma notalarından. Meydanın diğer tarafında ise Budapeşte’nin 100 yıllık konser salonu Vigado var.
St. Stephen Bazilikası (Szent István Bazilika) Budapeşte’nin en büyük kilisesi. 50 yıldan uzun süren inşası 1800’lerde tamamlandı. Görkemli kilisenin orijinal tasarımı mimar Jozsef Hild’e ait, olsa da Macaristan’ın en ünlü mimarlarından Budapeşte Operasının da mimarı Miklos Ybl’in tasarımı ile bitirildi. 96 metre yüksekliğindeki etkileyici merkez kubbesi Macar Parlamentosu’nun kendisi kadar yüksek
Parlamento Binası
Parlento Binası’nın (Az Országház) inşası, yaklaşık yirmi yıllık bir çalışma ile 1902’de tamamlanmış. Dünyanın en büyük üçüncü parlamento binası olan yer, Macar kraliyet mücevherlerine ve Macar kültürüne ait pek çok nadide parçanın yer aldığı yapının tam 691 odası bulunuyor. Koridorlarının toplam uzunluğu 20 km. üzerinde olan devasa bir yer. Bir saatten uzun süren turları 10.00’da başlıyor.
Széchenyi Köprüsü
Budapeşte’nin en meşhur ikonu Zincir Köprü (Szechenyi Lanchid) 19. yüzyılda, Tuna Nehri üzerinde, Buda ve Pest’i birleştirmek için yapılmış. O yıllarda iki ayrı şehirden meydana gelen Budapeşte için bu köprü hayati bir anlam taşıyordu. Avrupa’nın en uzun asma köprüsü, şimdiyse turistleri ağırlıyor. Buda ile Pest yakalarını birleştiren, şehrin en güzel köprüsünü koruyan görkemli iki aslan heykelinin önünde fotoğraf çektirebilirsiniz.
Andrássy Caddesi
Şehrin en görkemli caddesi burası. Geçmişi 1876’ya kadar uzanan hem araçların hem de yayaların kullandığı cadde, sahip olduğu tarihi özellikleri, mimarisi ve güzel binalarıyla UNESCO Dünya Mirası listesinde. Royal Opera House, Pest Broadway, Franz Liszt Square, Academy of Music, Oktogon, House of Terror, University of Fine Art Binası, Zoltán Kodály Memorial Museum ve Ferenc Hopp East-Asian Art Museum gibi yerler Budapeşte’de görülecek yerler arasında. Erzsébet Meydanı’ndan Milenyum Anıtı’na kadar uzayan 2,4 kilometrelik yolda, Popüler bir alışveriş yeri Andrássy út çok sayıda ünlü markanın butik mağazaları, mükemmel kafe ve restoranlarıyla da bulunduğu yer.
Kahramanlar Meydanı
Andrassy Bulvarı’nın sonunda yer alan Kahramanlar Meydanı (Hősök Tere) da UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak koruma altına alınmış. Güzel Sanatlar Müzesi ve Sanat Sarayı’na ev sahipliği yapan meydanın en meşhur yeri ise 1900’da yapılan ve Macaristan’ın 1000. yılını temsil eden Milenyum Anıtı. Macar prens Árpád ve onun 6 savaşçısını betimleyen bronz atlı heykeller oldukça ilgi çekici. Meydanın ortasında 36 metrelik sütunun ucunda Cebrail betimlenmiş. Meydanı yarım ay gibi çevreleyen alanda da Macar yöneticilerinin heykelleri bulunuyor. Milenyum Anıtı önünde de Meçhul Asker için bir anıt duruyor.
Szechenyi Kaplıcaları
Budapeşte’nin en karakteristik özelliklerinden birisi de kaplıcaları. Yürüyerek şehri gezenler için en güzel dinlenme yerlerinden birisi buralar. Avrupa’nın en büyük şifalı kaplıca ve en büyük hamamlarından biri olan Szechenyi Kaplıcaları, bünyesindeki 18 havuzundan 15’inde doğal kaynak suyuna sahip. Hősök tere’den hemen sonra gelen metro durağında veya yürüyerek gidilebilir. Açık alanda bir adet yüzme havuzu, iki adet termal kaplıca bulunuyor.
Váci Caddesi
Zengin ve ünlü Budapeştelilerin paralarını cömertçe harcadıkları sokak Vaci Utca. Vaci Macar dilinde aslında sokak anlamına geliyor, yani Utca Sokağı burası. Şehrin en meşhur alışveriş sokağı Vaci Utca, Vörösmarty Meydanı’ndan başlayıp Büyük Market’te kadar uzayan sokak 18.yy’da yapılmış ancak sokak üzerinde bulunan büyük binaların çoğu 19. ve 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiş. Bu sadece yayalara ayrılmış bölüm bir çok cafe, restoran, otel ve dükkanlarıyla göz kamaştırıyor.
Büyük Market
Budapeşte‘nin en popüler alışveriş noktalarından birisi Büyük Market, (Central Market Hall) şehirdeki kapalı mekanların en büyüğü. İçerisinde taze meyve ve sebzeden, tekstil ve hediyelik eşyalara kadar çok geniş yelpazede ürün sunuluyor. Halk pazarlarını sevenlerin Budapeşte gezilecek yerler listesinde yer alıyor. Pazar yeri, Macar kültürünü tanımak ve şehir yaşamına tanıklık etmek için iyi bir yer.
Dohány Sinagogu
1850’lerde inşa edilen, Avrupa’nın en büyüyü, dünyanın da ikinci en büyük sinagogu olan Dohany Sinagogu (Dohány Utcai Zsinagóga), kendinden sonraki birçok sinagoga da örnek olmuş. Bunlardan en belirgin olanı ise New York’taki Central Synagogue.
Avrupa’da kendi türünün üçüncü örneği olan ve 1872’de açılan Uygulamalı Sanatlar Müzesi‘ni (Iparművészeti Múzeum), gezilecek yerler arasında. Bir zamanlar Macaristan’ın en zengin aristokrat ailelerine ait birçok eşya ve obje burada sergileniyor.
Buda’da gezilecek yerler
Balıkçı Tabyası
1800’lerin sonunda Macaristan’ın kuruluşu adına yapılan yerlerden birisi olan Balıkçı Tabyası (Halászbástya), ülkeyi kuran yedi kavimi temsilen yedi kulesi bulunuyor. Kale Tepesi’nde (Castle Hill) bulunan Tabya, şehri seyretmek için güzel bir yer.
Matthias Kilisesi
700 yıldan uzun süredir ayakta olan Matthias Kilisesi (Mátyás-Templom), Franz Joseph ile eşi Elizabeth’in taç giyme törenlerinin yapıldığı yerdir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun 1867’de kurulması açısından da oldukça önemli bir yere sahip.
Trinity Meydanı ve Trinity Sütunu
Trinity Meydanı Buda’nın Kale bölgesinin adeta kalbini oluşturuyor. Tam göbeğinde büyük bir sütun olmasına rağmen meydanın asıl görülecek yeri Buda’nın en önemli yerlerinden biri olan Matthias Kilisesi. Kilisenin tam karşısında ise eski Buda Belediye Binası bulunuyor. Meydana ismini veren sütun 1710-1713 arasında Philipp Ungleich tarafından Barok tarzında yapılmış. Sütunun yapılma amacı ise o yıllarda salgın olan Veba hastalığının sona ermesi ve onları bir sonraki salgınlardan koruyacağı yönünde bir inanıştı. Tepesinde bulunan heykel Kutsal üçlüyü (baba, oğul, kutsal ruh) temsil ediyor.
Buda Kalesi
Aynı zamanda Kraliyet Sarayı olarak da bilinen ve şehrin Buda tarafındaki tepede yer alan görkemli Buda Kalesi (Budavári Palota), Avusturya-Macar İmparatorluğu döneminde pek çok seremoniye ev sahipliği yapan tarihi bir yer. Günümüzde Budapeşte Tarih Müzesi, Macar Ulusal Galerisi ve Ulusal Szechenyi Kütüphanesi’ne ev sahipliği yapıyor.
Gellért Tepesi
Gellert Tepesi, Danube Nehrinin yanıbaşındaki tepede tüm ihtişamıyla yükselen ve ziyaretçilerine Budapeşte’nin panaromik bir görüntüsünü sunar. Gellert Tepesinde bulunan Kale Avusturyalı Habsburgs tarafından 1850 ile 1854 arasında Macar Kurtuluş Savaşına sonra şehri daha iyi kontrol edebilmek için yapılmış. 1947’de dikilen Özgürlük Anıtı aslında Sovyet güçlerinin şehri Nazi işgalinden kurtarmasının bir simgesi olarak biliniyor. Komünizmin yok olmasından sonra normalde tam heykelin önünde duran bir Sovyet askeri heykeli şehrin dışında bulunan Memento Park’a taşınmış.
Margaret Adası, Sziget Festivalinin düzenlendiği Sziget Adası, Budapeşte Hayvanat Bahçesi, Memento Park, Bit Pazarı, House of Terror Museum, New York Palace Budapeşte’de gezilecek yerler arasındadır.
Tuna kıyısındaki ayakkabılar
Budapeşte’nin Buda yakasında, hemen Tuna nehrinin kıyısındaki ayakkabılar 2. Dünya Savaşı sırasında Oklu Haç Partisi’nin izlediği politikalar sonucunda hayatını kaybeden Yahudiler anısına yapılmıştır. 2005 yılında açılan bu anıt, Yahudiler için oldukça önemlidir ve her yıl binlerce turist burayı ziyaret eder.
Margaret Adası
Buda ve Peşte yakasının ortasında yer alan adadır. Margaret Adası yemyeşil ve dümdüz alanlarıyla şehrin göbeğinde harika bir park alanı. Havalar ısınınca çoğu kişi burada piknik, spor ve güneşlenme aktiviteleri yapar. Parkın girişinde bulunan havuzda ışıklı su gösterileri görmeye değer. 4-6 Tramvay hattı ile direkt olarak ulaşılabilir.
Gül Baba Türbesi
Gül Baba Budapeşte’de bir yüksek tepeye gömülür ve tepeye “Gültepe” adı verilir (Macarca. Rózsadomb). Türbesinin yanına yaptırılan Gül Baba Bektaşi Tekkesi, 1686 yılında yıkılmıştır.
Sayısız savaşa katıldıktan sonra, 1526 yıllında Kanuni’nin daveti üzerine Gül Baba Budin seferine katılıyor. 1531 yılında Budin’e gelmiş ve 10 yıl burada yaşamıştır. 1 Eylül 1541 yılında vefat etmiştir. 2 Eylül 1541 tarihinde 200 bin kişinin Cenaze namazına katıldığı bilgileri Evliya Çelebi’den sözlü gelenekten yazılı kaynaklara dökülür. Yalnız Türkler tarafından değil aynı zamanda Macarlar tarafından da çok sevilen ve Halen Macaristan’da Gül Baba adıyla yaşatılan efsanevi bir kişiliktir. Aynı isimle bir Macar filmi de mevcuttur. Evliya Çelebi, elinde büyük bir tahta kılıçla savaşlara katılan Gül Baba’ya bu lâkabın verilmesine, daima bir gül taşımasının sebep olduğunu da belirtmiştir.