Alaska’da Cuma günü Putin ile tarihi zirve öncesi konuşan Donald Trump, Ukrayna’ya NATO üyeliği garantisi verilmeyeceğini ve toprak takasının masada olduğunu söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü Alaska’nın Anchorage kentinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı tarihi zirve öncesinde, Ukrayna’ya NATO üyeliği garantisi verilmeyeceğini ve toprak takası konusunun masada olduğunu açıkladı. Trump, bu sözleri Air Force One uçağında basın mensuplarına konuşurken dile getirdi.
Trump’a, ABD’nin Ukrayna’ya güvenlik garantisi sağlayıp sağlamayacağı sorulduğunda, “Belki Avrupa ile birlikte; ama NATO biçiminde değil, çünkü bazı şeyler olmayacak. Ama evet, Avrupa ile birlikte böyle bir ihtimal var” dedi.
Toprak takası konusuna ilişkin ise, “Konuşulacak, ama bu kararı Ukrayna vermeli. Doğru kararı vereceklerini düşünüyorum. Ben Ukrayna adına müzakere etmek için burada değilim. Ben Zelenskiy’i masaya oturtmak için buradayım” ifadelerini kullandı.
Trump, başkanlığı süresince defalarca Ukrayna’nın NATO’ya giremeyeceğini söylemişti. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de bu hafta yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın NATO üyeliğinin hiçbir barış anlaşmasının parçası olmayacağını vurguladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise ısrarla ittifaka katılmak istiyor. Moskova ise defalarca “nötr statüde bir Ukrayna” şartını dile getirdi.
Zelenskiy, Alaska zirvesine davet edilmedi. Ukrayna lideri, toprak tavizinin ancak anayasal onayla mümkün olacağını söyleyerek olası bir “toprak takası” önerisine karşı çıktı. Bu söylem, Trump’ı kızdırdı. Trump, daha önce bu konuyla ilgili olarak, “Zelenskiy’nin ‘Anayasal onay almam lazım’ demesi beni biraz rahatsız etti. Yani savaşa girip herkesi öldürmeye onayı var ama toprak takası için mi onaya ihtiyacı var? Bazı toprak takasları olacak” demişti.
Bu hafta, Zelenskiy’nin Batılı müttefiklerinin dilinde de dikkat çekici bir değişim görüldü. NATO Genel Sekreteri Rutte, Ukrayna’nın fiili (de facto) Rus kontrolünü kabul etmesi gerekebileceğini ima etti. Almanya Başbakanı Friedrich Merz ise Kiev’in “toprak meselelerinde müzakereye hazır” olduğunu söylerken, bunun hukuki tanıma anlamına gelmeyeceğini belirtti.
Trump, Alaska’daki zirvede öncelikli hedefinin ateşkes sağlamak olduğunu vurguladı: “Hızlı bir ateşkes görmek istiyorum. Bugün olur mu bilmiyorum ama bugün olmazsa mutlu olmayacağım. Ben buradayım çünkü öldürmeleri durdurmak istiyorum.”
Trump ayrıca, Putin’in görüşmeye çok sayıda Rus iş insanıyla gelmesinden memnuniyet duyduğunu belirterek, “İş yapmak istiyorlar ama savaş bitmeden olmayacak” dedi. ABD lideri, Putin’in savaşı müzakere gücünü artırmak için sürdürdüğünü düşündüğünü ancak bunun aslında “zararına” olduğunu da söyledi.
Cuma günkü zirvede liderler önce baş başa, ardından heyetler arası müzakereler yapacak ve ortak basın toplantısı düzenleyecek. Görüşmelerin merkezinde Ukrayna savaşı ve ikili ilişkiler olacak.
