Almanya’da meslek eğitimine bakış

Meslek loncaları tarafından şartları belirlenen meslek eğitimi, çırak, kalfa ve usta şeklinde yapılandırılıyordu. Çırakların başladıkları meslekleri ömür boyu nasıl yapacakları ustaları tarafından belirleniyordu ve 20. yüzyılın ortalarına kadar zanaat eğitimi olarak veriliyordu. 19. yüzyılda ekonomi piyasasında liberalleşme ve endüstrileşmeyle birlikte zor günler yaşayan loncalar ve çıraklık eğitimi, büyük bir kriz yaşadı ve meslek eğitimi ihmal

PANORAMA - NEWS 01 Ocak 2022 EĞİTİM

Meslek loncaları tarafından şartları belirlenen meslek eğitimi, çırak, kalfa ve usta şeklinde yapılandırılıyordu. Çırakların başladıkları meslekleri ömür boyu nasıl yapacakları ustaları tarafından belirleniyordu ve 20. yüzyılın ortalarına kadar zanaat eğitimi olarak veriliyordu.

19. yüzyılda ekonomi piyasasında liberalleşme ve endüstrileşmeyle birlikte zor günler yaşayan loncalar ve çıraklık eğitimi, büyük bir kriz yaşadı ve meslek eğitimi ihmal edildi. Endüstrileşme karşısında zor günler yaşayan zanaatkarlık için 1897 yılında Zanaatı Koruma Yasası çıkarılarak, meslek eğitiminin şartları belirlendi. 1908 yılında da meslek eğitim sonrasında “ustalık belgesi“ alınacağı kararlaştırıldı. Böylece aynı zamanda meslek okullarının (Berufsschule) temellerinin atılmış oldu. 1900 yılında Georg Kerschensteiner’in yazmış olduğu Staatsbürgerliche Erziehung der deutschen Jugend isimli kitapta meslek okullarının temelini oluşturdu. 1911 yılında da Fortbildung isimli uzmanlık okulları açıldı. 1938 yılında da bu Fortbildung isimli okullar meslek okulu (Berufsschule) olarak isim değiştirdi.

20. yüzyılın ortalarında da endüstri alanında meslek eğitimi verilmeye başlandı. 1930’lardan itibaren de Meslek Odaları, meslek eğitim sınavlarını denetlemeye başladı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1964 ve 1969 yılında “Meslek ve Okul Eğitimini Düzenleme Yasası” ile kapsamlı olarak ele alındı ve bu konuda düzenlemeler, Federal Egitim ve Bilim Bakanlığı’nın görev alanına verildi. Günümüzde meslek eğitimi almak isteyen gençler, mesleki hedeflerine ve bitirmek istedikleri okullara göre ya okulda ya da işletmelerde meslek eğitimine başlayabilirler. Almanya’da öğrencilere sunulan meslek eğitimlerinin çoğunluğunu işletme ve okul (Berufschulen, Berufskolleg ) paralelinde yürütülen “Dual sistem” oluşturmaktadır.

Dual sistem denilen okul ve işletmelerde gerçekleştirilmektedir. Dual meslek eğitiminde öğrenci haftanın 3 veya 4 gününü işletmede uygulamalı öğrenirken 1 veya 2 günü meslek okullarında teorik bilgileri öğrenir. Öğrenciler Hauptschule (Temel eğitim) ve ya Realschule’den (Ortaokul) sonra Dual sisteme göre işletmelerde meslek eğitimi alabilirler. Realschule sonrası ise yine meslek eğitim okullarında (Ausbildung an beruflichen Schulen) eğitim görebilirler. Lise (Gymnasium) öğrencileri için de diğer okul türlerinde olduğu gibi meslek eğitimi alabilirler yada üniversiteye/yüksekokula devam edebilirler. Meslek eğitimlerini tamamlayan öğrenciler eğer isterlerse kendi alanlarında uzmanlaşıp “Usta/ Meister veya teknik işletmeci- Fachwirt” unvanını alabilirler.

Daul sistemde, uygulamalı meslek eğitimi genelde 2 ile 3 yıl sürer. Eğitim gören öğrencinin süresi yasal olarak önceden belirlenmiştir. Meslek eğitimi, meslek kollarının temsilcileri (Sanayi ve Ticaret ve Zanaatkarlar Odası) tarafından yapılan bir sınav ile bitirilir. Meslek eğitimini tamamlayan öğrenciler isterlerse bu eğitimlerini yüksek okula giriş diploması /Fachhochschulreife veya branşa bağlı meslek eğitim diploması/ fachgebundenen Hochschulreife ya da lise bitirme diploması (Abitur) ile bitirip yüksek okul eğitimi alma imkanını elde edebilirler.

Kaynak: Meslek eğitimine giden yol